Św. Teresa z Ávili - pierwszy doktor Kościoła

Św. Teresę z Ávili, hiszpańską mistyczkę, reformatorkę zakonu karmelitańskiego, charyzmatyczną pisarkę wspomina Kościół 15 października.

20131015 12:13
ca / Warszawa (KAI)

 
Trapiona wieloma chorobami, przezwyciężając opór wielu karmelitów i karmelitanek oraz władz kościelnych, doprowadziła do odnowy swojego zakonu. W 1970 r. papież Paweł VI ogłosił ją mistycznym doktorem Kościoła.

Św. Teresa urodziła się w 1515 r. w średniowiecznym mieście hiszpańskim Ávila. Miała dwie siostry i dziewięciu braci. "Do miłości Boga – jak sama napisała, wspominając dzieciństwo – pomogły mi cnotliwość i bogobojność rodziców, ich rozmodlenie i wykształcenie religijne. W wieku siedmiu lat planowała ucieczkę z domu, by dotrzeć do Afryki i tam ponieść śmierć męczeńską.

Do Karmelu wstąpiła mając 21 lat. W 1555 roku, po przeżyciach mistycznych, postanowiła przywrócić surową regułę zakonną, złagodzoną w poprzednich wiekach. Bulwersowało ją rozluźnienie obyczajów zakonnych, dlatego postanowiła zreformować klasztory karmelitańskie, co jednak przez długi czas spotykało się z zaciętym oporem sióstr przywykłych do wygodnego życia. Nałożono na nią nawet areszt domowy i nasłano Inkwizycję, a 50 karmelitanek sprzyjających reformie zostało obłożonych klątwą.

W tym samym czasie św. Jan od Krzyża, który we współpracy z Teresą chciał zreformować męską gałąź zakonu, został osadzony w karcerze klasztornym, gdzie był nawet głodzony i bity. Dopiero w 1579 r. udało się uzyskać poparcie króla Hiszpanii i nuncjusza papieskiego dla reformy. Od tej pory św. Teresa i św. Jan mogli swobodnie prowadzić odnowę zakonu. Założyli oni 15 zreformowanych klasztorów żeńskich i 22 męskie. Wkrótce papież Grzegorz XIII zatwierdził nowe prowincje karmelitów zreformowanych. Mianowana przełożoną klasztoru św. Teresa odznaczała się wielką cierpliwością, mądrością.

Była obdarzona łaską głębokiej modlitwy mistycznej, doświadczała jednak również kryzysów, zwątpień, skrupułów i osamotnienia. W roku 1560 przeżyła wizję piekła, która nią wstrząsnęła, napełniła bojaźnią Bożą i wielką troską o zbawienie dusz.

Przez wiele lat doświadczała ciężkich chorób i słabości, do samej śmierci miewała silne bóle głowy. "Co dzień przez dwadzieścia lat miewałam wymioty z rana, tak iż nieraz się trafiało, że do południa i dalej nic w usta wziąć nie mogłam" – napisała w autobiografii.

Św. Teresa zmarła w 1582 r. mając 67 lat. Beatyfikował ją w 1614 r. papież Paweł V, a kanonizował osiem lat później Grzegorz XV. Paweł VI w 1970 r. włączył ją wraz ze św. Katarzyną ze Sieny w poczet doktorów Kościoła – jako pierwsze dwie kobiety.

Jej dzieła - "Życie", "Droga doskonałości", "Twierdza wewnętrzna", "Wołanie duszy do Boga" i inne – należą do klasyki literatury mistycznej i są tłumaczone niemal na wszystkie języki. Zachowało się
również ponad 400 listów św. Teresy oraz poezje.

W przyszłym roku z okazji 500. rocznicy urodzin św. Teresy od Jezusa rodzina zakonów karmelitańskich, hiszpańskie diecezje Ávila i Salamanka oraz władze tych prowincji planują wiele uroczystości w Roku Jubileuszowym. Zostanie on otwarty w październiku 2014 roku, a jego zakończenie ma nastąpić w liturgiczne wspomnienie świętej 15 października 2015 roku.