zs
fot. Zuzanna Smoleńska/Idziemy
W spotkaniu dającym nareszcie godne miejsce tej ważnej dla naszej historii placówki uczestniczyły rodziny ofiar katyńskiego ludobójstwa oraz przedstawiciele najwyższych władz państwowych z prezydentem RP Andrzejem Dudą.
Całodzienne uroczystości rozpoczęła Msza Święta pod przewodnictwem biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Guzdka. Po niej wystawiono widowisko „Vinctis non Victis – Pokonanym Niezwyciężonym”. W programie wystąpili m.in. Justyna Steczkowska, Olgierd Łukaszewicz, Jerzy Zelnik i Włodek Pawlik. Artyści prezentowali fragmenty „Dzienników Kozielskich” oraz muzycznie interpretowali utwory poetyckie nawiązujących do zbrodni sprzed 75 laty.
Podczas ceremonii wicepremier, szef MON, Tomasz Siemoniak, podkreślał, że „katyńska zbrodnia miała zniszczyć nasze państwo i ludzi, którzy służyli i chcieli służyć Rzeczypospolitej”. – Oddajemy hołd tym, którzy zginęli zabici zdradzieckim strzałem w potylicę, ale oddajemy też hołd tym wszystkim, którzy pamięć o Katyniu przenieśli przez lata komunistycznego kłamstwa – mówiła po nim premier Ewa Kopacz. W podobnym tonie wypowiedział się sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Kunert oraz Izabella Sariusz-Skąpska. – Dla nas Muzeum Katyńskie nie jest muzeum zbrodni, ale hołdem dla jej ofiar – zaznaczała też prezes Federacji Rodzin Katyńskich. – To nowy dom dla rodzinnych pamiątek przechowanych przez noc komunizmu, to nowy dom dla przedmiotów z dołów śmierci w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni.
Teresa Bracka z Ogólnopolskiego Stowarzyszenie „Rodzina policyjna 1939 r.” zaapelowała do prezydenta PR o kontynuowanie zainicjowanej przez śp. Lecha Kaczyńskiego akcji „Polska swemu obrońcy”. – Jej owocem będzie awans na wyższe stopnie służbowe funkcjonariuszy i oficerów spoczywających na polskim cmentarzu w Bykowni – przypominała. „Rodzina policyjna 1939 r.” przekazała też do Muzeum artefakty po zamordowanych bliskich, m.in. dokumenty funkcjonariuszy policji.
Uczestniczący w uroczystości przedstawiciele stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Warszawie wręczyli zaś medale za kultywowanie pamięci o ofiarach zbrodni 1940 roku. Medale-guziki katyńskie przyznano Izabelli Sariusz-Skąpskiej, bp. Józefowi Guzdkowi, Andrzejowi Kunertowi, dyrektor Biura Rady OPWiM Teresie Baranowskiej, dyrektorowi Muzeum Wojska Polskiego, nadzorującemu m.in. Muzeum Katyńskie, Zbigniewowi Wawerowi oraz kierownikowi Muzeum Katyńskiego Sławomirowi Frątczakowi.
– Czcigodne rodziny pomordowanych na Wschodzie, w Katyniu, w Miednoje, Charkowie, Twerze, i wielu innych miejscach, wielu jeszcze nieznanych (…) Dziękuję w imieniu Rzeczpospolitej za to Muzeum. To wielkie dzieło utrwalania pamięci, ale w moim przekonaniu także dzieło wielkiej edukacji historycznej na przyszłość dla pokoleń młodych Polaków i zagranicznych gości, którym naszą historię, prawdę o tej historii należy ze wszelkich sił przybliżać – rozpoczął swoje przemówienie prezydent RP Andrzej Duda. – Czcigodne rodziny – to właśnie Państwo, mimo cierpienia, bólu, mimo prześladowania, mimo zadeptywania, przechowaliście pamięć przez najtrudniejsze lata, przez prawie dwa pokolenia. Przechowaliście ją, kiedy udawano, że zbrodni katyńskiej nie było, próbowano wmawiać kłamstwo na temat Katynia. To kłamstwo stało się fundamentem władzy komunistycznej (...) Dzisiaj, z tego miejsca padły niezwykle ważne słowa o tym, że to nie jest tyle muzeum zbrodni, ale muzeum tych, na których te zbrodnie popełniono. Tak to należy rozumieć również w moim przekonaniu. Zostało powiedziane także, że ci ludzie zostali zamordowani, dlatego, że służyli Polsce, z całą pewnością tak... (…) Ci ludzie, o czym świadczy ich życie, pamiątki i listy, byli polską elitą – tym, co jest fundamentem narodu (…). Intencją zbrodni katyńskiej było wymordowanie polskiej elity, wycięcie korzeni naszego narodu, podcięcie jego fundamentów, zgładzenie jego autorytetów, po to, żeby się naród rozpierzchnął – tak, jak rozpierzcha się wojsko, kiedy pada sztandar, tak jak rozpierzchają się owce, kiedy zabije się pasterza. Dlatego ich zgładzono (...). Zbrodnia ta, której celem było zniszczenie polskiego narodu musi być nazywana zbrodnią ludobójstwa i chcę to dzisiaj wyraźnie powiedzieć – podkreślił dobitniej prezydent. Na zakończenie wyraził nadzieję, że Muzeum Katyńskie znajdzie trwałe miejsce na szlaku warszawskich muzeów i będzie tak popularne jak Muzeum Powstania Warszawskiego.
Wieczorem na terenie Cytadeli odbył się koncert multimedialny Łukasza L.U.C.-a Rostkowskiego „Ibidem ’40”. Artysta, opierając się na pomyśle swojego poprzedniego programu muzycznego „39/89” tym razem zatrzymał się na wydarzeniach lat 40. Elektroniczne kompozycje i muzyka instrumentalnego zespołu kameralnego (w tym altówki, skrzypiec, wiolonczeli, gitary i kontrabasu) zilustrowały animacje i archiwalne nagrania Polskiego Radia i Radia Wolna Europa związane ze zbrodnią katyńską.
(Koncert jest częścią akcji społeczno-edukacyjnej Narodowego Centrum Kultury „Pamiętam. Katyń 1940”. Kolejne programy „Ibidem ’40” odbędą się:
18.09 – Wieluń – Wieluńskie Centrum Kultury
21.09 – Kraków – Małopolskie Ogrody Sztuki
23.09 – Poznań – Centrum Kultury Zamek
24.09 – Bydgoszcz – Miejskie Centrum Kultury
29.09 – Gdynia – Pomorski Park Technologiczny
30.09 – Chorzów – Miejski Dom Kultury Batory
Wstęp na koncerty jest bezpłatny – więcej na stronie organizatora: www.nck.pl)
Pierwsza siedziba Muzeum Katyńskiego – Oddziału Muzeum Wojska Polskiego mieściła się od momentu powołania placówki w 1993 r. w kazamatach warszawskiego Fortu Czerniaków przy ul. Powsińskiej. Od 2009 r. placówka stanowiła część wydzielonej ekspozycji na terenie MWP.
Nowa siedziba mieści się w Kaponierze Cytadeli Warszawskiej. Na dwóch poziomach ekspozycyjnych prezentowane są m.in. artefakty wydobyte z mogił katyńskich.
Na terenie muzeum, zaraz po wyjściu z głównych sal, znajduje się też specjalnie zaprojektowany „tunel śmierci” – ciemne przejście z światłem na jego końcu, dające nadzieję, a ludziom wiary pewność na życie wieczne. Jest „aleja nieobecnych” – dla upamiętnienia nieznanych z imienia ofiar; tam puste cokoły z nazwami profesji, zawodów, zajęć. W dawnej Działobitni wystawiono zaś „epitafium katyńskie”, zawierające 15 tablic z nazwiskami 17 941 znanych ofiar ludobójstwa katyńskiego.
Otwarcie Muzeum Katyńskiego dla publiczności planowane jest na 3 października.
Co? Gdzie? Kiedy?
