Lek na COVID-19?

Efekt działania chlorku amantadyny na chorych zakażonych koronawirusem wykazał dr Włodzimierz Bodnar, pediatra i pulmonolog, pracujący w przychodni zdrowia w Przemyślu. Dr Bodnar wyleczył około 500 chorych, pomagał też prowadzić leczenie innym lekarzom, którzy zwrócili się do niego o pomoc. Dlatego mówi o wyleczonych około 2 tys. osób.

Dr Bodnar od 30 lat leczył amantadyną chorych na grypę. Kiedy w marcu w Polsce pojawiły się zachorowania na COVID-19, lek zaczął podawać zakażonym koronawirusem. Efekty są zaskakujące, z wypowiedzi pacjentów wynika, że po 2-3 dniach ustępowały silne objawy. Dr Bodnar po zarażeniu się koronawirusem sam także leczył się amantadyną. Jak twierdzi, wszyscy pacjenci, którym podawał lek, zwalczyli chorobę. Amantadynę zaczęli stosować inni lekarze w Polsce. Wśród ozdrowieńców jest wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł, który tą wiadomością podzielił się na Twitterze, apelując o dopuszczenie leku do użytku.

BRAK ODPOWIEDZI

W maju 2020 r. dr Bodnar poinformował Ministerstwo Zdrowia o swoich obserwacjach w stosowaniu amantadyny. Nie otrzymał odpowiedzi na korespondencję przesłaną mailem. Informacją nie zainteresowała się także Agencja Badań Medycznych. Część środowiska lekarskiego zaatakowała medialnie dr. Bodnara, że stosuje lek niezgodnie ze wskazaniami medycznymi, ponieważ w schemacie leczenia COVID nie ma wpisanej amantadyny. Lekarzowi z Przemyśla grożono nawet postępowaniem dyscyplinarnym.

Doniesienia dr. Bodnara potwierdzają obserwacje prof. Konrada Rejdaka, kierownika Katedry i Kliniki Neurologii oraz prodziekana Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Prof. Rejdak zaobserwował, że pacjenci, którzy w schorzeniach neurologicznych przyjmowali amantadynę i zarazili się koronawirusem, bardzo łagodnie, a wręcz bezobjawowo przechodzili tę infekcję. Prof. Rejdak swoje obserwacje wspiera doniesieniami z Meksyku, Hiszpanii oraz Wielkiej Brytanii. Tamtejsi lekarze także zaobserwowali łagodny przebieg zakażenia koronawirusem u pacjentów przyjmujących amantadynę w przebiegu choroby Parkinsona. Prof. Rejdak w kwietniu 2020 r. wystąpił do Agencji Badań Medycznych o grant na przeprowadzenie badań, by potwierdzić efekt działania amantadyny. Nie uzyskał zgody na finansowanie, co uzasadniono aktualnymi potrzebami zdrowotnymi.

WYŚCIG Z CZASEM

W walce z koronawirusem trwa wyścig z czasem. Śmiertelność jest bardzo wysoka, dziennie umiera w Polsce blisko pół tysiąca ludzi. Nawet gdyby szczepionki okazały się skutecznym i bezpiecznym rozwiązaniem, potrzeba wielu miesięcy na ich zaaplikowanie. Obok planowanych szczepień przeciwko COVID-19 wciąż poszukuje się leku, który mógłby zwalczać wirusa SARS-CoV-2. W ramach eksperymentu terapeutycznego próbowano stosować w Polsce np. chlorochinę, hydrochlorochinę, azytromycynę, favipiravir, famotydynę, interferon, kaletrę. Wszystkie okazały się nieskuteczne. Rekomendowany przez Światową Organizację Zdrowia lek Remdesivir przed kilkoma tygodniami został wycofany z użycia, bo okazało się, że nie wykazuje działania na wirusa SARS-CoV-2. Trzeba też dodać, że kuracja jednego pacjenta była dość kosztowna (ok. 10 tys. zł), a dostępność leku – ograniczona. Dla porównania: koszt terapii jednego pacjenta amantadyną to 10 zł.

Koncepcji dania szansy amantadynie broni prof. Cezary Pakulski, kierownik Kliniki Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Dementuje, że stosowanie amantadyny obarczone jest poważnymi skutkami ubocznymi. Twierdzi, że lek ten stosuje „u krytycznie rannych i ciężko chorych przez wiele dni, w wysokich dawkach i dotychczas nie zaobserwował poważnych działań ubocznych”.

Prof. Pakulski twierdzi, że obecna wiedza o amantadynie zezwala na stosowanie jej w zakażeniu wirusem SARS-CoV-2, za zgodą komisji bioetycznej, w ramach eksperymentu terapeutycznego. Na tej samej zasadzie – jako eksperyment medyczny – podawane jest obecnie osocze pozyskane od ozdrowieńców. Osocze wciąż nie jest zarejestrowanym lekiem, ponieważ nie skończono badań klinicznych.

Minister zdrowia 1 grudnia zakazał stosowania amantadyny u chorych na COVID-19. Dopiero kiedy media wszczęły wrzawę, poinformował 15 grudnia, że zlecił Agencji Badań Medycznych badania kliniczne, które mają potwierdzić lub zanegować jej skuteczność.

Wśród przeciwników amantadyny jest prof. Robert Flisiak, prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych (PTEiLChZ). Amantadyna nie została umieszczona w najnowszych, trzecich już rekomendacjach dotyczących leczenia COVID-19, opublikowanych 13 października 2020 r. Prof. Flisiak jest zwolennikiem innej opcji leczenia COVID-19: „W Polsce od początku stosowany był tocilizumab, choć inne towarzystwa naukowe nie wymieniają go w swoich zaleceniach. My jesteśmy jednak o tym przekonani. Każdy lekarz, który widział ozdrowienie po tym leku, będzie przekonany, że należy go stosować. Nie zawsze, ale w wielu przypadkach uratował on życie chorych” – powiedział prof. Flisiak.

Tymczasem odkrycie polskich lekarzy błyskawicznie spowodowało zainteresowanie naukowców brytyjskich, którzy natychmiast rozpoczęli badania kliniczne nad skutecznością działania amantadyny na wirusa SARS-CoV-2.