Zwolnienia grupowe

Przyczyny zwolnień grupowych nie mogą dotyczyć pracowników oraz muszą stanowić wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie za porozumieniem. To ważne dla pracowników, ponieważ tylko w takim przypadku przysługują im określone roszczenia, w tym żądanie wypłaty odprawy. Przyczyny zwolnień nie mogą być pozorne i służyć tylko za pretekst rozwiązania stosunku pracy. Muszą być faktyczne, polegające np. na likwidacji stanowiska pracy.

Zamiar zwolnień grupowych pracodawca ma obowiązek skonsultować z zakładowymi związkami zawodowymi, jeżeli zaś nie ma związków – to z przedstawicielami pracowników. Przekazuje na piśmie związkom/ przedstawicielom informacje o przyczynach zamierzonych zwolnień grupowych, liczbie zatrudnionych pracowników i grupach zawodowych, do których oni należą, grupach zawodowych pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia, o okresie, w ciągu którego nastąpi zwolnienie, proponowanych kryteriach doboru pracowników do grupowego zwolnienia, kolejności dokonywanych zwolnień, propozycjach rozstrzygnięcia spraw pracowniczych związanych ze zwolnieniami, a jeżeli propozycje te obejmują świadczenia pieniężne – sposobie ustalenia ich wysokości. Informacje te są wyjściową do konsultacji. Pracodawca musi bowiem przekazać je w takim terminie, aby umożliwić partnerom zgłoszenie własnych propozycji. Jeżeli związki/ przedstawiciele pracowników zażądają innych informacji, pracodawca ma obowiązek je przekazać, jeśli mogą one mieć wpływ oraz na treść porozumienia.

Konsultacje dotyczące zwolnień grupowych powinny zakończyć się porozumieniem zawartym między pracodawcą a związkami/ przedstawicielami. Powinno ono być zawarte w terminie nie dłuższym niż 20 dni od dnia zawiadomienia przez pracodawcę.

Nie wszystkie konsultacje kończą się porozumieniem. Jeżeli jest to niemożliwe, zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia pracodawca ustala w regulaminie. Powinien w nim uwzględnić w miarę możliwości propozycje przedstawione w ramach konsultacji przez związki/ przedstawicieli pracowników.

Następnie pracodawca na piśmie zawiadamia powiatowy urząd pracy o przyjętych ustaleniach, w tym liczbie zatrudnionych i zwalnianych pracowników oraz przyczynach ich zwolnienia, o okresie, w ciągu którego ma być dokonane zwolnienie, a także o przeprowadzonej konsultacji zamierzonego grupowego zwolnienia. Kopię zawiadomienia przekazuje związkom/ przedstawicielom pracowników, którzy mogą przedstawić urzędowi pracy własną opinię. Dopiero po wyczerpaniu tego trybu pracodawca może wypowiedzieć lub zawrzeć porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie zwolnień grupowych.

Uchybienia w procedurze rodzą po stronie pracownika roszczenie o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub odszkodowanie. Wybór roszczenia w zależności od sytuacji należy do pracownika.


Edyta Pisarczyk
Autorka jest aplikantką radcowską
Idziemy nr 51 (328), 18 grudnia 2011 r.