kos / Warszawa (KAI)
fot. Wikipedia / Jarosław Kruk / CC BY-SA 3.0
Eucharystii przewodniczył ks. płk Zbigniew Kępa, notariusz kurii polowej i rzecznik ordynariatu polowego. Po Mszy świętej urna z prochami Zdzisława Rachtana została złożona na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Przed rozpoczęciem liturgii urna została udekorowana wstęgą Orderu Wojennego Virtuti Militari. Waldemar Strzałkowski, minister kancelarii Prezydenta odczytał decyzję o nadaniu zmarłemu Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski, „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za osiągnięcia w działalności na rzecz środowisk kombatanckich i upamiętniania prawdy o najnowszej historii Polski”.
Odczytane zostało przesłanie biskupa polowego Józefa Guzdka do uczestników uroczystości. Ordynariusz wojskowy podkreślił, że zmarły żołnierz AK, poprzez doświadczenie wojny „umocnił się w chrześcijańskim życiu i działaniu” i „pozostawił po sobie liczne dzieła, świadczące o jego wierności Bogu i Ojczyźnie”.
W homilii ks. płk Zbigniew Kępa zauważył, że odchodzące pokolenie ludzi walczących o wolność w czasie II wojny światowej stanęło przed dylematami moralnymi i niebezpieczeństwem utraty w warunkach wojny „wrażliwości moralnej”. – Śp. ppor. czasu wojny Zdzisław Rachtan ps. „Halny” ocalił swoje człowieczeństwo. W swej drodze spotkał Chrystusa, który pomógł mu rozwiązać jego wątpliwości moralne. Wszyscy, którzy uczestniczymy w tym niezwykłym pogrzebie – jesteśmy w drodze. Zmarłemu śp. Zdzisławowi Rachtanowi jesteśmy wdzięczni, że przeszedł z nami pewien odcinek naszego pielgrzymiego szlaku – powiedział ks. płk Kępa.
W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli członkowie rodziny zmarłego, towarzysze broni, żołnierze Armii Krajowej, kombatanci i harcerze. „Halnego” żegnały też licznie zgromadzone poczty sztandarowe.
W imieniu Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury - Nurt" oraz organizacji harcerskich zmarłego pożegnał hm Rafał Obarzanek, który podkreślił, że w trudnych czasach powojennych „Halny” wraz z grupą przyjaciół z AK „walczył o zachowanie tożsamości narodu”. – Całe swoje życie podporządkował przekazywaniu etosu Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego – powiedział.
Przypomniał, że to z inicjatywy „Halnego” powstała na tzw. Wykusie kapliczka-pomnik, przy której od wielu lat spotykały się środowiska żołnierzy „Nurta” i „Ponurego”.
Po Mszy świętej w otoczeniu licznie przybyłych pocztów sztandarowych urna z prochami śp. Zdzisława Rachtana została wyprowadzona z Katedry Polowej i złożona na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
***
Zdzisław Rachtan urodził się 9 marca 1924 r. w Wierzbniku (dziś Starachowice). Od 1940 r. pracował tam jako robotnik w cegielni. W październiku 1940 r. został zaprzysiężony w Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW); przeszedł szkolenie podoficerskie. Przybrał okupacyjne nazwisko: „Zdzisław Drzazga”. Po aresztowaniu przez gestapo, więziony w Kielcach (luty-czerwiec 1942). Po uwolnieniu, w marcu 1943 r. włączony został do oddziału dywersyjnego „Nurta” kpt. Eugeniusza Kaszyńskiego, który został podporządkowany szefowi „Kedywu” Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej, wtedy porucznikowi „Ponuremu” – Janowi Piwnikowi.
Przeszedł cały szlak bojowy Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”, przemianowanych w operacji „Burza” na I batalion 2 pp Legionów Armii Krajowej; walczył do 19 stycznia 1945 r., do rozwiązania Armii Krajowej.
Po rozwiązaniu Armii Krajowej zamieszkał wraz z żoną Krystyną w Toruniu. W 1947 r. zdał maturę w gimnazjum dla dorosłych i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Równocześnie pracował w Fabryce Wodomierzy i Gazomierzy w Toruniu. Zagrożony aresztowaniem, przeniósł się do Warszawy.
Był jednym z pomysłodawców i inicjatorów ufundowania odsłoniętej 15 września 1957 r. kapliczki Matki Boskiej Bolesnej na Wykusie – pierwszego w powojennej Polsce pomnika poświęconego Armii Krajowej. Wykus – leśna polana w Puszczy Świętokrzyskiej, położona kilka kilometrów od Wąchocka, w czasie wojny stanowiła miejsce stacjonowania oddziałów leśnych, przede wszystkim wchodzących w skład Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” .
Organizował słynne, czerwcowe spotkania kombatantów na Wykusie i w Wąchocku. Brali w nich udział weterani działających w Górach Świętokrzyskich oddziałów leśnych, od końca lat siedemdziesiątych również działacze i członkowie konspiracyjnych ugrupowań opozycji niepodległościowej i demokratycznej.
Położył zasługi w ufundowaniu i wzniesieniu w 1984 r. na rynku w Wąchocku pierwszego w powojennej Polsce pomnika oficera AK – mjr. Jana Piwnika „Ponurego". Od 1979 r. był członkiem nieformalnego Społecznego Komitetu Uczczenia Pamięci Generała Stefana Roweckiego „Grota" i Jego Żołnierzy oraz jednym z twórców archiwum Środowiska „Ponury"–„Nurt”.
Był także jednym z założycieli Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
W latach powojennych odznaczony został m.in. Krzyżem Armii Krajowej (1961), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1995), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008), Odznaką Środowiska „Ponury" – „Nurt", Odznaką 2 pułku piechoty Legionów AK.
Co? Gdzie? Kiedy?
