Wystarczy, że jesteście

Na pytanie, kim są osoby konsekrowane, można byłoby znaleźć wiele odpowiedzi. Abp Grzegorz Ryś podkreśla: – Jesteście prorokami we współczesnym świecie i nawet nie musicie nic mówić. Wystarczy, że jesteście!

– Dla mnie życie konsekrowane – mówi s. Lucyna Witczak, służebniczka – jest przypomnieniem o obecności Pana Boga i darem, który otrzymałam, a którego się nie spodziewałam. Moim szczęściem jest to, że mogę zawsze z Nim być, dla Niego pracować i Jemu służyć.

KAŻDY MOŻE

W Kościele – w którym każdy może znaleźć swoje miejsce – jest kilka przestrzeni życia konsekrowanego. Począwszy od życia monastycznego, jakim są zgromadzenia klauzurowe (klaryski, karmelitanki bose, kameduli), przez zgromadzenia czynne (urszulanki, felicjanki, franciszkanie, redemptoryści) i świeckie instytuty życia konsekrowanego (konsekrowane dziewice i wdowy) po tzw. trzeci zakon (tercjarze św. Franciszka czy dominikańscy). Ta panorama życia konsekrowanego pokazuje, że zarówno w ukryciu, jak i w świecie, w habicie i w stroju świeckim można oddać życie Bogu na wyłączność.

Największą grupę osób konsekrowanych w Polsce stanowią siostry zakonne żyjące w zgromadzeniach czynnych, czyli nastawionych na współdziałanie z Kościołem w pracy apostolskiej. Według danych z 1 stycznia 2018 r., jest ich 17 tys. 858. Mieszkają w 2188 domach i należą do 105 zgromadzeń. Około 2 tys. polskich sióstr pracuje za granicą, najczęściej na terenach misyjnych.

Znacznie już mniejszą grupą są mniszki w zakonach kontemplacyjnych. Jest ich w Polsce ponad 1330. Większość mieszka w 83 klasztorach, których przełożone zrzeszone są w Konferencji Przełożonych Żeńskich Klasztorów Kontemplacyjnych w Polsce. Wszystkie te klasztory reprezentują 13 rodzin zakonnych, z których zdecydowanie najliczniejszą są karmelitanki bose. Około 50 sióstr żyje w klasztorach, które nie należą do konferencji.

Według danych z końca 2017 r., Polska ma też 11 tys. 613 zakonników. W kraju przebywa ich 8497, za granicą pracuje 3116. Choć wśród instytutów męskich również wyodrębnić można te oddane dziełom apostolskim i nastawione na kontemplację, to wszystkie zrzeszone są w jednej Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce. Reprezentuje ona 59 zgromadzeń, z których najliczniejsi są franciszkanie (1273), salezjanie (1043), franciszkanie konwentualni (931) i pallotyni (627). Dla porównania: jezuitów jest 603, redemptorystów – 444, dominikanów – 291, karmelitów – 72, a benedyktynów – 67.

LATA FORMACJI

Każdy, kto odpowie na wezwanie Chrystusa, musi przygotować się na długą drogę. Pierwszym etapem formacji jest postulat – aspirantura. To okres od miesiąca do roku, kiedy młody człowiek poznaje życie i zwyczaje zakonne. Przygląda się codzienności życia w zgromadzeniu. Nie nosi jeszcze stroju zakonnego.

Drugim etapem jest nowicjat – czas zamknięcia na świat zewnętrzny – który trwa od roku do dwu lat. Nowicjusze poznają regułę zakonną, przepisy, tradycje. Rozpoczynają proces duchowego przygotowania do przyjęcia szaty duchownej i złożenia pierwszych ślubów, które będą ponawiane co roku, aż do profesji uroczystej.

Trzecim etapem jest juniorat – czas życia zakonnego, kiedy chodzi się w habicie, wykonuje się wszelkie posługi, do których jest się przeznaczonym, ale przy tym zdobywa się konkretne kwalifikacje. Często jest to moment, kiedy przełożeni kierują siostrę lub brata do studium – organistowskiego, katechetycznego – lub na inną formację przydatną do posługi w duchu charyzmatu danego zgromadzenia.

W zgromadzeniach męskich po nowicjacie ci, którzy mają powołanie do kapłaństwa, odbywają sześcioletnie studia seminaryjne.

Czwartym etapem formacji, rozpoczynającym się po pięciu, sześciu lub siedmiu latach życia zakonnego, jest codzienność życia zakonnego. Rozpoczyna się on profesją uroczystą (śluby wieczyste).

HABIT I OBRĄCZKA

Zakonnice czy zakonnika łatwo rozpoznać po stroju. Różne są kolory i kroje, ale najważniejsze jest to, czym habit jest dla osoby konsekrowanej i czym może być dla współczesnego świata.

– Mój habit dla ludzi, którzy mnie spotykają, mówi o wieczności i o tym, że wszystko przemija, że na tym świecie są inne wartości niż pieniądze, bogactwo czy uroda, że istnieje coś ważniejszego – podkreśla s. Lucyna Witczak.