Jubileusz w Sejnach

Diecezja sejneńska, nazywana też augustowską, działała w latach 1818-1925, a jej stolicą biskupią były Sejny. Erygował ją 30 czerwca 1818 roku papież Pius VII bullą Ex imposita Nobis. Teren diecezji obejmował województwo augustowskie. Potocznie mówiło się o przeniesieniu biskupstwa z Wigier do Sejn, faktycznie była to nowo utworzona diecezja. Liczyła 12 dekanatów, od Wysokiego Mazowieckiego i Łomży na południu, po Kalwarię, Mariampol i Wiłkowyszki na północy. Pierwszym biskupem, w roku 1820, został Ignacy Czyżewski. Uroczystość otwarcia sejneńskiego kościoła, podniesionego do godności katedry, odbyła się – wraz z instalacją kapituły – 8 października 1822 roku. Wtedy do kościoła powróciła słynąca łaskami figura Matki Bożej, sprowadzona w 1602 roku z Królewca przez właściciela tych ziem Jerzego Grodzińskiego, który oddał ją w opiekę dominikanom.

Jest to nieocenionej wartości historycznej figura, która należy do jednego z trzech znanych typów figur szafkowych Madonny – jest misternie wyrzeźbiona w lipowym drewnie i przedstawia postać Matki Boskiej siedzącej na tronie, trzymającej Dzieciątko Jezus u prawego boku. Rzeźba jest otwierana na boki, wewnątrz płaskorzeźba wyobraża Boga Ojca siedzącego na tronie łaski, który trzyma krzyż ze zmarłym Jezusem Chrystusem. Nad głową Boga Ojca jest Duch Święty w postaci gołębicy. Na otwartych bokach płaszcza Matki Boskiej widnieją malowidła 26 postaci różnych stanów, 13 po prawej i po lewej stronie.

Jej autorem jest nieznany rzeźbiarz, który stworzył ją prawdopodobnie na przełomie XIV i XV wieku. Oprócz sejneńskiej, zachowały się jeszcze cztery tego typu figury: w Lubieszowie, Klonówce, w Paryżu w Muzeum Cluny i w Norymberdze w Muzeum Germańskim. Figura Matki Boskiej Sejneńskiej została uhonorowana 7 września 1975 koronami papieskimi.

W 1999 roku, w czasie wizyty Jana Pawła II w Ełku, figura ta stanowiła element ołtarza polowego podczas jednej z mszy papieskich.

Parafia dawniej

Parafia pod wezwaniem Nawiedzenia NMP w Sejnach ma ponad 400 lat. Jej kościołem parafialnym jest Bazylika Nawiedzenia NMP, którą stanowi kościół podominikański wraz z kompleksem klasztornym. Pełni on funkcję świątyni parafialnej, sanktuarium i kolegiaty i jest prawdziwą atrakcją turystyczną północno-wschodniej Polski.

Początki parafii sięgają XVII wieku, kiedy przybyli tu dominikanie z Wilna, z parafii Świętego Ducha, zaproszeni przez Jerzego Grodzińskiego, który przekazał im „prawie całe swoje dobra”. Sejny zaczęły się rozwijać nie tylko duchowo. Zmienił się szlak handlowy, w krótkim czasie, po osiedleniu się dominikanów, przechodził przez Sejny. Sukces dominikanów sejneńskich to wynik ich oddania się pod opiekę Najświętszej Marii Panny.

Figura Matki Bożej Sejneńskiej

W 1619 roku bazylika została ukończona. Sto lat później kościół rozbudowano o część wschodnią z potężnymi 46-metrowymi wieżami i frontonem. Dominikanie byli w Sejnach przez 200 lat, do 1804 roku. Pod zaborem pruskim stracili wszystkie dobra – rząd skonfiskował grunty, lasy i jeziora oraz kapitały zakonne i zgromadzenie opuściło miasto.

W okresie międzywojennym Sejny znalazły się na Litwie, a diecezję przeniesiono do Łomży. Dopiero w 2009 roku Sejny zostały biskupstwem tytularnym.

W podziemiach bazyliki miejsce spoczynku znalazło trzech biskupów, wśród nich również bp Antoni Baranowski, bardzo ważna postać dla społeczności litewskiej. Jest dla niej tak wielki, jak Adam Mickiewicz dla Polaków. Był bowiem poetą tworzącym po litewsku, a także tłumaczem Pisma Świętego na język litewski.

Parafia dziś

Dziś Sejny należą do powstałej w 1992 r. diecezji ełckiej i są siedzibą dekanatu św. Kazimierza Królewicza. Parafia Sejny, podobnie jak cała Suwalszczyzna, należała w przeszłości do najsłabiej zaludnionych ziem Polski. Na początku XX w. zamieszkiwało tu ponad 5 tys. katolików, ale też prawosławni, ewangelicy, starocerkiewni oraz wyznawcy judaizmu – Polacy i Litwini. Obecnie na terenie parafii mieszka ponad 7500 katolików w 45 miejscowościach, z czego prawie 10 proc. stanowią Litwini.

Sanktuarium w Sejnach jest zaliczane do najwspanialszych katedr Rzeczpospolitej. Ma trzy nawy o długości 45 m, szerokości 18 m i wysokości 15 m. Pieczę nad obiektem sprawuje Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Klasztor jest dziś miejscem wystaw, koncertów, sympozjów naukowych, mieści także filię Muzeum Ziemi Sejneńskiej.

Autorka jest redaktorką miesięcznika diecezji ełckiej „Martyria”