Czym jest zapisane w „Twierdzy wewnętrznej”, wspomniane „siódme mieszkanie”?
Teresa porządkuje swój świat modlitwy, wpisując go w obraz twierdzy z siedmioma mieszkaniami. Każde kolejne jest we wnętrzu poprzedniego, odgrodzone od niego centrycznym murem jak kręgiem. Idąc w głąb, przez kolejne mieszkania pozostawiamy za sobą kolejne iluzje dotyczące siebie, tego świata itd., aż w centralnym mieszkaniu spotykamy Króla, który tam na nas czeka. Trzy pierwsze mieszkania dotyczą bardziej samooczyszczenia. Czwarte jest pośrednie. Trzy najgłębsze są już drogą do zjednoczenia z Bogiem.
Św. Teresa, jej droga, może zreformować dzisiejszy Kościół?
Trzeba wyraźnie powiedzieć, że Teresa nie miała ambicji reformowania Kościoła. Nawet o tym nie myślała. Szła za Chrystusem, a jej przemiana wewnętrzna rykoszetem odbiła się na wspólnocie, w której żyła, potem na kolejnych fundacjach wspólnot zakonnych. A potem oddziaływała i dotąd oddziałuje na wszystkich, którzy chcą zmienić swoje życie, powrócić do korzeni chrześcijaństwa. To jest droga odnowy Kościoła i kolejność jakiejkolwiek przemiany. Metodą i reformatorem jest ukrzyżowany i zmartwychwstały Chrystus. Wszystko, co zawdzięczamy Teresie, jest konsekwencją jej życia tą prawdą.
Wykształcona, bezkompromisowa, odważna, elokwentna, pełna inicjatywy fundatorka kolejnych wspólnot zakonnych… – św. Teresa może być wzorem dla dzisiejszych kobiet?
Tak. Przez to, że jest obrazem normalnej kobiety, która stąpa mocno po ziemi, a z drugiej strony ma odwagę wyznawać miłość do Chrystusa. I ze względu na tę miłość proponuje innym kobietom zaangażowanie w miłości do Chrystusa. Jest gigantem ducha, ale wszystko, co robi, ma odcień jej kobiecości.
Na fali tzw. „feminizmu trzeciej fali” powstało w końcu XX wieku wiele książek próbujących na różny sposób wpisać Teresę od Jezusa w nurt feministyczny. Tymczasem ona do wizerunku feministki nie pasuje. Chociaż niejeden raz doświadczała od mężczyzn niesprawiedliwości, jej działanie nie było powodowane frustracją, niezadowoleniem ze swoich słabości czy brakiem poczucia własnej wartości. Ma pozytywną motywację – miłość do Chrystusa. To On prowadzi ją do dojrzałości, co Teresa potwierdza m.in. w swoich listach. Jako dojrzała kobieta stała się prawdziwą matką nie tylko dla innych sióstr, ale także dla braci zakonnych. Martwi się o nich, pomaga im i doradza.
W rankingach na ulubionego świętego Teresa z Ávili jest daleko w tyle za Tereską z Lisieux. Odstrasza wielkością? Można się z nią zaprzyjaźnić, polubić?
Można i warto. Mała Tereska od Dzieciątka Jezus mówi językiem prostym i trafiającym prosto do serca. Chyba dlatego znalazła taki posłuch, zwłaszcza w XX wieku. Z kolei przebrnąć przez pisma Teresy od Jezusa nie jest łatwo. Gdy się jednak jej odkrycia przełoży na naszą rzeczywistość, otwiera się przed nami kopalnia bogactw duchowych i życiowych.
Pamiętajmy, że św. Tereska umarła w wieku 24 lat. Święta Teresa w tym wieku dopiero rozpoczyna swoją przemianę. Żyje długo, przechodzi przez wszystkie trudne etapy życia człowieka, kobiety i zakonnicy. I przez to jej życie ma potężny walor wychowawczy. Nie bez racji została Doktorem Kościoła – za naukę o modlitwie wewnętrznej, która jest propozycją dla każdego, za duchowe macierzyństwo i za to, że przypomina nam o trwaniu przy Chrystusie, który jest obecny w nas.
***
O. Damian Sochacki OCD od Jezusa Miłosiernego (1982) jest doktorantem w Instytucie Filologii Klasycznej UJ i redaktorem naczelnym Wydawnictwa Karmelitów Bosych w Krakowie. Specjalizuje się w teorii przekładu. Jego zainteresowania dotyczą greckiej prozy okresu tzw. średniego platonizmu oraz literatury hiszpańskiej Złotego Wieku.
 |
rozmawiał Radek Molenda/Idziemy |
Co? Gdzie? Kiedy?
