19 marca
wtorek
Józefa, Bogdana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Ewaluacja nauki polskiej

Ocena: 4.8
654

Komisja Ewaluacji Nauki przeprowadziła ocenę działalności naukowej w polskim szkolnictwie wyższym. Miało to pomóc w realnej ocenie siły polskiej nauki. Od niej zależy siła naszego społeczeństwa i państwa.

fot. unsplash.com

Wraz z końcem września kończą się studenckie wakacje i rozpoczyna się nowy rok akademicki. Studenci ruszają do nauki, aby zdobywać wiedzę i doświadczenie potrzebne w dorosłym życiu. W tym trudzie mają pomóc młodym ludziom jak najlepiej przygotowani nauczyciele. Poziom kadry dydaktyczno-naukowej w szkolnictwie wyższym został zbadany w ramach ewaluacji przeprowadzonej przez Komisję Ewaluacji Nauki. Wyniki badań jakości działalności naukowej pozwalają zobaczyć, jak wypadają poszczególne jednostki naukowe w Polsce w latach 2017–2021.

 


JAKOŚĆ CZY ILOŚĆ?

Ewaluacja przeprowadzona w ramach tego projektu to ocena jakości działalności naukowej w obrębie dyscypliny naukowej uprawianej w danym podmiocie. Na kształt oceny jakości wpływały indywidualne osiągnięcia pracowników naukowych zatrudnionych w danym podmiocie. W wyniku ewaluacji poszczególnym dyscyplinom wystawiono klasyfikujące kategorie naukowe: A+, B+, B, C. Od tej oceny zależy, czy dany podmiot uzyska uprawnienia do prowadzenia studiów, szkół doktorskich, do nadawania stopni naukowych i tytułów. Z kategorią oceny przyznaną podczas procesu ewaluacji związany jest również poziom środków finansowych, jakie jednostki organizacyjne otrzymają z budżetu państwa. Oczywiście, im wyższa ocena, tym wyższa subwencja (i odwrotnie). Zatem stawka była duża i chyba wszystkim uczelniom wyższym w Polsce zależało na jak najwyższej ocenie.

Wytyczne procesu oceny działalności naukowej miały na celu miarodajne i sprawiedliwe wykazanie, które dyscypliny nauki trzymają najwyższy poziom. Nowością w tym badaniu w odniesieniu do poprzednich tego typu działań było ocenianie poszczególnych dyscyplin nauki w ramach uczelni, a nie samych wydziałów. Takie założenie metodologiczne miało zachęcać do współpracy przedstawicieli poszczególnych dyscyplin rozsianych po różnych wydziałach. Wcześniejsze badania motywowały do rywalizacji między wydziałami, co prowadziło do stanu, w którym przedstawiciele jednej dyscypliny zatrudnieni na różnych wydziałach rywalizowali ze sobą, zamiast prowadzić do wzrostu poziomu przez współpracę. Dodatkowo ewaluacja dotyczyła wszystkich pracowników naukowych, a nie tylko najlepszych. Oceniano również osiągnięcia osób, które kształciły się w szkołach doktorskich prowadzonych przez oceniany podmiot i przygotowały rozprawę doktorską. Miało to służyć wykazaniu realnego poziomu nauki w ramach danej dyscypliny. Według autorów założeń ewaluacji wcześniejszy system, w którym oceniano najlepszych, nie był sprawiedliwy. Ostatnim ważnym założeniem dotyczącym oceny poziomu nauki było wprowadzenie limitu osiągnięć – do czterech najlepszych prac. Miało to prowadzić do zmotywowania naukowców do pracy nad jakością projektów, a nie tylko ich ilością, która zapewnia dużą liczbę punktów, ale niekoniecznie prowadzi do wzrostu jakości.

 


KRYTERIA EWALUACJI

Podczas ewaluacji zastosowano trzy główne kryteria: poziom naukowy lub artystyczny prowadzonej działalności naukowej, efekty finansowe badań naukowych i prac rozwojowych, wpływ działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki. Ocena poziomu naukowego stanowiła – w zależności od typu dyscypliny naukowej (nauki humanistyczne, społeczne i teologiczne; nauki przyrodnicze, medyczne i o zdrowiu; nauki inżynieryjne, techniczne i rolnicze; dyscypliny artystyczne) – od 70 do 80 proc. całościowej oceny. Dotyczyła artykułów naukowych oraz, jak podają przedstawiciele Komisji, również monografii, redakcji monografii i autorstwa rozdziałów w monografiach, a także przyznanych patentów na wynalazki. Drugie kryterium dotyczące efektów finansowych badań naukowych i prac rozwojowych to od 10 do 35 proc. oceny całościowej. Oceniano tu dyscypliny według ilości środków pozyskanych na badania w ramach konkursów organizowanych przez polskie i zagraniczne instytucje udzielające grantów. To kryterium związane było również z możliwościami komercjalizacji wyników badań naukowych. Przedstawiciele dyscyplin, którzy potrafili uzyskać najwyższe środki, otrzymywali najwyższą ocenę. Trzecie kryterium – wpływ działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki – miało na celu zbadanie relacji między nauką a życiem administracyjnym, społecznym, kulturalnym itp. Obejmowało – w zależności od typu dyscypliny – między 15 a 20 proc. całościowej oceny. Tutaj pojawiło się chyba najwięcej głosów krytycznych, w których podnoszono brak ostrości metodologicznej i związanej z tym niemożliwości sprawiedliwego ocenienia, jak dana dyscyplina realnie wpływa na zewnętrzną rzeczywistość.

Po uwzględnieniu wytycznych i kryteriów Komisja Ewaluacji Nauki oceniła jakość prowadzonej działalności naukowej w polskim szkolnictwie wyższym. W tej części przyjrzyjmy się temu, jak wypadły poszczególne dyscypliny. Czy można dojrzeć jakieś prawidłowości w przyznawaniu ocen: A+, A, B+, B i C?

Oto wybór dyscyplin, które otrzymały najwyższą ocenę, tj. A+: nauki fizyczne (AGH w Krakowie), sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki (ASP Gdańsk, ASP Katowice, Akademia Sztuki w Szczecinie), nauki o bezpieczeństwie (Akademia Sztuki Wojennej), sztuki filmowe i teatralne (Akademia Teatralna w Warszawie), nauki o kulturze fizycznej (AWF Katowice), astronomia (Centrum Astronomiczne PAN), nauki o bezpieczeństwie (Federacja Akademii Wojskowych), rolnictwo i ogrodnictwo (Instytut Agrofizyki PAN), nauki biologiczne (Instytut Biologii Doświadczalnej PAN, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN), nauki chemiczne (Instytut Chemii Fizycznej PAN, Instytut Chemii Organicznej PAN), nauki leśne (Instytut Dendrologii PAN), nauki fizyczne (Instytut Fizyki Jądrowej PAN), zootechnika i rybactwo (Instytut Genetyki i Biotechnologii Zwierząt PAN), nauki medyczne (Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN), inżynieria mechaniczna (Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN), psychologia (Instytut Psychologii PAN), technologia żywności i żywienia (Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN), nauki o kulturze i religii (Instytut Slawistyki PAN), nauki o sztuce (Instytut Sztuki PAN), zootechnika i rybactwo (Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy), nauki teologiczne (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie), prawo kanoniczne (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie), nauki biologiczne (Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie), architektura i urbanistyka (Politechnika Gdańska), prawo kanoniczne (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), sztuki muzyczne (Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie).

 


JAKIE WNIOSKI? 

Oczywiście, to wybór dyscyplin, które otrzymały kategorię A+. Pokazuje on jednak, że w polskiej nauce dużą rolę odgrywają instytuty prowadzone przez Polską Akademię Nauk. Ilość instytutów, którym przyznano kategorię A+, pokazuje, że silne i mające tradycję instytucje są w stanie prowadzić badania naukowe na najwyższym poziomie. Trudno konkurować w tym uniwersytetom, które mają środki finansowe i zasoby ludzkie rozproszone na wiele dyscyplin. Z kolei uniwersytety są w stanie zaoferować szerszą ofertę w zakresie samej dydaktyki. Wyniki ewaluacji – w zakresie najwyższych ocen – pokazują również, że na wysokim poziomie utrzymuje się w Polsce działalność artystyczna w akademiach sztuk pięknych i innych szkołach wyższych o profilu artystycznym. Nie mają się czego powstydzić naukowcy pracujący w obrębie dyscyplin teologicznych, jak prawo kanoniczne czy teologia. Ewaluacja w zakresie ocen niższych niż A+, ale również wysokich (A i B+) potwierdza ugruntowaną rolę uczelni wyższych znajdujących się w największych ośrodkach akademickich (Kraków, Warszawa, Poznań, Wrocław czy Gdańsk).

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Autor jest wikariuszem parafii św. Wacława na Gocławku w Warszawie

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 19 marca

Wtorek - V Tydzień Wielkiego Postu
Szczęśliwi, którzy mieszkają w domu Twoim, Panie,
nieustannie wielbiąc Ciebie.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): Mt 1,16.18-21.24a
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

Nowenna do św. Rafki

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter