Kilka lat temu (już w XXI w.!) zobaczyłam, jak starsza, nobliwa osoba używa maszyny do pisania. Zapytałam, dlaczego nie korzysta z komputera. Odpowiedź brzmiała: „Nie mogę, bo mam stymulator”.
fot. pixabay.com/ CC0
Nic bardziej mylnego! Oczywiście, opisywane uprzednio stymulatory serca oraz kardiowertery – defibrylatory (ICD) są urządzeniami elektronicznymi, podatnymi na zakłócenia zewnętrzne w postaci fal elektromagnetycznych, ale pola, jakie generuje współczesny sprzęt elektroniczny używany w życiu codziennym, mają niewielki zasięg oddziaływania. Zatem używanie sprzętu z zachowaniem odległości minimum 15 cm od wszczepionego stymulatora czy ICD jest całkowicie bezpieczne. Dotyczy to również telefonu komórkowego. Najlepiej w czasie rozmowy trzymać go przy uchu po przeciwnej stronie i nie nosić w kieszonce koszuli na klatce piersiowej. Dobrym pomysłem jest używanie słuchawek, ale zdjęte z uszu i powieszone na szyi też mogą być źródłem zakłóceń.
Dobrze uziemiony domowy sprzęt AGD jest w większości całkowicie bezpieczny. Ograniczenie dotyczy kuchennych płyt indukcyjnych, od których trzeba zachować odległość 60 cm, licząc do miejsca, gdzie jest wszczepione urządzenie, czyli do górnej części klatki piersiowej. Nie powinno się natomiast używać wiertarek udarowych, kosiarek spalinowych i spawarek łukowych.
Źródłem silnego pola elektromagnetycznego jest szeroko stosowany w diagnostyce rezonans magnetyczny (skrót od angielskiej nazwy – MRI). Starsze typy stymulatorów i ICD uniemożliwiały wykonanie u pacjenta takiego badania, nowsze są już w większości dedykowane do MRI. Nadal jednak konieczne jest zachowanie określonych warunków. Na czas badania należy w stymulatorach zaprogramować odpowiedni tryb pracy, a w ICD wyłączyć możliwość dostarczania przez urządzenie terapii (wyładowań). Oznacza to, że pacjent z wszczepionym nowszym urządzeniem nie musi być dyskwalifikowany z MRI, ale badanie powinno się wykonać w szpitalu, gdzie jest dostępny sprzęt do obsługi urządzeń wszczepialnych oraz kardiolog, mogący nadzorować badanie.
Problem stanowi również elektrokoagulacja, używana w czasie zabiegów chirurgicznych. Może ona spowodować zahamowanie stymulacji, co grozi zwolnieniem rytmu serca, a także wyzwolić zbędne wyładowania z ICD. Przed zabiegiem chirurgicznym, tak jak przed badaniem MRI, trzeba odpowiednio zaprogramować stymulator, a w ICD wyłączyć możliwość dostarczenia terapii. Zdarza się, że zabieg jest wykonywany w szpitalu, w którym nie ma takiej możliwości. Wówczas można na czas zabiegu umieścić bezpośrednio nad urządzeniem magnes i trzymać go tak długo, jak długo chirurg używa elektrokoagulacji.
Inne ograniczenia wiążą się z ochroną samego urządzenia przed uszkodzeniami mechanicznymi. Pacjentom ze stymulatorem czy ICD odradza się uprawianie sportów kontaktowych oraz tych, które potencjalnie narażają na uraz klatki piersiowej (piłka ręczna, rugby). Nie zaleca się pływania crawlem. Używanie broni myśliwskiej jest możliwe pod warunkiem opierania jej o przeciwny bark.
Zanim elektrody stymulatora czy ICD wprowadzone do serca przyrosną do niego, są narażone na wysunięcie się. Dlatego przez pierwszy miesiąc po zabiegu nie należy podnosić wysoko ręki po stronie urządzenia (np. spać z ręką za głową) ani dźwigać w niej ciężarów.
Co? Gdzie? Kiedy?
