85 lat temu, 12 maja 1935 r. zmarł Józef Piłsudski, Pierwszy Marszałek Polski. Również 12 maja, 50 lat temu w 1970 r., odszeł gen. Władysław Anders – organizator i dowódca Armii Polskiej w ZSRS, a następnie 2. Korpusu Polskiego; od lutego do maja 1945 r. pełnił obowiązki Naczelnego Wodza.
W dniu dzisiejszym prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek oraz Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk złożyli kwiaty przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego, zlokalizowanym przy Dowództwie Garnizonu Warszawa. Podczas drugiej części uroczystości, o godz. 12.15 przed Grobem Nieznanego Żołnierza, wiązanki upamiętniły gen. Władysława Andersa w 50. rocznicę śmierci.
Hołd gen. Władysławowi Andersowi uczestnicy obchodów złożą także w Błoniu-Krośniewicach (województwo łódzkie, pow. kutnowski, gm. Krośniewice), miejscu urodzenia generała. Delegacja z prezesem Jarosławem Szarkiem oraz ministrem Janem Józefem Kasprzykiem na czele spotka się przy tamtejszym pomniku o godz. 14.30.
„Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek”. Słowa wypowiedziane w dniu pogrzebu Józefa Piłsudskiego (ur. 1867 – zm. 1935) przez prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego znakomicie oddawały rolę Marszałka w dziejach Polski. Piłsudski sformułował ideę walki zbrojnej o niepodległość w czasie, gdy wiarę w jej spełnienie podzielała znikoma część społeczeństwa polskiego. Mimo to konsekwentnie wcielał ją w życie. Zainicjował stworzenie Związku Walki Czynnej i organizacji strzeleckich przed I wojną światową. Dowodził I Brygadą Legionów i bił się o niepodległość z Rosją. Później rzucił wyzwanie pozostałym państwom zaborczym – Niemcom i Austro-Węgrom, które uwięziły go w twierdzy w Magdeburgu. W listopadzie 1918 r. z woli narodu został Naczelnikiem Państwa i rozpoczął proces budowy państwowości polskiej oraz Wojska Polskiego. Jako Naczelny Wódz poprowadził wojsko do wojny o granicę wschodnią Rzeczypospolitej. Zwycięstwo w tych zmaganiach, których kulminacyjnym momentem było odparcie najazdu bolszewickiego, zdecydowało o bycie młodego państwa. W setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości IPN przygotował bogato ilustrowany album Twórca Niepodległej, ze wstępem Prezydenta RP Andrzeja Dudy, przedstawiający życie Józefa Piłsudskiego.
>>Więcej o Marszałku na stronie IPN przystanekhistoria.pl
We wrześniu 1939 r. generał Władysław Anders (ur. 1892 – zm. 1970) dowodził Nowogródzką Brygadą Kawalerii aż do momentu aresztowania przez Sowietów. Po podpisaniu 30 lipca 1941 r. układu polsko-sowieckiego Anders po 22 miesiącach spędzonych w więzieniach sowieckich, 4 sierpnia, opuścił celę. Został mianowany dowódcą Armii Polskiej w ZSRR. W pierwszej dekadzie września 1941 r. w Tockoje, Tatiszczewie i Buzułuku rozpoczęło się tworzenie oddziałów nowej armii. Dzięki staraniom Andersa od 24 marca do 4 kwietnia 1942 r. ze Związku Radzieckiego zostali ewakuowani żołnierze, cywile, w tym duża liczba dzieci. Ostatecznie pod koniec lipca 1942 r. zapadła decyzja o ewakuacji pozostałych żołnierzy do Iranu. Szlak Armii Polskiej na Wschodzie wiódł przez Iran, Irak, Syrię do Palestyny. Po 21 lipca 1943 r. gen. Anders objął dowództwo 2 Korpusu, na którego czele miał wyruszyć na front włoski. Na przełomie 1943 i 1944 r. jednostki polskie zostały przetransportowane do Włoch. Wojska gen. Andersa uczestniczyły w walkach o Monte Cassino. Według komunikatu Radia BBC wzgórze i klasztor zdobyto 18 maja 1944 r. W trwającej pół roku bitwie o Monte Cassino straty 2 Korpusu wyniosły 923 poległych i 2931 rannych.
>>Więcej o gen. Andersie na stronie IPN przystanekhistoria.pl