Jak walczono z oazami?

O roli, jaką w powojennej Polsce odegrał sługa Boży ks. Franciszek Blachnicki, pisze w artykule „Od wolnego człowieka do wolnego narodu” ks. prof. Piotr Kulbacki, członek założyciel Krucjaty Wyzwolenia Człowieka. Historyk ks. Jarosław Wąsowicz SDB przypomina salezjanów związanych z ruchem oazowym, zwracając uwagę, że ks. Blachnicki korzystał z doświadczeń pedagogicznych św. Jana Bosko, a polska wersja „Barki”, tak chętnie śpiewanej na oazach, powstała w salezjańskim seminarium duchownym w Lądzie. O nieznanych szerzej faktach, które zaowocowały obecnością oaz w komunistycznej Czechosłowacji, pisze Mirosław Szumiło. Autor zwraca uwagę na rolę, jaką w tej sprawie odegrał słowacki biskup Paweł Hnilica, który, choć nie miał prawa wjazdu do swojej ojczyzny, mógł bez większych przeszkód (do czasu, kiedy PRL-owskie konsulaty zaczęły mu odmawiać wizy) przyjeżdżać do Polski. Marcin Kasprzycki w tekście „Zniszczyć hodowlę jaszczurów” wskazuje, jak władze ówczesnego województwa nowosądeckiego, na terenie którego znajdowało się Krościenko, walczyły z ruchem oazowym. Byli odważni duchowni – ks. Tomasz Horak z Nysy na próbę rozwiązania oazy przez „smutnych panów” (decyzji nie przyjął) oświadczył: „Nie jesteśmy obozem ani kolonią – lecz wspólnie odprawiamy rekolekcje. To zaś nie należy do kompetencji władz oświatowych, lecz władz Kościoła”. Bogusław Wójcik zwrócił uwagę na publikacje, które ukazywały się na temat oaz w wydawnictwach założonego przez anglikańskiego pastora Michaela Bourdeaux ośrodka Keston College, dokumentującego działalność dysydentów religijnych. Teksty o oazach kończy rozmowa Kingi Hałacińskiej z prokuratorem Michałem Skwarą pt. „Wiemy, że został otruty”.

W numerze autorzy podejmują także inne tematy. Andrzej Grajewski pisze o liderach Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Bielsku-Białej, Piotr Niwiński wspomina legendarnego jezuitę ks. Stefana Dzierżka, a Piotr Różański pisze o nieznanej szerzej podziemnej organizacji wojskowej, która działała w więzieniu w Strzelcach Opolskich. Są też materiały dotyczące II wojny światowej. Andrzej Rutecki jest autorem tekstu o eksterminacji duchowieństwa katolickiego w niemieckim obozie Soldau w Działdowie, w którym zginęli m.in. biskupi płoccy Julian Nowowiejski i Leon Wetmański oraz s. Maria Teresa Kowalska – wszyscy oni znajdują się w gronie 108 męczenników beatyfikowanych w 1999 r. Bogdan Musiał pisze o niemieckich grupach dywersyjnych działających w 1939 r. Jak zwykle wciągająca, znakomita lektura, do której dołączono film o ks. Blachnickim.