Choć już zdołałem się przyzwyczaić do polskich zwyczajów panujących w kościołach, to jednak trudno mi się oprzeć wrażeniu, że dodatkową część liturgii stanowią tutaj tzw. „ogłoszenia duszpasterskie” czy „parafialne”, które nierzadko mają swój początek już podczas kazania! Oprócz spraw organizacyjnych dotyczących życia parafii zazwyczaj zapowiadają one jeszcze kilka akcji okołokościelnych przypadających na kolejną niedzielę. Bardziej jednak niż o sprawy organizacyjne chodzi mi o zagadnienia socjalne, podczas ogłoszeń bowiem ma się wrażenie, że poprzez wielorakie akcje pomocowe Kościół zastępuje niemal zasadniczą funkcję państwa, którą jest troska o podstawowe potrzeby społeczeństwa.
Kiedy jednej niedzieli zbierane są do puszek ofiary na pomoc ubogim rodzinom z parafii, na wyjazd ministrantów na rekolekcje w góry i na sprzęt sportowy dla parafialnej oazy, to niedzielna Eucharystia zamienia się po trosze w kościelną kwestę. Umyka gdzieś jej najgłębszy sens: spotkanie z żywym Panem. Na coraz to kolejne propozycje pomocy wierni w świątyni zaczynają wzdychać.
Scenka z jednej z warszawskich parafii: po niedzielnej Mszy młodzież ze wspólnoty rozdaje wiernym kartki z zobowiązaniem do zakupienia jednej „niezbędnej” rzeczy dla osób potrzebujących. Ustawia się grupka parafian. Starsza pani otrzymuje kartkę z napisem: strój do joggingu. Pyta zatem: – Gdzie mam to kupić? – W Decathlonie – słyszy. – A co to jest? – pyta spłoszona. Inna kobieta wylosowała fotelik samochodowy i przyznaje na głos, że sama nawet nie ma samochodu…
Ktoś powie jednak, że wiara wyraża się w uczynkach miłosierdzia. Zgoda! Tyle że powinna być zachowana równowaga między czterema filarami życia Kościoła: liturgią, kerygmą (głoszeniem Słowa Bożego), koinonią (życie wspólnotowe) i diakonią (pomoc ubogim). Nie może być tak, żeby diakonia wypierała liturgię lub kerygmę. Spostrzegli to już apostołowie, którzy nie mając czasu na głoszenie Słowa z powodu zbyt wielu ubogich, którzy się do nich zgłaszali po pomoc, ustanowili diakonów odpowiedzialnych za posługę na rzecz potrzebujących.
Współcześnie diakonią zajmuje się w Kościele katolickim Caritas. Przypominał o tym wielokrotnie papież Benedykt XVI wobec Kościoła niemieckiego, w którym liturgię i kerygmę zamieniono niemal wyłącznie na diakonię. Przez to Kościół w Niemczech stał się bardziej organizacją socjalną niż wspólnotą członków Chrystusa. Przestrzegał przed tym również wielokrotnie kardynał Cordes, wieloletni przewodniczący Papieskiej Rady „Cor Unum”, odpowiedzialnej za działalność charytatywną Kościoła.
Kiedy Kościół sam nie będzie pokazywał, że jego główną misją jest głoszenie Chrystusa, a dopiero potem pomoc osobom potrzebującym, to będzie wykorzystywany przez niezdarne rządy, aby zajmował się trudnymi kwestiami, które są powinnością państwa. Teraz na przykład jest to organizowanie warunków pobytowych dla uchodźców. W takim przypadku Kościół może jedynie wspomóc działanie instytucji państwowych, ale nie przejmować ich zadania. Gorzko się o tym przekonał Kościół katolicki w Jordanii, który przyjmując ponad swoje możliwości uchodźców, nie jest w stanie dłużej wypełniać swojej podstawowej misji, którą jest głoszenie Chrystusa – o czym niedawno przypomniał abp Stanisław Gądecki.
Absolutnie nie nawołuję do tego, aby zaprzestać pomocy, ale do tego, aby tę pomoc mądrze kierować tam, gdzie jest konieczna, zachowując przy tym duchową równowagę. Bo przecież sam Chrystus powiedział: biednych zawsze mieć będziecie, a mnie nie zawsze. Kiedy Kościół będzie stawiał na pierwszym miejscu Boga, a dopiero potem człowieka, to wszystko będzie na swoim miejscu. Odwrotnie być nie może. Bo wtedy – przez różne mylne nauki stawiające człowieka ponad wszystko, ponad samego Chrystusa – zagrożony zostaje depozyt wiary.
 |
Stefan Meetschen |
Co? Gdzie? Kiedy?
