Cyfrowe prawa konsumenta

fot. pexels.com

Proces ten przyspieszyła pandemia Covid-19. Rozwój technologii cyfrowej i rozwój samego rynku usług cyfrowych to konieczność wzmocnienia ochrony konsumentów, którzy z zasady stanowią stronę słabszą w relacjach z profesjonalnym przedsiębiorcą.

Do polskiego porządku prawnego została wprowadzona dyrektywa w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych. Nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2023 r. Zasadniczym celem wprowadzonych zmian jest ustanowienie wspólnych przepisów dotyczących niektórych wymagań w odniesieniu do umów zawartych między przedsiębiorcami a konsumentami o dostarczanie treści cyfrowych lub usług cyfrowych, a także przeniesienia własności towarów. Ustawa przewiduje również ochronę przy zawieraniu takich umów przez osoby fizyczne, które nie są konsumentami, o ile zawierają je one jako umowy bezpośrednio związane z ich działalnością gospodarczą, ale nie mające dla nich charakteru zawodowego.

Usługa definiowana jako cyfrowa to taka, która pozwala konsumentowi na wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie lub dostęp do danych w postaci cyfrowej, wspólne korzystanie z danych w postaci cyfrowej, które zostały przesłane lub wytworzone przez konsumenta lub innych użytkowników tej usługi, oraz inne formy interakcji za pomocą takich danych. Natomiast towar z elementami cyfrowymi to towar zawierający treść cyfrową lub usługę cyfrową lub z nimi połączony w taki sposób, że brak treści cyfrowej lub usługi cyfrowej uniemożliwiłby jego prawidłowe funkcjonowanie.

Z punktu widzenia konsumenta istotne jest skrócenie z 30 do 14 dni terminu rozpatrywania reklamacji przez przedsiębiorcę. To ważne w obrocie cyfrowym, z uwagi na charakter tych usług i formę przeniesienia prawa własności.

Ustawa o prawach konsumenta reguluje zasady rękojmi zawieranych z konsumentem umów w formie cyfrowej. Wcześniej były to przepisy wspólne dla wszystkich umów i zasady te określał kodeks cywilny. W ustawie konsumenckiej należy więc szukać definicji zgodności towaru z umową. Konsument w pierwszej kolejności będzie miał prawo domagać się przywrócenia zgodności towaru z umową przez jego naprawę lub wymianę i dopiero w dalszej kolejności, o ile naprawa czy też wymiana okażą się m.in. nieopłacalne, konsument będzie mógł skorzystać z kolejnych uprawnień, tzn. żądać obniżenia ceny lub odstąpić od umowy.

Przedsiębiorca nie będzie przy tym ponosił odpowiedzialności za brak zgodności towaru z umową, jeżeli konsument został wyraźnie poinformowany, że konkretna cecha towaru odbiega od wymogów zgodności z umową określonych w ustawie, oraz najpóźniej w chwili zawarcia umowy wyraźnie i odrębnie zaakceptował brak konkretnej cechy towaru.

Idziemy nr 52/2022