Wrocław: bp Gudziak laureatem Nagrody Jeziorańskiego

Hierarcha Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego otrzymał ją za „wkład w tworzenie niepodległej, suwerennej i europejskiej Ukrainy jako wspólnoty ludzi wolnych”. Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się 4 czerwca br. w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Odbierając nagrodę bp Gudziak przyznał, że przyjmuje ją z wdzięcznością i pokorą i przypomniał wcześniejszych laureatów nagrody. – To wielkie, historyczne postaci. Wśród nich jestem trochę za mały. Muszę teraz do nich dorównać – powiedział żartobliwie i dodał, że odbiera nagrodę także jako uhonorowanie Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie.

Mówiąc o obecnej sytuacji na Ukrainie przypomniał, że rewolucja godności, którą Polska i Polacy zrozumieli i wsparli została ukarana krwawą wojną, która odebrała życie 10 tys. ludzi, a ponad 2 mln osób pozbawiła dachu nad głową. Zaznaczył, że dzisiaj Polska jest najcenniejszym rzecznikiem Ukrainy w Europie. 

– To było trudne do wyobrażenia do niedawna, nawet w mojej młodości. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić by młode pokolenie wróciło do dawnych schematów nienawiści. To prawdziwa rewolucja geopolityczna Europy Środkowo-Wschodniej, to epokowa odmiana serc, za co mu Ukraińcy jesteśmy Polakom głęboko wdzięczni. Musimy jeszcze wiele zrobić by utrwalić to pojednanie między naszymi narodami, ale nieodwracalne kroki zostały już poczynione – mówił bp Gudziak. Wyraził nadzieję, że kiedyś dojdzie do pojednania między Ukrainą a Rosją.

Podczas uroczystości prezydent Wrocławia, Rafał Dutkiewicz podkreślił, że ukraiński duchowny jest „wielkim przyjacielem Polski i Polaków”. – Bp Gudziak łączy postać kapłana i naukowca uniwersyteckiego. Jest Ukraińcem, Amerykaninem, Europejczykiem, a w sercu trochę Polakiem – powiedział prezydent Wrocławia.
 

Bp Borys Gudziak urodził się 24 listopada 1960 w mieście Syracuse (stan Nowy Jork w USA) w rodzinie emigrantów ukraińskich. Po ukończeniu studiów przeduniwersyteckich w Akademii Braci Chrześcijańskich uzyskał w 1980 dyplom w zakresie filozofii i biologii na Uniwersytecie w Syracuse. Następnie wyjechał na dalszą naukę do Rzymu, gdzie wstąpił do Kolegium „Santa Sofia” jako uczeń z archieparchii (archidiecezji lwowskiej) i studiował w Papieskim Uniwersytecie Urbanianum, uzyskując w 1983 dyplom z teologii.

Potem wrócił do Stanów Zjednoczonych, ale w 1992 przeniósł się na stałe do Lwowa, gdzie założył Instytut Historii Kościoła, którego w 10 lat później został dyrektorem. Ówczesny arcybiskup większy lwowski kard. Myrosław Lubacziwśkyj mianował go w 1993 przewodniczący komisji ds. odnowienia Akademii Teologicznej we Lwowie. W latach 1994-95 B. Gudziak ponownie przebywał w Rzymie, tym na studiach w Papieskim Instytucie Wschodnim, pogłębiając tam szczególnie myśl neopatrystyczną rosyjskiego teologa prawosławnego Gieorgija Fłorowskiego. Po powrocie na Ukrainę w 1995 został wicerektorem, a w 5 lat później rektorem lwowskiej Akademii Teologicznej, przekształconej następnie w Ukraiński Uniwersytet Katolicki.

26 listopada 1998 przyjął w greckokatolickiej katedrze św. Jura (Jerzego) we Lwowie święcenia kapłańskie. 21 lipca 2012 r. Benedykt XVI mianował go egzarchą apostolskim i biskupem tytularnym dla wiernych ukraińskich obrządku bizantyńskiego, mieszkających we Francji, Szwajcarii i krajach Beneluksu. Sakrę nowy biskup przyjął 26 sierpnia tegoż roku w katedrze św. Jura we Lwowie, a jego intronizacja odbyła się 2 grudnia w ukraińskiej katedrze greckokatolickiej pw. św. Włodzimierza Wielkiego w Paryżu.

Bp Gudziak jest autorem ponad kilkudziesięciu książek i artykułów nt. dziejów Kościoła, formacji teologicznej i różnych bieżących wydarzeń kulturalnych.

Nagroda została ustanowiona w 2004 roku przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego, miasto Wrocław, Uniwersytet Wrocławski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich i Kolegium Europy Wschodniej. Intencją jej twórców jest honorowanie nią osób i instytucji, które miały znaczący udział w obaleniu komunizmu, odzyskaniu przez Polskę niepodległości oraz istotny wkład w budowę i kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego w Polsce oraz w Europie Środkowo-Wschodniej. Nagrodą są honorowani ludzie wybitni, dla których praca jest środkiem do służenia dla dobra wspólnego.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, instytucji niezwykle zasłużonej dla polskiej kultury i historii, gromadzi bezcenne zbiory rękopisów, książek i dzieł sztuki. W nim znajduje się archiwum Jana Nowaka-Jeziorańskiego i co roku, 4 czerwca, w rocznicę wyborów parlamentarnych z 1989 r. wręczana jest nagroda Jego imienia.

Wśród uhonorowanych dotychczas Nagrodą im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego są: Tadeusz Mazowiecki, George Bush senior, Stanisław Szuszkiewicz, kardynał Jean-Marie Lustiger, Siergiej Kowalow, Vaclav Havel, Leszek Balcerowicz, Jerzy Koźmiński, Valdas Adamkus, Instytut Literacki w Paryżu, prof. Zbigniew Brzeziński oraz litewski poeta Tomas Venclova.