Kapliczki i krzyże

Najstarsze obiekty zlokalizowano na terenie gminy Strachówka. Są to: krzyż żelazny na kamiennym cokole, datowany na lata 1882-1903 w miejscowości Kąty-Wielgi oraz kapliczka murowana z 1888 r. w Józefowie. W każdej z gmin są kapliczki, figury czy krzyże z początków XX w., głównie z lat 1902 i 1903. Ogromna różnorodność tych obiektów odzwierciedla lokalną pobożność, artystyczne wizje, intencje przyświecające fundatorom, czasem wypisane na cokołach. Kapliczki i krzyże, otaczane opieką lokalnej społeczności, są nieodłącznym elementem krajobrazu, a przede wszystkim świadectwem historii.
Każdy z obiektów został sfotografowany, opisany, a w jego historii uwzględniono informacje zebrane od mieszkańców. Ewidencjonowanie odbyło się w ramach projektu „Święci w niebie i na ziemi”, zrealizowanego przez Fundację Dziedzictwo Nadbużańskie i Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wołomińskiej „Wołominiak”, przy współfinansowaniu Powiatu Wołomińskiego. To pierwszy etap prac mających pomóc wytypować obiekty do wpisania do Gminnych Ewidencji Zabytków i przygotować katalog albo przewodnik.
Autorzy spisu chcą zwrócić uwagę na konieczność edukowania młodzieży pod kątem dostrzegania wartości we własnym otoczeniu. Proponują wprowadzenie do szkół rajdów terenowych szlakiem kapliczek, figur i krzyży. Jak podkreślają, takie wycieczki mogą być nie tylko atrakcją dla młodzieży, ale też lekcją szacunku do pobożności ludowej.