Prawo do niej ZUS może ustalić na wniosek emeryta, natomiast warunkiem jej wypłacania jest rozwiązanie stosunku pracy.
Prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji ZUS. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zawiesi natomiast wypłaty emerytury tym, którzy bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury w wieku powszechnym nie pozostawali w stosunku pracy, wykonując np. działalność gospodarczą.
Zawieszeniu ulega wypłata emerytury, jeżeli emeryt nie rozwiąże wszystkich stosunków pracy, w których pozostawał bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. Ponadto emerytura zostanie zawieszona, bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu, również w przypadku zmiany renty z tytułu niezdolności do pracy na emeryturę bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wnioskodawca wykonywał pracę bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do świadczenia emerytalnego. Ta sama zasada obowiązuje w razie przyznawania emerytury po emeryturze.
Przepisu o zawieszeniu wypłaty świadczenia nie stosuje się natomiast do emerytury częściowej. Chodzi o emerytów, którzy nie osiągnęli jeszcze wieku emerytalnego, mają jednak ukończone 62 lata (kobiety z 35-letnim stażem składkowym) oraz 65 lat (mężczyźni z 40-letnim stażem). Emerytom tym przysługuje 50 proc. świadczenia, którego ZUS nie podwyższy do kwoty najniższej emerytury.
Prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń jest zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, służba lub inna praca zarobkowa albo prowadzenie pozarolniczej działalności, w tym przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą. Dla emerytów i rencistów prowadzących pozarolniczą działalność jest to przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne.
Za przychód mający wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłacanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, a także kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego. Przychodem nie są natomiast honoraria z tytułu działalności twórczej i artystycznej.
Edyta Pisarczyk-Kulon |