Razem w nadziei

Ojciec Święty wylądował w Malmö, gdzie witali go premier Stefan Löfven, katolicki biskup Sztokholmu Anders Arborelius oraz zwierzchniczka luterańskiego Kościoła Szwecji abp Antje Jackelén. Wszyscy udali się do Lund.

Tam w pałacu królewskim papież spotkał się z królem Szwecji Karolem XVI Gustawem i królową Sylwią. Razem przeszli przez park do katedry luterańskiej – dawnej katolickiej św. Wawrzyńca – na nabożeństwo ekumeniczne.

Nabożeństwo rozpoczęła procesja przy śpiewie Laudate Dominum – słynnego kanonu z Taizé; obecny był przeor Wspólnoty brat Alois. Franciszek, a po obu jego stronach przewodniczący Światowej Federacji Luterańskiej bp Munib Younan i jej sekretarz generalny ks. Martin Junge – w identycznych białych albach i czerwonych stułach – zasiedli przed ołtarzem. Liturgii w języku hiszpańskim przewodniczył papież. We wprowadzeniu bp Younan zaznaczył, że katolicy i luteranie z radością stwierdzają, iż to, „co ich łączy, jest znacznie większe od tego, co ich dzieli, zaś na tej drodze wzrosło wzajemne porozumienie i zaufanie”. Wyraził żal, że nawet dobre intencje reformatorów miały negatywne konsekwencje.

Franciszek rozpoczął modlitwę słowami: „Duchu Święty, pomóż nam radować się z darów, jakie Kościół otrzymał poprzez reformację” i przypomniał, że Chrystus jest drogą, prawdą i życiem i to On obala mury podziałów. Po tych słowach zgromadzeni przekazali sobie „znak przebaczenia i pokoju”.

Zwierzchniczka luterańskiego Kościoła Szwecji odczytała fragment Ewangelii św. Jana o Chrystusie – krzewie winnym, po czym homilię wygłosił ks. Junge. Przypomniał, że były czasy, kiedy wspólne obchodzenie rocznicy reformacji było nie do pomyślenia, ale byli tacy, którzy spotykali się i wspólnie modlili się o jedność i tworzyli wspólnoty ekumeniczne. A niektórzy cierpieli nawet dla sprawy Ewangelii aż do męczeństwa. – Tym odważnym prorokiniom i prorokom jestem głęboko wdzięczny – dodał chilijski duchowny. Przestrzegł, aby Bóg nie odnalazł nas jutro z kamieniami w rękach: z tymi kamieniami, które trzymaliśmy wcześniej, a które mogłyby być użyte i dzisiaj. – Chrystus wzywa nas do trwania w Nim, aby świat uwierzył – apelował.

Franciszek w rozważaniu powiedział, że istotą wysiłków na rzecz zjednoczenia chrześcijan jest trwanie w jedności z Chrystusem, bez którego „nic nie możemy uczynić”. A zastanawiając się nad podziałem Kościoła zachodniego podkreślił cierpienie, jakie ów podział spowodował, zauważając jednocześnie, że doprowadził chrześcijan do przekonania, iż nic nie mogą uczynić bez Chrystusa. Zaznaczył, że modlitwa ekumeniczna w Lund jest także dziękczynieniem Bogu za ludzi, „którzy nie pogodzili się z podziałem, ale zachowali żywą nadzieję pojednania między wszystkimi, którzy wierzą w Jedynego Pana”. – Możemy to naprawić w kluczowym momencie naszej historii, przezwyciężając spory i nieporozumienia, które często uniemożliwiały nam zrozumienie siebie nawzajem – stwierdził papież.

Podkreślił, że jedność chrześcijan jest pragnieniem samego Jezusa. Dlatego trzeba spojrzeć z miłością i szczerością na przeszłość „i uznać błąd oraz prosić o przebaczenie”. Bowiem podział „historycznie został utrwalony bardziej przez ludzi władzy tego świata, niż ze względu na wolę wiernego ludu”. – Jesteśmy też świadomi, że zasklepiliśmy się w sobie ze strachu lub uprzedzeń wobec wiary wyznawanej przez innych, inaczej rozkładających akcenty czy też używających innego języka – zaznaczył.

Deklaracja katolicko-luterańska

Po odmówieniu przez zebranych wyznania wiary (Składu Apostolskiego) papież i bp Younan podpisali wspólną deklarację upamiętniającą 500-lecie reformacji i 50-lecie dialogu katolicko-luterańskiego, co zebrani nagrodzili długą owacją. Wyrażono ubolewanie z powodu naruszenia widzialnej jedności Kościoła, uprzedzeń i konfliktów, a także wykorzystywania religii do celów politycznych, na przestrzeni minionych 500 lat.

Odnosząc się do możliwości wspólnoty eucharystycznej, wyrażono wolę, „aby ta rana w Ciele Chrystusa została uleczona” i zobowiązano się do ożywienia dialogu teologicznego w tej kwestii. Wezwano parafie i wspólnoty na całym świecie do kontynuowania dialogu i pogłębiania solidarności. Każdy w swoim języku odmówił modlitwę „Ojcze nasz”, po czym Franciszek udzielił zgromadzonym błogosławieństwa.

Zaraz po nabożeństwie odbyło się w hali sportowej Malmö Arena spotkanie ekumeniczne „Razem w nadziei”, na którym zebrani wysłuchali świadectw z różnych stron świata: z Indii, z Kolumbii, z Burundi, z Sudanu Południowego i z Aleppo, o którego losie mówił jego biskup Antoine Audo. Przewodniczący Światowej Federacji Luterańskiej i papież odnieśli się potem do przedstawionych relacji.