Nakładem Instytutu Pamięci Narodowej ukazała się książka Toma Junesa, belgijskiego dziennikarza, o politycznej działalności studentów w okresie PRL.
Urodzony w 1978 r. autor jest historykiem związanym z Katolickim Uniwersytetem w Leuven.
Dlaczego historyk z Zachodu podjął się tematyki związanej z naszym krajem, sam wyjaśnił we wstępie: „W czasie studiów zainteresowałem się historią Polski tego okresu. Ponadto dzieje Solidarności, stan wojenny i upadek komunizmu żyją w mojej pamięci, ponieważ pochodzę z polskiej rodziny, a przez kontakty z krewnymi w Polsce wydarzenia te wywarły na mnie większy wpływ niż inne”.
Dużo uwagi autor poświęca reakcji studentów na kryzysy lat 1956, 1968, 1970, 1976, 1981. Zwraca uwagę na próby skłócenia studentów z innymi środowiskami, głównie robotniczymi. Przypomina, jakie represje stosowano wobec niepokornych, także tych związanych z legalnie działającymi duszpasterstwami akademickimi. Na te ostatnie władze patrzyły z wyjątkową niechęcią, widząc w nich „konkurencję” dla swojej działalności. Jest też o konspiracyjnym ruchu wydawniczym, o kulisach powstania Niezależnego Zrzeszenia Studentów, a także o innych, wcześniejszych inicjatywach, tak gorliwie tępionych przez władze komunistyczne. Mimo ogromnych nakładów i wysiłku władz nie udało się w Polsce stworzyć masowej organizacji na wzór Komsomołu.
Tom Junes,
„Pokolenia PRL. Ruch studencki w Polsce 1944–1989”,
Instytut Pamięci Narodowej,
Warszawa 2022, 348 s.