W Łodzi rozpoczynają się dziś uroczystości pogrzebowe ppłk. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, dowódcy 5. Brygady Wileńskiej AK, żołnierza antykomunistycznego podziemia niepodległościowego, zamordowanego przez bezpiekę w 1951 r.
fot. domena publiczna
Pogrzeb bohatera odbędzie się w niedzielę na Powązkach Wojskowych w Warszawie. Uroczystości będą miały charakter państwowy i odbędą się zgodnie z ceremoniałem wojskowym.
W czwartek o godz. 19.00 nastąpi wprowadzenie doczesnych szczątków ppłk. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” do bazyliki archikatedralnej pw. św. Stanisława Kostki w Łodzi. Odprawiona tam zostanie Msza Święta pod przewodnictwem metropolity łódzkiego abp. Marka Jędraszewskiego.
W piątek od godz. 10.00 trumna ze szczątkami „Łupaszki” będzie wystawiona w archikatedrze łódzkiej. Odbędzie się czuwanie z udziałem miejscwej młodzieży szkolnej i akademickiej. Posterunek honorowy przy trumnie wystawią żołnierze, przedstawiciele służb mundurowych oraz członkowie organizacji patriotycznych. Wystawiona zostanie księga kondolencyjna. O godz. 16.00 odprawione zostaną nieszpory żałobne pod przewodnictwem biskupa pomocniczego archidiecezji łódzkiej Marka Marczaka, po których nastąpi wyprowadzenie trumny z bazyliki.
Dalsze uroczystości odbędą się w Warszawie. W sobotę trumna ze szczątkami „Łupaszki” zostanie wystawiona w stołecznej Bazylice św. Krzyża w godz. 10.30-19.00. W niedzielę o godz. 15.00 w kościele pw. św. Karola Boromeusza odprawiona zostania Msza św. żałobna, której przewodniczył będzie biskup polowy Józef Guzdek.
O godz. 16.00 kondukt pogrzebowy przejdzie ze świątyni na Cmentarz Wojskowy na Powązkach. Przemarsz konduktu poprzedzi pododdział konny w barwach 4. Pułku Ułanów Zaniemieńskich. Ppłk Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” spocznie w rodzinnym grobie obok swej córki, Barbary Szendzielarz, zmarłej w 2012 r.
Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” był jednym z Żołnierzy Wyklętych, zamordowanych przez służby komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. Brał udział w wojnie obronnej Polski w 1939 w szeregach 4. Pułku Ułanów Zaniemeńskich. Po klęsce wrześniowej trafił do konspiracji. Od 1943 dowodził 5. Brygadą Wileńską AK walczącą z wojskami niemieckimi, litewskimi kolaborantami oraz sowiecką partyzantką.
Pod jego dowództwem brygada stoczyła kilkadziesiąt potyczek i akcji zbrojnych. Jej największym zwycięstwem było rozgromienie w styczniu 1944 kompanii Wehrmachtu we wsi Worziany. Pół roku później „Łupaszka” z uwagi na groźbę okrążenia i rozbicia rozwiązał brygadę i razem z ochotnikami przebił się na Białostocczyznę, gdzie stworzył 300 osobowy oddział, walczący z komunistami. Po demobilizacji brygady przez Komendę Białostockiej AK we wrześniu 1945 „Łupaszka” z częścią ludzi przeniósł się na Pomorze Gdańskie. Dwa lata później zaprzestał walki i ukrywał się najpierw na Śląsku, a później na Podhalu.
30 czerwca 1948 mjr „Łupaszka” został aresztowany w Osielcu pod Jordanowem. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na osiemnastokrotną karę śmierci. Wyrok został wykonany 8 lutego 1951 w więzieniu przy Rakowieckiej. Szczątki majora, wrzucone do bezimiennego grobu, odnaleźli w 2013 r. badacze IPN w trakcie prac ekshumacyjnych na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach. Identyfikacja szczątków bohatera została oparta na badaniach DNA.
Publicyści i historycy PRL przez lata fałszowali wizerunek „Łupaszki”. Był opisywany jako „krwawy herszt wileńskich bandytów” i imperialistyczny „szpieg anglosaski”. W propagandzie komunistycznej przedstawiano jego działania jako „napady terrorystyczno-rabunkowe”, dokonywane w okresie już powojennym na „bohaterskich” funkcjonariuszach i działaczach komunistycznych.
Za udział w wojnie obronnej 1939 został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy. W styczniu 1944 Szendzielarz został odznaczony Krzyżem Walecznych przez Komendanta Okręgu, płk. Aleksandra Krzyżanowskiego ps. „Wilk”. 25 czerwca 1988 prezydent RP na Uchodźstwie w uznaniu wybitnych czynów w czasie wojny nadał mjr. Szendzielarzowi Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari.
Pośmiertnie, postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 9 listopada 2007, „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej” Zygmunt Szendzielarz został, wraz z dwoma innymi Żołnierzami Wyklętymi: Kazimierzem Kamieńskim i Władysławem Łukasiukiem, odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Przekazanie orderów odbyło się 11 listopada tegoż roku w czasie uroczystości z okazji Narodowego Święta Niepodległości. Mjr „Łupaszka” został też pośmiertnie awansowany na stopień podpułkownika 29 lutego 2016 r.
Co? Gdzie? Kiedy?
