Choroba Leśniowskiego-Crohna

Może ona dotyczyć całego jelita, a nawet całego przewodu pokarmowego – od jamy ustnej aż do odbytu. Najczęściej dotyczy końcowego odcinka jelita cienkiego i początkowego jelita grubego. Między miejscami chorymi znajdują się różnej długości odcinki zdrowe. Choroba zaczyna się w błonie śluzowej jelita, ale później sięga głębiej; może obejmować całą grubość ściany i prowadzić do przetok i zwężeń.

Choroba pojawia się najczęściej u osób między 15. a 40. rokiem życia, ale zdarza się także u dzieci i u osób starszych. Diagnostyka jest trudna, ponieważ dolegliwości mogą być nietypowe. Mogą dotyczyć nie tylko jelit, ale także jamy ustnej w postaci owrzodzeń czy aft. Zmiany w przełyku mogą być przyczyną zaburzeń połykania, w żołądku będą dawały objawy typowe dla choroby wrzodowej. Najczęściej występuje przewlekła biegunka. Tu, podobnie jak w colitis ulcerosa, może wystąpić do 20 stolców w ciągu doby, jednak bez obecności krwi w kale. Częstą skargą są bóle brzucha, osłabienie, chudnięcie. Może pojawić się niedrożność przewodu pokarmowego, rozdęcie okrężnicy. U niektórych osób występują zmiany skórne, stawowe, a nawet oczne.

W celu rozpoznania wykonuje się przede wszystkim badania endoskopowe, najczęściej kolonoskopię. Ważne jest pobranie materiału do badania histopatologicznego. Trudne do badania jest jelito cienkie. Najczęściej wykonywanym badaniem jest pasaż jelita cienkiego. Badanie polega na wykonaniu szeregu zdjęć radiologicznych w czasie wypijania środka kontrastowego (barytu). Badanie pozwala na obejrzenie przewodu pokarmowego. Inną metodą badania jelita cienkiego jest rezonans magnetyczny lub badanie polegające na połknięciu kapsułki zawierającej kamerę bezprzewodową (badanie to nie jest refundowane przez NFZ). Konieczne są także badania laboratoryjne krwi, pozwalające nie tylko na postawienie rozpoznania, ale także na ocenę niedoborów, zaburzeń elektrolitowych. Leczenie musi być prowadzone w specjalistycznym ośrodku.

Zarówno wrzodziejące zapalenie jelit, jak i choroba Leśniowskiego-Crohna należą do grupy tzw. nieswoistych zapaleń jelit. Ich przyczyną nie jest zakażenie bakteryjne, ale proces autoimmunologiczny powodujący stan zapalny jelita.

Bardzo rzadko przewlekła biegunka jest skutkiem zakażenia bakteryjnego. Wyjątkiem jest zakażenie bakterią o nazwie Clostridium difficile. Do zakażenia dochodzi najczęściej po długotrwałym leczeniu antybiotykami. Rozpoznanie stawia się na podstawie badania obecności bakterii i ich toksyn w kale. Typowym objawem jest także długotrwała biegunka z domieszką krwi. U niektórych pacjentów leczenie antybiotykami nie jest skuteczne. U tych osób stosuje się tzw. przeszczep kału. Brzmi to naukowo, a polega na podaniu pacjentowi kapsułki, w której znajduje się kał osoby zdrowej. Kapsułka jest podawana w postaci zamrożonej, po odmrożeniu zapach jest zbyt jednoznaczny.

Izabela Pakulska Autorka jest lekarzem Idziemy nr 42 (576), 16 października 2016 r.