Dynia po katolicku

Halloween wywodzi się prawdopodobnie z celtyckiego święta pogańskiego Samhain. W starożytnej Irlandii przełom października i listopada oznaczał koniec pory żniw i początek zimy. Wierzono, że w tym czasie świat żywych zazębia się ze światem zmarłych, a zbłąkane dusze powracają na ziemię, by wcielać się w ludzi. Ci zaś, chcąc ich do tego zniechęcić, zakładali demoniczne maski i przebierali się za budzące grozę stwory. Pozostałości pogańskiego zwyczaju obserwować można chociażby podczas organizowanych pod koniec października komercyjnych zabaw z nagrobkami i nietoperzami w tle.

Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z tego, że sama nazwa Halloween pochodzi od All Hallows’ Eve, czyli wigilii Wszystkich Świętych, którą w 935 r. wprowadził do kalendarza liturgicznego papież Jan XI. Już sama nazwa wskazuje więc jasno na istotę tego dnia w tradycji chrześcijańskiej – jest nią celebracja świętości i życia wiecznego.

Trudno nie zauważyć, że dynie, maski zombie i upiorne stroje w żaden sposób tej radości nie podkreślają. Jak zatem świętować wigilię Wszystkich Świętych, żeby dać wyraz temu, co faktycznie w tym czasie najważniejsze: życiu, nadziei i wierze w zmartwychwstanie?

Z KIM PRZESTAJESZ

Ewelinie Stachurze, mamie dwojga dzieci, bardzo zależy, by głównymi bohaterami tego dnia były postacie kanonizowanych i beatyfikowanych patronów. – Nie od dziś wiadomo, że to właśnie święci są najlepszym drogowskazem do nieba – mówi. I dodaje: – To od nich uczymy się, jak realnie wpływać na swoje życie i być lepszymi ludźmi. To również oni dają nam przykład pokory i wiary, wreszcie pokazują, że dla Boga i zbawienia można zapłacić każdą cenę, z własnym życiem włącznie. Z kolei różnorodność ich dróg w dojściu do nawrócenia udowadnia, że w każdej sytuacji możemy zwrócić się do Boga i zawierzyć Mu swoje życie oraz że każdy, bez względu na wiek, stan i życiowe okoliczności, może stać się narzędziem w Jego rękach.

Nic dziwnego, że Ewelina dokłada wszelkich starań, by jej dzieci – roczny Tomek i sześcioletnia Ola – miały szansę już teraz zaprzyjaźnić się ze świętymi. Między innymi dlatego celebrację wigilii Wszystkich Świętych mama planuje przede wszystkim pod kątem ich potrzeb. Są więc kolorowanki i atrakcyjnie ilustrowane książeczki z historiami św. Łucji, św. Mikołaja czy św. Antoniego z Padwy. Nie brakuje też ewangelizacyjnych gier planszowych.

– Ze względu na wiek naszych dzieci dotychczas w użyciu było głównie proste memory ze świętymi. W tym roku planuję rozszerzyć rodzinną kolekcję gier o kilka nowych pozycji: „Przyjaciół Świętych”, „Moc Słowa” o biblijnym życiu Jezusa czy „Non possumus” o Prymasie Tysiąclecia – wymienia Ewelina.

Do wdrażania coraz to nowszych pomysłów mobilizują ją owoce, które obserwuje na co dzień. – Dzieci chłoną wzorce jak gąbka. Pewnego razu Ola zobaczyła w mojej biblioteczce książkę z życiorysem s. Faustyny Kowalskiej i spytała, czy moglibyśmy czytać ją na dobranoc. Nie minęło wiele czasu, a imieniem Faustynka ochrzciła swoją ulubioną lalkę – opowiada Ewelina.

– Obcowanie ze świętymi przynosi same korzyści. W końcu z kim przestajesz, takim się stajesz – dodaje z uśmiechem młoda mama.

CELEBRACJA ŚWIĘTOŚCI

W tradycję wielu rodzin już na stałe wpisało się obchodzenie w uroczystość Wszystkich Świętych tzw. generalnych imienin. Bo rzeczywiście, w dniu, kiedy wspominani są wszyscy święci, wszyscy mogą obchodzić imieniny, ponieważ dzień imienin w tradycji katolickiej przypada właśnie we wspomnienie świętego patrona. Rodzice i dzieci mogą się wówczas angażować w pieczenie tortu na cześć swoich patronów: tych oficjalnie kanonizowanych i beatyfikowanych przez Kościół oraz tych najbliższych – znanych im z rodziny i otoczenia. Podczas wspólnego kucharzenia warto przywołać historie świętych dzieci i młodych ludzi, chociażby Dominika Savio, Marii Goretti, Karoliny Kózkówny czy Jose Sancheza del Rio. To też dobra okazja do poruszenia trudnego tematu męczeństwa za wiarę. Wyrazem szczególnej pamięci będzie postawienie w oknie obrazka (lub zdjęcia) świętego, a tuż obok – zapalonej świecy. Tego typu gesty przypominają domownikom o opiece i pośrednictwie zmarłych, ale też o ostatecznym celu naszego życia, jakim jest niebo i wieczne szczęście z Bogiem.

Zdarza się, że w trakcie rodzinnego świętowania do drzwi domu zapuka gromadka przebierańców wołających: „Cukierek albo psikus!”. Zamiast ignorować dzwonek do furtki czy posyłać im groźne spojrzenia, można wykorzystać tę sytuację do ewangelizacji: zaprosić do wspólnej modlitwy, wręczyć obrazek z bł. Carlem Acutisem lub poczęstować Bożymi krówkami – cukierkami zawiniętymi w papierki z myślami świętych.

BALE I PROCESJE

Ewelina Stachura bardzo docenia, że o dobre relacje dzieci ze świętymi dbają też księża z ich parafii. Na początku roku szkolnego najmłodsi dostają album z notkami biograficznymi o kanonizowanych postaciach. Co niedzielę ksiądz rozdaje naklejki z kolejnym świętym lub błogosławionym, a dzieci wklejają je w przeznaczonym do tego miejscu. Pomysł z kolekcją świętych nie tylko przybliża dzieciom życie patronów, ale też stanowi dodatkową zachętę do uczestniczenia we Mszy Świętej.

W wielu kościołach pod koniec października organizowane są bale wszystkich świętych, na które dzieci przebierają się za swojego ulubionego patrona. Dodatkową atrakcją jest samodzielne wymyślanie stroju. To też świetna okazja do zapoznania dziecka z ciekawostkami z życia świętego. Warto wspomnieć tu chociażby o św. Franciszku, który rozmawiał z ptakami, czy bł. Carlu Acutisie, kojarzonym z internetem, grą w piłkę i… nutellą. Taką imprezę warto wzbogacić też przekąskami nawiązującymi do poszczególnych postaci. Przykładowo etykietka z wizerunkiem św. Izydora, patrona rolników, może stanąć przy desce owocowo-warzywnej, św. Franciszka – przy ciasteczkach w kształcie zwierząt, a św. Autberta, do którego modlą się piekarze – przy talerzu z kanapkami. W roli przekąsek doskonale sprawdzą się również te typowo jesienne, jak chociażby ciasto marchewkowe, dyniowe muffiny i zupa krem z dyni.

W niektórych parafiach radosną atmosferę dnia Wszystkich Świętych podkreśla się, organizując uliczne marsze lub procesje z udziałem relikwii. W wydarzenie angażowane są również dzieci. Niosą kadzidła, w trakcie rozdają uczestnikom znicze, a na koniec – słodkie przekąski. Kunsztowne stroje, radosne piosenki i kolorowe flagi mają być nie tylko świadectwem wiary, ale przede wszystkim przypomnieniem radosnego charakteru nadchodzących świąt.

Chociaż wielu z nas przełom października i listopada kojarzy z zadumą i cmentarzem, prawdą jest, że katolicy nie mają w tym czasie powodów do smutku. Nie chodzi przecież o to, by 1 listopada przeżywać w nastroju lęku i przygnębienia. Przeciwnie: w naszej religii śmierć ma się kojarzyć z nadzieją płynącą ze zmartwychwstania Pana Jezusa, z narodzinami dla nieba i życiem wiecznym. Ale też przypominać, że każdy z nas ma szansę osiągnąć świętość. Warto przypominać o tym dzieciom zarówno podczas radosnego celebrowania świętości w domu, jak i za każdym razem, gdy odwiedzamy cmentarz i pochylamy się nad grobami bliskich.