Więcej niż czekoladowy miś

Jarmarki bożonarodzeniowe w różnych miastach Niemiec, Belgii, Holandii powoli pustoszeją, gdy chrześcijanie zabierają się do świętowania końca Adwentu, którym jest… No właśnie, co kończy Adwent? Czego jest on zapowiedzią? Na co w nim oczekujemy?

Takie pytanie postawili dziennikarze niemieckiej telewizji publicznej kilkunastu osobom na Weihnachtsmarkt w Hamburgu, jednym z największych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie. To w zasadzie wiele różnych jarmarków ciągnących się przez całe miasto, gdzie przez cały Adwent można najeść się do woli pyszności, napić ponczu i grzanego wina, zakupić wyroby lokalnego rękodzieła. Wspaniały czas dla całych rodzin, które jednak nie wiedzą, po co to wszystko jest. Otóż na kilkanaście osób, w tym pracowników stoisk, tylko jedna wiedziała, co świętujemy w Boże Narodzenie, będące wypełnieniem się Adwentu.

Odpowiedzi odwiedzających jarmark brzmiały: „W Boże Narodzenie świętujemy relacje rodzinne”, „miłą, przytulną atmosferę”, „bo tak jest, bo jest wolne”, „bo taka jest tradycja”, „bo przychodzi Mikołaj”. Większość osób, zwłaszcza młodych i w średnim wieku, rozkładała jednak ręce, nie wiedząc, co powiedzieć, natomiast jeden starszy pan, przypominając coś sobie z wysiłkiem, stwierdził, że w Boże Narodzenie „Jezus umarł”. Tylko jedna osoba, sprzedawca ze stoiska, odpowiedziała, że w Boże Narodzenie świętujemy „narodziny Jezusa, Syna Marii czy Ewy-Marii, czy jak tam ona miała na imię”. To nie są żarty, ci ludzie naprawdę nie wiedzieli ani po co jest Adwent, ani po co są święta Bożego Narodzenia. Może dlatego, że sukcesywne rugowanie tradycji chrześcijańskiej z życia publicznego i zastępowanie jej nowymi, laickimi świętami śniegu, Mikołaja, reniferów, przytulności, grzańca i keksu w końcu zrobiło swoje.

W reklamie popularnej w Niemczech marki czekoladowej w świątecznej atmosferze, pod choinką, rodzi się na Boże Narodzenie… piękny, złoty, czekoladowy miś! Miś się narodził, więc można świętować. Inna reklama, sieci niemieckich supermarketów, głosi, że Boże Narodzenie to święta rodzinnych spotkań, czasu ofiarowanego najbliższym, relacji międzyludzkich. Oczywiście ani słowa o wymiarze religijnym, tak jak zresztą w filmach o Bożym Narodzeniu, gdzie tylko królują mikołajopodobni, infantylni mężczyźni, a najważniejszym elementem świąt są kolorowe iluminacje, śnieg i prezenty. To są podstawowe warunki, które sprawią, że jeśli udekorujemy dom i zakupimy przez cały Adwent całe stosy reklamowanych produktów świątecznych, to nadejdą święta. Taka jest rzeczywistość państw zachodnich. Tam naprawdę coraz mniej osób zna istotę Bożego Narodzenia.

W języku niemieckim nawet nazwa Weihnachten (Święta Noc) nie przypomina o wydarzeniach, które świętujemy, w przeciwieństwie do języka polskiego, w którym „Boże Narodzenie” nawet tym, którzy zapomnieli, uzmysławia, że chodzi o święto narodzin Boga. Okazuje się, niestety, że wielu osobom z zachodnich, wysoko rozwiniętych i konsumpcyjnych społeczeństw ta prawda, która powinna być oczywista, została całkowicie wymazana z pamięci. Osobistej i zbiorowej. Pozostały jedynie elementy dodatkowe, które towarzyszą świętom, jak rodzinna atmosfera i dobre jedzenie.

Nawet śnieg jest bardziej kojarzony ze świętami, chociaż nie zawsze na święta jest! Podczas gdy na święta zawsze, choćby zabrakło czekoladowych misiów i iluminacji, rodzi się Jezus w postaci małego Dziecka i tylko od nas zależy, czy i jak Go przyjmiemy do naszego serca i życia. Ażeby potem przypominać tym, którzy już zapomnieli, o istocie Bożego Narodzenia i sensie całego tego zamieszania z jarmarkami.