24 października Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie wniosku posłów PiS co do konstytucyjności regulaminu wyboru I prezesa Sądu Najwyższego. Tego samego dnia TK ogłosi też orzeczenie ws. ustaw dotyczących TK z 2016 r., zaskarżonych przez RPO Adama Bodnara.
Trybunał ogłosi orzeczenie ws. regulaminu SN o godz. 12.00 w składzie: Julia Przyłębska (przewodniczący składu), Mariusz Muszyński (sprawozdawca), Leon Kieres, Justyn Piskorski, Andrzej Zielonacki – podano w środę na stronach TK.
Już wcześniej TK zapowiedział zaś, że na godz. 11.00 tego samego dnia wyznaczył ogłoszenie orzeczenia w sprawie trzech ustaw regulujących działalność TK z 2016 r., a zaskarżonych przez RPO Adama Bodnara. Ten wyrok ma zostać ogłoszony w składzie: Muszyński (przewodniczący), Zbigniew Jędrzejewski (sprawozdawca), Henryk Cioch, Kieres i Zielonacki.
W marcu br. grupa parlamentarzystów PiS wystąpiła do TK o stwierdzenie zgodności z konstytucją ustawy o SN i uchwały Zgromadzenia Ogólnego SN z 2003 r. w sprawie regulaminu wyboru kandydatów na stanowisko I prezesa SN – na którego podstawie SN wybiera kandydatów na I prezesa, przedstawianych następnie prezydentowi RP. Na tej podstawie prof. Małgorzata Gersdorf została w 2014 r. powołana na funkcję I prezesa SN.
Zdaniem wnioskodawców, konstytucję narusza fakt określenia zasad wyboru kandydatów na I prezesa SN w regulaminie, podczas gdy zagadnienie to powinno być uregulowane w ustawie. Inna ich wątpliwość to brak uchwały Zgromadzenia Ogólnego SN o przedstawieniu prezydentowi kandydatów na I prezesa SN. PiS chce też, by TK uznał za niebyłe lub nieskuteczne czynności dokonywane do tej pory przez prof. Gersdorf jako I prezesa SN.
Nie ma żadnych podstaw do kwestionowania prawidłowości wyboru i powołania prof. Gersdorf na stanowisko I prezesa SN – uznał sam SN. Podkreślał, że regulamin wyboru kandydatów wydano w 2003 r. na podstawie ustawy o SN z 2002 r. oraz regulaminu SN, wydanym na podstawie tej ustawy. "Wniosek poselski zmierza do stworzenia ustawodawcy – a więc każdorazowej większości parlamentarnej – możliwości oddziaływania na proces wyłaniania kandydatów na I prezesa SN" – ocenił SN.
Wiceprokurator generalny Robert Hernand w stanowisku dla TK generalnie poparł wniosek posłów; wniósł zarazem o umorzenie części sprawy. Sejm wniósł o uznanie wszystkich zaskarżonych przepisów za niezgodne z konstytucją. RPO Adam Bodnar, który zgłosił udział w tym postępowaniu, wniósł o uznanie ich za zgodne z konstytucją.
Tego samego dnia TK ogłosi też wyrok ws. trzech ustaw z 2016 r.: o statusie sędziów TK, o organizacji i trybie postępowania przed TK oraz przepisy wprowadzające obie te ustawy. O uznanie przepisów tych ustaw w części za zgodne z konstytucją, a w części o umorzenie sprawy wnieśli prokurator generalny oraz Sejm.
Prezydent Andrzej Duda podpisał te ustawy 19 grudnia 2016 r. Tego samego dnia późnym wieczorem zostały one ogłoszone w Dzienniku Ustaw. Moc straciła wtedy poprzednia ustawa o TK z 22 lipca 2016 r. W grudniu 2016 r. weszła w życie część przepisów nowych ustaw – m.in. te, które umożliwiły powołanie przez prezydenta sędzi Julii Przyłębskiej na prezesa TK. 3 stycznia weszła w życie zasadnicza część nowych ustaw.
Zdaniem Bodnara przepisy naruszyły trójpodział władzy, gdyż uzależniono publikację orzeczeń TK "od tego, jaki status nadaje im inna władza". Niekonstytucyjne są też – według Bodnara – regulacje "włączające do orzekania osoby, które zostały zaprzysiężone na zajęte już miejsca". Chodzi o sędziów: Muszyńskiego, Ciocha i zmarłego w lipcu br. Lecha Morawskiego.
Poprzedni prezes TK Andrzej Rzepliński nie dopuszczał ich przez ponad rok do orzekania w TK, powołując się na wyroki TK z grudnia 2015 r. o tym, że ich miejsca są zajęte przez trzech sędziów wybranych w październiku 2015 r. na podstawie prawnej uznanej przez TK za zgodną z konstytucją – Romana Hausera, Krzysztofa Ślebzaka i Andrzeja Jakubeckiego, od których prezydent nie przyjął ślubowania. PiS podkreślało, że nie ma żadnej podstawy prawnej, by Rzepliński nie dopuszczał do orzekania sędziów TK wybranych przez Sejm i zaprzysiężonych przez prezydenta Dudę.
20 grudnia 2016 r. ówczesna p.o. prezes TK Przyłębska (która zastąpiła Rzeplińskiego po wygaśnięciu jego kadencji) w pełni włączyła wszystkich trzech sędziów do Trybunału.
Od lipca 2016 r. katowicka prokuratura prowadzi śledztwo ws. niedopełnienia obowiązków lub przekroczenia uprawnień przez Rzeplińskiego poprzez niedopuszczanie do orzekania tych trzech sędziów.(PAP)
Co? Gdzie? Kiedy?
