Z powagą, spokojem, w postawie wyrażającej szacunek i bez błędów należy śpiewać hymn polski – przypomina w swoim poradniku MSWiA. Publikację będzie można bezpłatnie otrzymać w sobotę na Placu Zamkowym w Warszawie, podczas koncertu orkiestr Straży Granicznej i Policji.
Koncert "Hymn nad hymnami" odbędzie się pod patronatem ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Błaszczaka. Wstęp jest bezpłatny, początek imprezy o godz. 13 na Placu Zamkowym w Warszawie.
Autorzy poradnika przypominają, że podczas wykonywania lub odtwarzania hymnu państwowego obowiązuje zachowanie powagi i spokoju. Osoby obecne podczas publicznego wykonywania lub odtwarzania hymnu powinny stać w postawie wyrażającej szacunek, mężczyźni w ubraniach cywilnych – zdejmują nakrycia głowy, zaś osoby w umundurowaniu obejmującym nakrycie głowy, niebędące w zorganizowanej grupie – oddają honory przez salutowanie. Poczty sztandarowe oddają honory przez pochylenie sztandaru.
Wskazano, że należy wykonywać pełną wersję hymnu, zawsze, gdy okoliczności na to pozwalają (np. nie krępują nas ograniczenia wynikające z protokołu dyplomatycznego).
Autorzy zwrócili uwagę na problem związany z refrenem – według literackiej wersji powinien być śpiewany bez powtórzeń, a według zapisu nutowego – z powtórzeniem. Jak podkreślili autorzy poradnika, "na ten moment obie wersje wykonania, z powtórzonym refrenem i ze śpiewanym tylko raz, winny być traktowane jako prawidłowe".
W broszurze znalazł się również opis podstawowych błędów, popełnianych przy wykonywaniu hymnu. I tak – już w XIX wieku w tekst pierwszej zwrotki wkradł się błąd w wersie: "kiedy my żyjemy", słowo "kiedy" zaczęto zastępować słowem "póki", które – jak wskazano w poradniku – określa granice czasu i dotyczy tylko tych osób, które w tym momencie je wypowiadają. "Józef Wybicki użył słowa +kiedy+, które oznacza: +jeśli, skoro, ponieważ+, przedstawiając zależność istnienia Polski od istnienia Polaków. Błąd ten został usunięty przez specjalną komisję w 1926 r., jednak do dziś jest powielany" – wyjaśnili autorzy poradnika.
W kolejnej zwrotce Pieśni Legionów Józef Wybicki błędnie zapisał nazwisko Czarnecki, poprawnie brzmi ono Czarniecki. Błąd występuje w rękopisie Pieśni Legionów Polskich we Włoszech. Błędem jest też śpiewanie w zwrotce poświęconej hetmanowi Stefanowi Czarnieckiemu "wrócił się/ rzucił się/ rzucim się przez morze". W treści hymnu ten wers brzmi "wrócim się przez morze". "Podobnie jak hetman, Polacy mają wracać się do Ojczyzny, gdy nastanie taka potrzeba" – wyjaśniono w broszurze.
Z kolei w ostatniej zwrotce bardzo często błędnie śpiewane są dwa pierwsze wersy. Zamiast: "Już tam ojciec do swej Basi mówi zapłakany" wiele osób śpiewa: "Mówił ojciec do swej Basi cały zapłakany". "Trudno wytłumaczyć, dlaczego, bowiem tekst ten jest niezmieniony od czasów Józefa Wybickiego" – napisali autorzy poradnika.
Polski hymn odgrywany jest w czasie obchodów świąt narodowych, uroczystych apeli i zbiórek, z okazji rocznic patriotycznych, upamiętniających wydarzenia historyczne, podczas odsłonięcia pomników, a także w czasie innych uroczystości resortowych. Towarzyszy podnoszeniu flagi państwowej na maszt. W poradniku podkreślono, że czas podnoszenia flagi państwowej powinien być zsynchronizowany z czasem trwania hymnu państwowego. Od momentu rozpoczęcia grania hymnu, aż do czasu zakończenia podnoszenia flagi państwowej dowódca pocztu flagowego i asystujący salutują.
W publikacji przypomniano także historię Legionów Polskich, które powołano do życia w styczniu 1797 r. we Włoszech, nadając im status armii pomocniczej wojsk republiki Cispadańskiej. Dowództwo powierzono generałowi Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu, który w połowie lipca 1797 r. zwrócił się do Józefa Wybickiego o napisanie "Pieśni Legionów Polskich we Włoszech". Jej pierwsze wykonanie odbyło się 20 lipca na rynku w Reggio nell’Emillia, gdzie stacjonowały polskie oddziały.
Autorzy poradnika zawarli w nim również szczegółową analizę poszczególnych zwrotek hymnu oraz zarysowali tło historyczne, którego znajomość jest konieczna, by prawidłowo zrozumieć jego słowa, m.in. dotyczące konsekwencji ostatniego rozbioru Polski czy wezwania skierowanego do Dąbrowskiego, aby z polskimi żołnierzami wyruszył z Włoch do Polski, by walczyć o jej niepodległość.
W publikacji zamieszczono także m.in. zapis nutowy hymnu, autograf "Pieśni Legionów Polskich we Włoszech", z lipca 1797 r. oraz wiele historycznych ilustracji.
Autorami poradnika "Hymn Polski" są dyrektor Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie Przemysław Rey oraz kustosz placówki Małgorzata Gańska. Publikacja jest dostępna pod adresem: https://mswia.gov.pl/download/1/31063/broszuraHymn.pdf. (PAP)
Co? Gdzie? Kiedy?
