90 lat Radia Watykańskiego

Radio Watykańskie jest jedyne w swoim rodzaju. Dziś skupia osoby reprezentujące 69 narodowości i posługujące się 41 językami w służbie papieża i Kościoła. Kto raz miał okazję pracować tu zawodowo lub chociażby odbyć staż, przyznaje, że ciężko jest znaleźć drugie takie miejsce. Ma ono swoją niepowtarzalną atmosferę.

Okrągłe rocznice poszczególnych sekcji są okazją do wspólnego świętowania: życzeń, wspomnień i wymiany informacji. Przed drzwiami ustawiany jest stoliczek z lokalnymi przysmakami. Żywa kultura stołu pomaga w zacieśnianiu więzi i współpracy. Te elementy narodowych kultur są podkreślone w biurach, m.in. przez akcentowanie własnych tradycji, np. Sekcja Chińska ma kotarę zamiast drzwi, a w Sekcji Brazylijskiej króluje figurka Matki Bożej z Aparecidy.

Wielonarodowość papieskiej rozgłośni jest nie tylko obrazem uniwersalności Kościoła katolickiego, ale też ogromnym bogactwem radia. Bo kto jak nie Polak najlepiej zrelacjonuje ludziom w Polsce wydarzenia papieskie i watykańskie? Kto jak nie Polak będzie najlepszym źródłem i najlepiej wyjaśni to, co dzieje się w Polsce?

Dziś, ze względu na pandemię, dynamiczna atmosfera została bardzo uśpiona. Do tej pory pełne życia i twórczego wiru korytarze i biura poszczególnych sekcji obecnie przypominają klimat rzymskiego wyludnionego sierpnia. Rygorystyczne zasady delokalizacji personelu w celu ochrony jego zdrowia nakazują dwóm trzecim pracować zdalnie, co w tutejszym żargonie określa się jako smart-working. Przychodzi zaledwie garstka. Nie ma stażystów.

WIZYTA FRANCISZKA

24 maja, jako czwarty papież – po Pawle VI (1963), Janie Pawle II (1980) i Benedykcie XVI (2006) – odwiedził to miejsce Ojciec Święty Franciszek. Okazją było 90-lecie papieskiej rozgłośni oraz 160-lecie dziennika watykańskiego „L’Osservatore Romano”. Franciszek zobaczył nową organizację biur i pracy redakcji, która jest owocem podjętej przez niego reformy Kurii Rzymskiej. Dziś ten budynek stanowi siedzibę nie tylko papieskiej rozgłośni, z terenu Watykanu zostały przeniesione tu także redakcje „L’Osservatore Romano”. Jest to więc budynek mediów watykańskich. Papież zwiedził trzy piętra, spotykając się z symboliczną ośmioosobową reprezentacją redakcji. Zapoznał się z całym procesem redakcyjnym i zostało mu zaprezentowane polskie wydanie „L’Osservatore Romano”.

W Palazzo Pio przeszłość przeplata się z teraźniejszością. O dawnych dziejach mówią jeszcze częściowo umeblowanie i charakterystyczne brązowe drzwi. Ale w części budynek ma już nowe pomieszczenia, utrzymane w bieli, z przeszklonymi matowymi drzwiami. Zapewne zwykłego przechodnia uderzyłaby skromność pomieszczeń.

Radio Watykańskie podlega Dykasterii ds. Komunikacji, która ma pod sobą wszystkie media watykańskie. Gdy ruszał projekt Vatican News, związany z połączeniem mediów watykańskich, były obawy, że Radio Watykańskie przestanie istnieć. Choć papieska rozgłośnia stanowi element tej nowej multimedialnej rzeczywistości, to jednak zachowała swoją markę.

EWANGELIA W ETERZE

90 lat, które kończy w tym roku Radio Watykańskie, to dziewięć dekad głoszenia Ewangelii w eterze i służby rzetelnej informacji na przestrzeni dramatów i wojen, które toczyły i nadal się toczą na świecie. Tę służbę prawdopodobnie chciał udaremnić Hitler, zrzucając na Watykan bomby, które jednak nie uszkodziły pierwszego małego budynku. Papieska rozgłośnia była umocnieniem również dla Polaków w czasie II wojny światowej, a kilkadziesiąt lat później także podczas stanu wojennego.

Powstanie Radia Watykańskiego zainaugurował Pius XI 12 lutego 1931 r. o godz. 16.49, wygłaszając po łacinie swoje pierwsze radiowe przemówienie Omni Creaturae „do wszystkich ludów i wszelkiego stworzenia”. Początkowo radio miało stanowić jedynie kanał komunikacyjny pomiędzy Watykanem a Castel Gandolfo w trzech językach: łacińskim, włoskim i francuskim. Utworzenie radia na terenie rodzącego się Państwa-Miasta Watykan stanowiło jedno z postanowień Paktów Laterańskich, podpisanych w 1929 r. Prace nad jego konstrukcją prowadził sam założyciel radia Guglielmo Marconi.

Ogromny wkład w rozwój Radia Watykańskiego i Polskiej Sekcji (1938) miał ówczesny przełożony generalny jezuitów, Polak o. Włodzimierz Ledóchowski SJ. To w porozumieniu z nim Pius XI powierzył kierownictwo Radia Watykańskiego Towarzystwu Jezusowemu. Mówiąc o historii, należy także wspomnieć dwóch innych Polaków, którzy ostatnio mieli swój wkład w kierowanie rozgłośnią na stanowisku dyrektora programowego: zmarłego w tym roku o. Andrzeja Koprowskiego SJ oraz o. Andrzeja Majewskiego SJ.