Pamięć Szembeków

Ród Szembeków dał Polsce dwóch prymasów, sześciu biskupów, kilku generałów, wielu patriotów, licznych męczenników oraz zakonników i zakonnice Towarzystwo Historyczne im. Szembeków działa już 25 lat. Udało mu się ocalić od zapomnienia wiele mniej znanych postaci historycznych oraz miejsc z nimi związanych. Przez ćwierć wieku wiele szkół, ulic i placów na terenie całej Polski otrzymało imiona bądź nazwy związane z rodem Szembeków. Władysław Ryszard Szeląg, inicjator i prezes Towarzystwa Historycznego im. Szembeków, zaraża młode pokolenie zainteresowaniem historią Polski i szeroko rozumianą kulturą chrześcijańską.

Towarzystwo powstało 14 maja 1990 r. i początkowo działało w rodzinnej miejscowości Szembeków, w wielkopolskim Kępnie. Po czterech latach przeniosło się do Warszawy.

– O innych rodach mówiło się wiele, a o Szembekach prawie wcale. Dlatego w pierwszej kolejności postanowiłem zająć się nagłośnieniem historii tego zacnego rodu – mówi Władysław Ryszard Szeląg, który zresztą nie jest z Szembekami spokrewniony. – Wywodzą się oni ze starego niemieckiego rodu, pochodzącego z Brandenburgii. Przybyli do Krakowa w 1556 r., a w XVIII w. mieszkali w Siemianicach koło Kępna. Potomkowie rodu żyją dziś zarówno w Niemczech, jak i w Polsce.

Za 2 lata przypada 300. rocznica koronacji obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej. – W źródłach często pisze się, że tej pierwszej poza Italią koronacji dokonał biskup koronator – a był nim bp Krzysztof Jan Szembek.

Patronem jednego z głównych placów na warszawskim Grochowie też jest jeden z przedstawicieli tego rodu: gen. Piotr Szembek, bohater narodowy, który brał udział w kampanii napoleońskiej i za swoje zasługi otrzymał Legię Honorową, a w 1809 r. został odznaczony krzyżem Virtuti Militari – podkreśla prezes Szeląg. – Jest pomysł, żeby na placu powstał pomnik gen. Piotra Szembeka. Lokalne władze są nim zainteresowane – mówi.

Towarzystwo Historyczne im. Szembeków stara się o utworzenie stałej Izby Pamięci Szembeków w pałacu w Siemianicach, który od 1700 r. jest własnością tej rodziny. – Chodzi mi o upamiętnienie bohaterów regionalnych, bo niestety ten znakomity ród nie jest znany nawet mieszkańcom najbliższej okolicy – twierdzi Władysław Ryszard Szeląg. W miejscowości tej znajduje się również krypta Szembeków przy kościele św. Idziego, która dzięki Towarzystwu została, wraz ze świątynią, wpisana do rejestru zabytków.

– Staramy się teraz, aby krypta była dostępna dla zwiedzających. Prawdopodobnie w środku znajduje się 17 zabytkowych trumien, a w jednej z nich spoczywa Ignacy Szembek, poseł na Sejm Wielki i kawaler Orderu Orła Białego – podkreśla Szeląg. Za rok przypada 225. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja, dlatego szczególnie teraz warto przypomnieć w Siemianicach posła tej ziemi.

Paulina Jabłońska fot. Paulina Jabłońska/Idziemy Idziemy nr 26 (509), 28 czerwca 2015 r.