Trzydniówka

Tak nazywa się jedną z dziecięcych chorób wirusowych o bardzo charakterystycznym przebiegu. Pierwszym objawem – bardzo niepokojącym dla rodziców – jest wysoka gorączka dochodząca do 40°C. Po trzech dniach, gdy gorączka ustąpi, pojawia się typowa plamkowa wysypka, która utrzymuje się od kilku godzin do kilku dni i samoistnie znika bez pozostawienia śladów czy blizn. Typowe dla trzydniówki są małe, czerwone plamki pojawiające się przede wszystkim na tułowiu, głównie brzuchu, plecach i szyi, czasem na twarzy, w mniejszym nasileniu na ramionach czy na udach. Zmiany są rumieniowe, w poziomie skóry, bez wysięku, stąd inne znane określenie choroby – rumień nagły. Nie jest zalecane smarowanie dziecka czymkolwiek, nie wpływa to na szybkość ustępowania zmian skórnych. Dopiero po trzeciej dobie można rozpoznać trzydniówkę, o której wiemy, że jest wywoływana przez wirus HHV7. Wcześniej wiemy tylko, że dziecko wysoko gorączkuje, co zawsze jest objawem choroby infekcyjnej wymagającej rozpoznania i ustalenia leczenia.

Rodzice, którym uda się obniżyć temperaturę u dziecka, często nie zgłaszają się do lekarza, ponieważ bez gorączki nie prezentuje ono żadnych niepokojących objawów i zachowuje się jak zdrowe dziecko. A przecież ich pociecha to najczęściej niemowlę w 10-12 miesiącu życia. Warto lekarza odwiedzić. Po pierwsze dlatego, żeby ustalić, jak działać przeciwgorączkowo. Jest to ważne, ponieważ u małych dzieci tak wysoka gorączka może wywołać drgawki gorączkowe. Gorączkującemu dziecku trzeba podawać więcej napojów, lekkie posiłki, a jeśli temperatura przekroczy 38°C, zwłaszcza wieczorem, warto zaaplikować środek przeciwgorączkowy w odpowiedniej do masy ciała dziecka dawce, aby zabezpieczyć je przed nocą i zapewnić mu bezpieczny i spokojny sen. Może to być czopek lub syrop (np. paracetamol w dawce 20 mg na każdy kg masy ciała, co cztery godziny). Przy niższych temperaturach lub jako środek dodatkowy można spróbować stosować chłodne okłady lub letnią kąpiel.

Po drugie, koniecznie trzeba wykonać badanie moczu. Najczęstszą bowiem przyczyną pojawiającej się u małego dziecka gorączki izolowanej, czyli bez towarzyszących innych objawów, jest zapalenie układu moczowego. A to schorzenie wymaga bardzo szybkiego podjęcia leczenia antybiotykiem, aby nie doszło do zmian pozapalnych w nerkach.

Rodzice często uważają, że wyrzynające się zęby są przyczyną gorączki. Owszem, jest to jedna z możliwych przyczyn gorączkowania naszych maluchów. Jednak jedna przyczyna nie wyklucza drugiej. Dziecko może ząbkować, a jednocześnie może rozwijać się zapalenie układu moczowego lub zapalenie ucha czy gardła. Dlatego właśnie niemowlę po epizodzie wysokiej gorączki warto pokazać i pozwolić zbadać lekarzowi. Jak wiemy, sposób leczenia zależy od rozpoznania – a to można ustalić dopiero po zbadaniu pacjenta.

Trzydniówka nie wymaga żadnego leczenia poza działaniem przeciwgorączkowym i uzupełnieniem płynów przez pojenie dziecka, ponieważ gorączkując odwadnia się. Przebycie trzydniówki uodparnia na nią na całe życie. Czasami już po wystąpieniu wysypki dzieci stają się apatyczne, z nieco zmniejszonym apetytem i wyczuwalnymi drobnymi węzłami chłonnymi. I dopiero wtedy, z powodu niepokoju rodziców, mają szansę być zbadane przez pediatrę.


Grażyna Rybak - specjalista chorób dzieci
Idziemy nr 25 (354), 17 czerwca 2012 r.