Szekspir o prawie

Tragedie i komedie wielkiego dramaturga cechuje chrześcijańska perspektywa moralna. Bogactwo znaczeń tych utworów powoduje więc, że współcześni realizatorzy teatralni i filmowi lubią przy nich majstrować, bawić się tekstami i dialogami, a przede wszystkim uwspółcześniać akcję. Tego rodzaju eksperymenty czasami kończyły się artystycznymi sukcesami – z uwagi na uniwersalność idei szekspirowskich, jednak w wielu przypadkach mieliśmy do czynienia z prawdziwymi katastrofami.

Rzadko wystawiany komediodramat „Miarka za miarkę” został teraz pokazany na scenie warszawskiego Teatru Dramatycznego. U Szekspira chodzi o ukazanie relacji między represyjnością władzy (wówczas feudalnej) a moralnym rozprzężeniem społecznym. Litewski reżyser przeniósł akcję sztuki do współczesnego ni to parlamentu, ni to sądu. Książę-filozof (kim on ma być dzisiaj?) decyduje się na eksperyment. Przekazuje władzę młodemu Angelowi, a sam w przebraniu duchownego podpatruje reakcję na poczynania nowego władcy. Spacerując po zakamarkach pałacu, uliczkach, więzieniu i domach uciech, lepiej poznaje naturę ludzką, poddawaną reżimowi władzy.

Problem jednak w tym, że autorzy przedstawienia zmienili niektóre szekspirowskie dialogi, wstawiając aktualne, publicystyczne zaczepki. W dodatku spektakl przebiega w atmosferze jazgotu i bieganiny. W związku z tym dialogi pozbawione zostały całej palety odcieni i znaczeń. Aktorzy biegają i krzyczą, co utrudnia widzom śledzenie wspaniałego tekstu Szekspira. Czy widzowie przedstawienia mogą się więc zastanawiać nad relacjami władzy i społecznej moralności?

Teatr Dramatyczny. Sala im. Gustawa Holoubka. William Szekspir, „Miarka za miarkę”. Przekład: Piotr Kamiński. Reżyseria: Oskaras Korsunovas. Wykonawcy: Sławomir Grzymkowski, Przemysław Stippa, Zdzisław Wardejn, Martyna Kowalik, Angnieszka Warchulska, Janusz R. Nowicki i inni. Premiera: 3 kwietnia.

Mirosław Winiarczyk fot. Kasia Chmura Idziemy nr 15 (549), 10 kwietnia 2016 r.