Renta z ZUS

Czasami zdrowie docenia się dopiero wtedy, gdy choroba lub jakieś zdarzenie losowe nas go pozbawi. Zdarzają się sytuacje na tyle poważne, że uniemożliwiają zarabianie pieniędzy, czyli inaczej mówiąc, czynią niezdolnym do pracy. To jeden z powodów, dla których warto być ubezpieczonym i mieć szansę na świadczenie z ZUS.

Przy niezdolności do pracy, która w niedalekiej przyszłości rokuje powrót do zdrowia, każdy ubezpieczony ma prawo do zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. Co jednak, jeśli choroba lub schorzenie uniemożliwia aktywność zawodową na dłużej? Wtedy warto skorzystać z renty z tytułu niezdolności do pracy.

STAŻ UBEZPIECZENIA

– Aby uzyskać rentę, należy zostać uznanym przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską za częściowo lub całkowicie niezdolnego do pracy, a także posiadać odpowiedni staż pracy uprawniający do renty – wyjaśnia Beata Pawlińska-Wiak, dyrektor II Oddziału ZUS w Warszawie.

Wymagany staż zależy od wieku. Osobie, która nie ukończyła 20 lat, wystarczy 1 rok stażu ubezpieczeniowego, ale 30-latek musi już uzbierać co najmniej 5 lat, a przepisy wymagają, by ten okres przypadał w ciągu ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku lub powstaniem niezdolności do pracy.

Istnieją jednak wyjątki. Jeśli bowiem chory został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy i posiada długi staż pracy, to nie musi już np. spełniać warunku posiadania 5-letniego stażu pracy w ostatnim 10-leciu. Otrzyma rentę, jeśli udowodni 25 lat (kobiety) lub 30 lat (mężczyźni) okresów składkowych.

Krótszy staż pracy mogą również udowodnić osoby, które zostały zgłoszone do ubezpieczenia społecznego przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej lub w szkole wyższej oraz udowodniły do dnia powstania niezdolności do pracy 6-miesięczny okres składkowy i nieskładkowy (z przerwami lub bez).

Jeśli lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska stwierdzi, że osoba stała się niezdolna do pracy z powodu wypadku w drodze do pracy lub z niej, to renta będzie jej przysługiwać nawet wtedy, kiedy nie spełni wymaganego stażu pracy określonego w art. 58 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

– Ważnym warunkiem, który trzeba wziąć po uwagę, jest także moment powstania niezdolności do pracy – przypomina dyrektor Pawlińska-Wiak. Powinna powstać nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania okresów składkowych lub nieskładkowych. Warunku tego ponownie nie muszą udowadniać kobiety z 25-letnim stażem pracy oraz mężczyźni z 30-letnim – dodaje.

Uwaga. Osoby pobierające emeryturę z ZUS lub spełniające warunki do jej uzyskania nie mogą ubiegać się o rentę.

JAKIE DOKUMENTY ZŁOŻYĆ?

1. Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (formularz ERN).
2. Zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz OL-9) wypełnione przez lekarza prowadzącego.
3. Dokumentację medyczną, czyli: historię choroby, karty informacyjne z leczenia szpitalnego, dokumentację z przebytej rehabilitacji leczniczej lub zawodowej.
4. Wywiad zawodowy (formularz OL-10), który powinien wypełnić ostatni pracodawca, zleceniodawca lub inny płatnik składek.
5. Informację o okresach składkowych (formularz ERP-6).
6. Dokumenty potwierdzające staż, które nie zostały złożone do ZUS (np. świadectwa pracy, legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenie z uczelni, książeczka wojskowa), akty urodzenia dzieci (plus oświadczenie o sprawowaniu nad nimi osobistej opieki), zaświadczenie o pobranych zasiłkach dla osób bezrobotnych, listy płac, umowy o pracę, pisma o przeszeregowaniu lub awansie. Mogą być to oryginały lub kopie poświadczone notarialnie.

Dostarczając zaświadczenie o stanie zdrowia, należy pamiętać, aby było ono aktualne, czyli wystawione nie później niż miesiąc przed złożeniem wniosku. Informacja o okresach składkowych to z kolei informacja np. o okresach pracy. Na formularzu umieszcza się również informacje o okresach nieskładkowych, np. studiów lub sprawowania opieki nad dzieckiem. Jeśli jednak mamy ustalony kapitał początkowy, nie musimy wypisywać swojego stażu sprzed 1 stycznia 1999 r. Wystarczy wskazać, że dokumenty dotyczące tego okresu zostały już wtedy złożone do ZUS.

JAK ZŁOŻYĆ WNIOSEK?

Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (formularz ERN) można złożyć za pomocą PUE (Platformy Usług Elektronicznych). Jednak załączniki, np. druk OL-9, dokumentację medyczną lub świadectwa pracy, trzeba dostarczyć w formie papierowej. Wniosek można również wysłać pocztą lub złożyć osobiście w placówce ZUS.

W razie pytań pracownicy ZUS służą pomocą i radą. Można kontaktować się z ekspertami w placówkach ZUS, pod numerem telefonu 22 560 16 00 oraz za pośrednictwem e-wizyty.