Czy interfejsy sterowane bezpośrednio z mózgu zmienią pojmowanie człowieczeństwa? Badania nad systemami takimi, jak BrainGate, są coraz bardziej zaawansowane. Dzięki technologii można już odszyfrować obrazy i dźwięki spostrzegane przez mózg – donosi "The Economist".
Systemy interfejsów wykorzystujących kontakt ludzkiego mózgu z komputerem to dynamicznie rozwijający się segment badań z dziedzin tak neuronauk, jak i technologii informacyjnych.
Sparaliżowany w wyniku wypadku William Kochevar jest dla naukowców żywym dowodem na to, że tego rodzaju interfejsy mogą zmieniać ludzkie życie na lepsze – dzięki wykorzystaniu takiego systemu bowiem Kochevar pomimo paraliżu zachował zdolność samodzielnego jedzenia. Jest to możliwe dzięki sieci elektrod, które zostały umieszczone w jego prawym ramieniu, a których zadaniem jest stymulacja mięśni. William Kochevar może kontrolować ramię za pomocą myśli; planowane przez niego ruchy odzwierciedla aktywność neuronalna w części mózgu odpowiedzialnej za motorykę. Wykrywają ją specjalne implanty, które zostały umieszczone pod czaszką z głównym zadaniem "tłumaczenia" zamiarów ruchowych na polecenia aktywujące elektrody znajdujące się w kończynie.
System, którego używa William Kochevar, nazywa się BrainGate i jest jednym z wielu projektów realizujących badania nad interfejsami sterowania elektroniki za pomocą myśli. Według naukowców, obecnie możliwe jest odczytanie informacji o obrazach i dźwiękach postrzeganych przez ludzki mózg na podstawie sygnałów neuronalnych. Możliwe jest również zewnętrzne zakodowanie określonych informacji w celu stymulowania mózgu za ich pomocą.
Obecnie około 300 tys. osób na całym świecie korzysta z implantów ucha wewnętrznego, które umożliwiają im korekcję wady słuchu poprzez konwersję dźwięków w sygnały elektryczne transmitowane bezpośrednio do mózgu. Znane też są badania, w których naukowcy "wstrzyknęli" dane do mózgu ssaków naczelnych poprzez impulsy elektryczne, instruując je tym samym do wykonania określonych czynności.
Ambicje, które naukowcy i firmy technologiczne wiążą z badaniami nad tego rodzaju interfejsami, rosną. Facebook marzy o możliwości wpisywania treści na ekranie urządzeń bezpośrednio za pomocą myśli, a Elon Musk – wizjonerski założyciel Tesli – założył już eksplorującą możliwości w tej dziedzinie firmę Neuralink. Jego zdaniem, jeśli ludzkość chce przetrwać nadchodzącą epokę sztucznej inteligencji, już teraz musi pracować nad umacnianiem swojej pozycji w kontroli nad technologią, na co sposobem mogą być właśnie interfejsy łączące komputer z ludzkim mózgiem. Przedsiębiorcy upatrujący rewolucji w definiowaniu człowieczeństwa przez nowe technologie coraz częściej mówią o pracach badawczych nad możliwościami porozumiewania się za pomocą telepatii, czy nadania człowiekowi nadludzkich mocy przez modyfikację działania zmysłów.
Jak zauważa "The Economist", wdrożenie rezultatów tych badań w praktyce oddalone jest od chwili obecnej o całe dekady. Obecnie rozwijana technologia interfejsów sterowanych myślą może jednak otworzyć drogę do leczenia niewidomych, pacjentów po udarze mózgu, a także osób cierpiących na zaburzenia psychiczne.
Trudności pojawiają się w urynkowieniu rewolucyjnych technologii. System BrainGate został opracowany ponad 10 lat temu. Przekształcenie implantów działających w warunkach laboratoryjnych w produkt konsumencki może być niezwykle trudne, a bariery, jakie pojawiają się na drodze, mają charakter nie tylko technologiczny, ale też naukowy i czysto komercyjny; urynkowienie technologii jest bowiem bardzo kosztowne.
W ciągu nadchodzących lat dzisiaj obecne na rynku technologie, po odpowiednim zmodernizowaniu, mogą otworzyć drogę dla rewolucji, która pomoże w leczeniu dolegliwości takich, jak paraliż czy choroba Parkinsona. Pytania o bezpieczeństwo użytkowników tych technologii pozostaje jednak otwarte – wskazuje "The Economist", zwracając uwagę nie tylko na potrzebę fizycznego zabezpieczenia zdrowia korzystających z nich osób, ale też narastające obawy o prywatność i cyberbezpieczeństwo nowych technologii. (PAP)
Co? Gdzie? Kiedy?
