Kult Serca Jezusowego wyrasta z przekazu Ewangelii św. Jana, w której jest ukazana scena przebicia boku Chrystusa na krzyżu. - mówi bp. Henryk Ciereszka w rozmowie z Ireną Świerdzewską
Bp Henryk Ciereszko (1955) – dr hab. nauk teologicznych, biskup pomocniczy, administrator archidiecezji białostockiej. Był wicepostulatorem w procesie beatyfikacyjnym ks. Michała Sopoćki, którego postać opisał w kilku publikacjach książkowych. Od 2011 r. jest członkiem zwyczajnym Międzynarodowej Akademii Miłosierdzia przy sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie-Łagiewnikach.
Znamy obrazy Jezusa Chrystusa z ukazanym odsłoniętym Sercem. Co symbolizują? Nie chodzi tu przecież o wymiar cielesny…
Są to obrazy znane jako obrazy Serca Jezusowego, Serca Bożego, powiązane z kultem Serca Jezusowego. Pan Jezus, objawiając się św. Małgorzacie Marii Alacoque we Francji w XVII w., wskazał na swoje Serce, aby wezwać do rozważania i czczenia tajemnicy miłości, okazanej ludziom przez Boga. Odsłonięte Serce Jezusa to symbol, znak, zobrazowanie tej miłości do jej poznania oraz przyjęcia, a także zachęta do odpowiedzi naszą miłością do Boga.
Serce Jezusa, Serce Boga-Człowieka, jest – jak u każdego człowieka – fizycznym organem odpowiedzialnym za podtrzymywanie życia, ale jest też rozpoznawane jako sama istota, centrum istnienia ludzkiego. U Chrystusa jest ponad wszystko Sercem Osoby Boskiej, to jest Słowa Wcielonego. Serce Jezusa nie jest czczone w jego wymiarze fizycznym, jako serce człowieka, ale że jest Sercem Boga-Człowieka, Wcielonego Syna Bożego, odbiera boską cześć, jaką otaczany jest Chrystus, Syn Boży, który stał się człowiekiem.
Dlaczego oddajemy cześć Sercu Jezusa?
Kult Serca Jezusowego wyrasta z przekazu Ewangelii św. Jana, w której jest ukazana scena przebicia boku Chrystusa na krzyżu (J 19, 33-34). Z przebitego serca Jezusa, z Jego boskiego Serca – tak odczytali Ojcowie Kościoła i cała tradycja chrześcijańska – wypłynęły zdroje łask zbawczych, dziś ogarniających nas w sakramentach świętych udzielanych w Kościele.
Można wyliczyć długą listę świętych otaczających wielką czcią Serce Jezusowe. Pośród nich szczególne miejsce zajmuje wspomniana już św. Małgorzata Maria Alacoque, zakonnica doznająca licznych objawień Jezusa o Jego Sercu, o wielkości miłości Jego Serca, czyli Jego boskiej miłości, ale też i ludzkiej, jako Boga-Człowieka. Zatem Serce Jezusa jawi się jako centrum i źródło miłości Osoby Syna Bożego, Jezusa Chrystusa, Boga-Człowieka. Czcząc Serce Jezusa, wychwala się miłość Boga do człowieka, którą Serce Jezusa ujawnia.
Według nauki Kościoła przedmiotem kultu Serca Jezusowego jest żywe ludzkie Serce Jezusa, ale nierozdzielnie złączone z Bóstwem Drugiej Osoby Boskiej. Jest to Serce, które było przebite na krzyżu, a dzisiaj pozostaje razem z Bóstwem Chrystusa w Eucharystii. Kult Serca Jezusowego to oddawanie czci i wychwalanie Boga za Jego nieskończoną miłość do ludzi, która objawiona została w Chrystusie ukrzyżowanym i zmartwychwstałym, a Jego przebite z miłości do ludzi Serce bardziej uzmysławia i uświadamia tę miłość. W istocie swej jest kultem miłości, którą nas Bóg umiłował, na którą też mamy odpowiedzieć naszą miłością do Boga i ludzi.
Wielokrotnie o tajemnicy Serca Jezusa mówił św. Jan Paweł II. Czym ona jest?
Na jednej z audiencji generalnych św. Jan Paweł II wyznał, że tajemnica Chrystusowego Serca przemawiała do niego od młodych lat. Już jako papież wydawał dokumenty poświęcone kultowi Serca Jezusowego, w nauczaniu swym wielokrotnie nawiązywał do czci Serca Jezusowego. W Sercu Jezusa Słowa Wcielonego upatrywał najdoskonalszy znak miłości Boga, początek dzieła naszego zbawienia, a w kulcie – niezgłębione bogactwo łask i darów, zapraszających do miłowania Boga i ludzi. Nauczał, że z Serca Syna Bożego, przebitego na krzyżu, wytrysnęło wiekuiste źródło życia, niosące nadzieję każdemu człowiekowi, tym samym z Serca ukrzyżowanego Chrystusa zrodziła się nowa ludzkość, odkupiona od grzechu. Dlatego człowiek współczesny potrzebuje Serca Chrystusa, aby poznawać Boga i samego siebie i aby móc budować cywilizację miłości. Odwiedzając miejsce objawień danych św. Marii Małgorzacie, wyznał, że przy Sercu Jezusowym serce człowieka uczy się poznawać, jaki jest prawdziwy sens jego życia i jego przeznaczenia, przy Sercu Jezusowym serce człowieka nabiera zdolności miłowania.
Zatem wpatrywanie się w miłość Serca Jezusowego, kontemplacja miłości Serca Jezusowego jest drogą do jej odkrywania w naszym życiu. Ta zaś miłość Serca Jezusowego przejawiała się w nauce Jezusa, Jego przypowieściach, Jego dziełach, Jego postępowaniu. Można odnaleźć w Ewangelii tyle słów, scen, zdarzeń, które ujawniają miłość tegoż Serca.
Sobór Watykański II w Konstytucji „Gaudium et spes” mówi, że Wcielony Syn Boży kochał ludzkim sercem. Jak to należy rozumieć?
Wcielony Syn Boży, będąc prawdziwym człowiekiem, jak jest nauczane w konstytucji soborowej, miał wszystkie przymioty i władze właściwe człowiekowi. Stąd i Jego Serce, jak każde ludzkie serce, objawiało siebie poprzez miłość do innych, ale miłość w najwyższym, przekraczającym wszelkie ludzkie wymiary stopniu, bo była to miłość człowieka doskonałego, nowego Adama. To Jego ludzkie serce było niczym nie skażone, nie tak jak w naszym, każdego z nas ludzi przypadku. Stąd miłość Jezusowego serca, Jego ludzkiego serca, jest wzorem niedościgłym dla nas. A że było to jednocześnie Boskie Serce Boga-Człowieka, miłość objawiana przez Jezusa w Jego człowieczeństwie nabierała szczególnej wzniosłości, głębi, wrażliwości, żaru, delikatności, ale i mocy. Tak Boskie Serce uwznioślało wszystko, co było człowieczeństwem w Chrystusie.