Wapń jest ważny, ale nie pomoże na wszystko.
fot. pexels.com
Panuje powszechne przekonanie wśród rodziców, że preparaty wapnia łagodzą objawy odczynu alergicznego na skórze, takiego jak pokrzywka czy świąd i łzawienie oczu, napady kichania i wyciek wodnistej wydzieliny z nosa w przebiegu zarówno alergicznego nieżytu nosa i spojówek, jak też przy łagodzeniu odczynu po ukąszeniu owada. Wapń jest ważny, ale nie pomoże na wszystko.
Wapń jest jednym z najważniejszych, niezbędnych jonów w organizmie. Razem z fosforem jest minerałem budulcowym tkanki kostnej, wpływa na działanie licznych enzymów, przekaz informacji wewnątrzkomórkowej, umożliwia krzepnięcie krwi, przewodnictwo nerwowe i kurczliwość mięśni. Zmniejsza też przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych, dlatego zmniejsza obrzęk, zaczerwienienie, stan zapalny miejscowy, czyli działa przeciwwysiękowo i przeciwobrzękowo, przeciwalergicznie i przeciwzapalnie. W badaniach przeprowadzonych w latach 70. i 90. XX w. wykazano, że duże dawki preparatów wapnia, podane doustnie lub dożylnie, skutecznie hamują ostre objawy alergicznego nieżytu nosa u osób, które miały wykonaną prowokację donosową jakimś alergenem i zareagowały obrzękiem śluzówek nosa, wysiękiem kataralnym, kichaniem. Bardzo duże dawki wapnia mogą jednak wywołać działania niepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wzdęcia, zaparcia, biegunki oraz nadmierną senność.
Aktualnie głównym wskazaniem do stosowania preparatów wapnia jest uzupełnianie wszelkich niedoborów tego makroelementu w organizmie, zwłaszcza u dzieci i młodzieży w okresie intensywnego wzrostu, a szczególnie, gdy muszą stosować dietę bezmleczną eliminacyjną. Ponadto w leczeniu tężyczki, krzywicy, złamań kości oraz u kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią przy diecie bezmlecznej. U osób starszych – w leczeniu osteoporozy. W ulotkach większości preparatów wapnia można przeczytać o ich stosowaniu wspomagającym w leczeniu przeziębień i objawów alergicznych, mimo że takiego postępowania nie oceniono w badaniach z grupą kontrolną.
W badaniu polskich naukowców (Matysiak i wsp.) uznano, że w ostrych objawach reakcji alergicznych po użądleniu przez owada nie ma uzasadnienia doustne podawanie preparatów wapnia, pomimo że biologiczne działanie wapnia polega na zmniejszeniu przepuszczalności naczyń krwionośnych. Znacznie skuteczniej zadziałają leki przeciwhistaminowe.
Nasilony odczyn w postaci świądu i obrzęku tkanek po ukąszeniach owadów można skutecznie zmniejszyć poprzez następujące postępowanie:
- zimny okład z lodu (mrożonki, wody ze strumienia, morza) bezpośrednio na miejsce ukąszenia,
- szybkie podanie doustne leku przeciwhistaminowego (Ceteryzyna, Loratadyna),
- posmarowanie miejscowo kremem lub maścią sterydową (Hydrocortison).
Przy bardzo nasilonych odczynach miejscowych konieczne może być podanie ogólne glikokortykosterydu doustnie w dawce jednorazowej (np. prednizon,) a czasami dożylnie. Na wyjazdy wakacyjne warto zabrać takie leki, ponieważ lasy, łąki i namioty obfitują w owady, które lubią „spotykać się z dziećmi”.
Co? Gdzie? Kiedy?
