Ukraina: metropolita Aleksander postuluje autokefalię

Jego zdaniem umożliwiłoby to zjednoczenie odrębnych i skłóconych ze sobą trzech Kościołów prawosławnych Ukrainy oraz miałoby duże znaczenie dla umocnienia integralności państwa ukraińskiego.

Wywiad z 39-letnim metropolitą perejasławskochmielnickim i wiszniewskim ukazał się w kijowskim tygodniku "Patrioci Ukrainy" z datą 13 maja pod znamiennym tytułem: "Zbliża się rewolucja kościelna. Ukraina ma prawo do własnego Kościoła Lokalnego".

Hierarcha przyznaje, że coraz więcej duchownych jego Kościoła "opowiada się za oddzieleniem od Moskwy i stworzenia jednego Kościoła prawosławnego na Ukrainie, stanowiącego oparcie dla patriotyzmu, niezależności i przede wszystkim prawdziwej miłości chrześcijańskiej".

Przeprowadzająca wywiad Anna Bondarenko zaznaczyła, że rozmowy o utworzeniu jednego Ukraińskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego trwają już od ponad 20 lat. Ostatnio, mimo skreślenia – pod naciskiem Moskwy – sprawy autokefalii ze spisu tematów, jakimi ma się zająć Sobór Wszechprawosławny, który rozpocznie się 16 czerwca na Krecie, wielu biskupów i kapłanów UKP PM całkiem otwarcie wypowiada się przeciw zarówno Kościołowi rosyjskiemu, jak i poglądom separatystycznym, głoszonym przez kierownictwo ukraińskie. Do tych "aktów separatystycznych", dokonanych ostatnio przez Synod UKP PM, zaliczono przekazanie Patriarchatowi Moskiewskiemu dwóch z trzech ukraińskich eparchii (diecezji) na Krymie wraz z ich wiernymi i majątkiem. Wielu Ukraińców oceniło to jako akt zdrady narodowej i jednoznacznego uznania rosyjskiej okupacji Krymu przez ukraińskich biskupów prawosławnych, podlegających Patriarchatowi Moskiewskiemu.

Mówiąc o patriotyzmie, metropolita zaznaczył, że "kiedy jest to konieczne, to trzeba również bronić ojczyzny orężem". Rosję nazwał wprost agresorem, dodając, że niestety "imperializm" jest też typowy dla niektórych naszych prawosławnych "braci".

Wypowiadając się na temat rozłamu w ukraińskim prawosławiu, wspomniał wyraźnie o potrzebie stworzenia jednego autokefalicznego Kościoła lokalnego. Wyjaśnił, że "zaistniały rozłam stanowi bolesną ranę na ciele Kościoła, i to nie tylko na Ukrainie". Dodał, że "im dłużej musimy żyć w warunkach rozłamu, tym staje się on boleśniejszy, gdyż rozszerzając się, stwarza coraz więcej problemów i nie mamy nadziei na to, aby problem ten kiedykolwiek zniknął".

Władyka Aleksander przypomniał również, że "jest oczywiste, iż Ukraiński Kościół Prawosławny ma pełne prawo do statusu autokefalicznego Kościoła lokalnego, co zresztą potwierdziło wiele dokumentów, m.in. te, które uchwalono na Soborach - Charkowskim z 1992 i Lokalnym z 1991 r.". Jednocześnie przyznał, że "nie wolno twierdzić, że wszyscy, którzy żądali statusu autokefalicznego Kościoła lokalnego i w jego imię dokonali tzw. raskołu (rozłamu), to rozłamowcy i wrogowie Kościoła", gdyż – jak wyjaśnił – "kierowały nimi narodowe cele i miłość ojczyzny". Metropolita nie zaprzeczył przy tym wolności wyboru wyznania.

Na zakończenie podkreślił, że Ukraina musi być integralnym państwem "z bezwzględnie przywróconym Krymem".

Aleksander (w świecie Ołeksandr Drabinko), metropolita Perejasławia Chmielnickiego i Wiszniewa, wikariusz metropolii kijowskiej, urodził się 18 marca 1977 w miejscowości Korec w obwodzie rówieńskim. W latach 1994-98 kształcił się w Moskiewskim Seminarium Duchownym, a następnie (do 2002) w Kijowskiej Akademii Duchownej. Od 1998 był sekretarzem metropolity kijowskiego Włodzimierza (Sabodana), który wywarł nań duży wpływ i którego – zagrożonej dziś – wizji UKP PM jest kontynuatorem; był on zwolennikiem pełnej niezależności tego Kościoła od Moskwy.

W 2004 został diakonem, a 28 lipca 2006 przyjął święcenia kapłańskie. Wcześniej, w 2003 współorganizował programy telewizyjne UKP PM "Świat Prawosławny" (zlikwidowane w 2,5 roku później). Wkrótce po święceniach został redaktorem naczelnym oficjalnej strony swego Kościoła i "Cerkownej Prawosławnej Gaziety". 26 sierpnia tegoż roku na Świętej Górze Atos został postrzyżony na mnicha z imieniem Aleksander, w 2 dni później był już ihumenem, a 24 września – archimandrytą (wyższe godności w życiu monastycznym).

19 grudnia 2007, w wieku niespełna 31 lat, został biskupem perejasławskochmielnickim i wiszniewskim, wikariuszem eparchii kijowskiej, dokładnie w 3 lata później otrzymał godność arcybiskupa, a od 23 listopada 2013 jest metropolitą.

Uchodzi za jednego z ewentualnych kandydatów do objęcia tronu prawosławnego patriarchy kijowskiego, gdyby doszło do ustanowienia jednego autokefalicznego Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego.