Protest bez końca

Innym powodem protestów jest brak jasności co do wartości punktów, które później przeliczano by na emeryturę. Tak czy owak, protestujących popiera ponad połowa Francuzów, a Macrona najwyżej jedna trzecia. Rząd gotów jest na ustępstwa, o czym mówił premier Edouard Philippe. Reformy mają na przykład mieć zastosowanie tylko do osób urodzonych po 1963 r. Ma być też gwarantowana emerytura minimalna w wysokości 1 tys. euro.

Ale związki zawodowe ogłosiły strajk. I, co gorsza, doszło do niego przed Bożym Narodzeniem, a trwał on również i podczas świąt, co spowodowało przede wszystkim chaos na dworcach i lotniskach. Odwołanie wielu pociągów spowodowało, że ludzie nie dotarli do rodzin. Pracę zawiesiły niektóre uniwersytety, bo studenci nie mogli przybyć na egzaminy. W kilku regionach Francji zostały wyłączone dostawy elektryczności do domów.

NARÓD MALKONTENTÓW?

Co właściwie jest powodem tak dramatycznego rozwoju sytuacji we Francji, skoro jej sytuacja gospodarcza jest niezła – w 2018 r. wzrost PKB wyniósł 1,5 proc., a na 2019 r. prognozowano 1,3 proc. (odpowiednio 5,4 oraz 4,4 proc. w Polsce) – przy 35 tys. euro na głowę mieszkańca (12,9 tys. w Polsce). Przeciętny Francuz otrzymuje na rękę 2160 euro miesięczne, podczas gdy Polak – 750. To chyba nie powinno być powodem do zmartwień dla mieszkańców Paryża, Marsylii czy Bordeaux?

Znany autor opowiadań i współpracownik kilku gazet, twórca wielu filmów dokumentalnych Sylvain Tesson powiedział ostatnio w radiu France Inter: „Francja jest rajem zamieszkałym przez ludzi, którzy wierzą, że są w piekle”. Być może ma rację.

Z kolei prof. Claudia Senik z Sorbony uważa, że początek złego samopoczucia Francuzów datuje się na lata 70., kiedy to zakończyło się trzydzieści bardzo korzystnych dla tego kraju lat powojennych. – Jest to związane ze sposobem, w jaki Francuzi postrzegają świat i swoje w nim miejsce. Mają bardzo wysokie oczekiwania co do jakości życia – twierdzi prof. Senik. Jej zdaniem Francuzi wciąż pamiętają czasy, kiedy to potężna Francja ustanawiała reguły gry. A dziś mieszkają w średniej wielkości kraju, zmuszonym do dostosowywania się do zasad nakreślanych przez innych. W swoim artykule „Puzzle francuskiego braku szczęścia” prof. Senik wskazuje, że nawet kiedy Francuzi opuszczają Francję, zabierają ze sobą swój ponury nastrój.

Paradoksalnie, według badań Eurostatu, satysfakcja Francuzów z życia nie jest znacznie gorsza od obywateli innych krajów. Najniższa jest w Bułgarii, gdzie w skali 1 do 10 (od najgorszej do najlepszej) wyniosła 5,5; w przypadku Francji (która wyprzedza m.in. Chorwację, Grecję, Węgry i Portugalię i znajduje się na 16. miejscu) jest to nieco ponad 7, a Polska jest na piątym miejscu z wynikiem blisko 8. Nasz kraj wyprzedza Szwecja, Austria, Irlandia i będąca na miejscu pierwszym Finlandia (ta ostatnia z wynikiem nieco ponad 8). Tak naprawdę więc nie jest do końca jasne, czego chcą obywatele Francji.

JESZCZE JEDEN BONAPARTE

Mimo skomplikowanej sytuacji w kraju Emmanuel Macron ma wielkie ambicje – przewodzenia Unii Europejskiej. Jego główny doradca Clément Beaune wyjaśniał w wywiadzie dla „Politico”: „Macron od początku swojej prezydentury działa, by Francja odgrywał większą rolę w UE. Od czasu wyborów w 2017 r. odwiedził 21 krajów UE – z których niektóre nie były odwiedzane przez prezydenta Francji przez dekadę – aby zbudować sieć sojuszy politycznych. Pomysł polegał na stworzeniu »strategii wpływu«”.

Eksperci zgadzają się, że francuski prezydent robi wszystko, by umocnić swą pozycję. – Ze słabnącą kanclerz Angelą Merkel w Berlinie, nowym brytyjskim premierem pochłoniętym przez bałagan w końcówce brexitu oraz pełnym zamieszania Waszyngtonem pod władzą prezydenta USA Donalda Trumpa francuski prezydent Emmanuel Macron wykorzystał próżnię, by pozycjonować się jako faktyczny przywódca europejskiej polityki zagranicznej – mówił Erik Battenberg, dyrektor programu europejskiego w znanym think tanku Carnegie. Dobitnie wyjaśnia sprawę François Heisenbourg z Międzynarodowego Instytutu Studiów Strategicznych: – Od czasu, gdy około sześćdziesięciu lat temu powstała francuska Piąta Republika, Francja usiłuje grać powyżej swej wagi politycznej i strategicznej.

Na razie Macron z niejasnych powodów sprzeciwił się poszerzeniu UE o Macedonię Północną, pokazał wyraźną przychylność wobec prezydenta Rosji Władimira Putina, naraził się Trumpowi krytyką sytuacji w NATO i jeszcze wielokrotnie krytykował Polskę. U siebie w kraju stoi wobec zaplanowanego na 9 stycznia strajku generalnego. A formalny projekt zmian systemu emerytalnego trafi do parlamentu w lutym, co oznacza kolejne miesiące niepokojów…