Narody uwolniły się od gwałtu. Są wolne, zdobyły prawa, podeptane i ciągle deptane względami i interesami dynastycznymi.
Dziś wyzbyły się kajdan. Ludzkość odetchnie” – pisał w Radomiu w przeddzień odzyskania przez Polskę niepodległości, 10 listopada 1918 r., pochodzący ze Śląska Cieszyńskiego ks. Dominik Ściskała, ówczesny kapelan armii austro-węgierskiej. Trzy dni potem notował: „Warszawa w polskich rękach! Dnia 11 bm. oczyszczono Warszawę z Niemców. Budynki rządowe, koleje, posterunki, obsadzone przez wojsko polskie”.
Po zakończeniu I wojny światowej był rektorem kościoła pobernardyńskiego w Radomiu. Był również m.in. sekretarzem Głównego Komitetu Plebiscytowego w Cieszynie. Po podziale Śląska Cieszyńskiego przeniósł się do diecezji sandomierskiej, gdzie był proboszczem parafii Opieki NMP w Radomiu (od 1992 r. katedry). Gdy wybuchła II wojna światowa, znów udał się na front razem z polskimi żołnierzami. Pozostawił kolejne bezcenne zapiski, które teraz ocalały od zapomnienia za sprawą Instytutu Pamięci Narodowej. Doczekał końca wojny, zmarł w maju 1945 r.
Książkę uzupełnia ponad 130 stron unikalnych ilustracji oraz znakomicie pomagające, zwłaszcza w pracy historyków i dziennikarzy, indeksy: nazwisk i geograficzny./wś
Pamiętnik kapelana wojskowego i inne zapiski z lat 1914-1945
Dominik Ściskała
Wstęp i opracowanie ks. Szczepan Kowalik
IPN Warszawa
Lublin 2020, 602 s.
Co? Gdzie? Kiedy?
