O różnorodnych skutkach pandemii napisano już wiele, ale są pośród nich te mniej rzucające się w oczy i bardziej podstępne, jak na przykład uzależnienia od używek. Bo to właśnie ich konsumpcja wzrasta w społeczeństwie w czasie kryzysu.
Eksperci w dziedzinie uzależnień ostrzegają, że podczas obecnej pandemii jesteśmy bardziej narażeni na uzależnienia, zwłaszcza od alkoholu. Już na samym początku epidemii rozeszła się wieść, że spożywanie alkoholu chroni przed wirusem. W sklepach – i to nie tylko w Polsce – wykupowano napoje wysokoprocentowe na potęgę. Tymczasem jest wręcz odwrotnie, gdyż alkohol obniża odporność organizmu i tym samym wystawia go na większe prawdopodobieństwo złapania wirusa.
Ponadto psychoterapeuci ostrzegają, że czas izolacji, kwarantanny czy pracy zdalnej wzmaga stres i lęk, z którym niejednokrotnie ludzie próbują sobie radzić za pomocą alkoholu. Ale tak naprawdę problem uzależnienia od napojów wysokoprocentowych to nie tylko następstwo pandemii – jeszcze zanim się ona rozpoczęła, w 2019 r. padł rekord spożycia alkoholu w Polsce od 1993 r., czyli odkąd prowadzone są statystyki: przeciętny Polak wypił 9,78 litra czystego alkoholu. Patrząc z tej perspektywy, chyba nie dziwi, że Episkopat Polski organizuje corocznie Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu. Rozpoczynamy go w tę niedzielę już po raz 54.
W tej inicjatywie chodzi o uwrażliwianie na ciągle rosnący problem alkoholizmu, a także o wsparcie duchowe i modlitewne uzależnionych oraz tych, którzy z nałogu wychodzą. Bp Tadeusz Bronakowski, przewodniczący Zespołu Apostolstwa Trzeźwości i Zespołu Uzależnionych przy Konferencji Episkopatu, wskazywał już pod koniec ubiegłego roku, że w 2020 r. spożycie czystego alkoholu może sięgnąć nawet 12,5 litra na osobę. Przypomniał, że w latach 70. wynosiło ono ok. 5 litrów na osobę.
Z najnowszych danych wynika, że alkoholu nadużywa ponad 2,5 mln Polaków, a uzależnionych od alkoholu jest ok. 700-900 tys. osób. Bp Bronakowski wskazał również, że co roku sprzedawanych jest w Polsce miliard tzw. małpek, czyli butelek z wysokoprocentowym alkoholem o pojemności 100 lub 200 mililitrów, a konsumpcja piwa wynosi ponad 100 litrów na osobę rocznie, co stanowi niemal tyle samo co wody butelkowanej.
Problem nadmiernego spożycia alkoholu nie jest jednak tylko naszą, rodzimą bolączką, Polska bowiem znajduje się dopiero na dwunastym miejscu w skali Europy pod względem spożycia czystego alkoholu (według raportu WHO z 2019 r.). Polacy nie są już więc za granicą symbolem picia, bo i picie już wszędzie zasadniczo przestało być wstydem. Niestety, kontynent europejski ma najwyższy na świecie wskaźnik spożycia alkoholu w przeliczeniu na jednego mieszkańca.
Okazuje się więc, że apele prymasa Wyszyńskiego o wychowywanie trzeźwego narodu są bardziej aktualne niż wtedy, kiedy kierował je osobiście do swoich rodaków. Za największy problem uważał rozpijanie młodzieży oraz „opijanie” każdego większego wydarzenia. Obecnie Polacy piją coraz częściej bez okazji, w tygodniu, dla relaksu. „Dlaczego mam sobie odmawiać czegoś, na co mam ochotę?” – panuje przekonanie. Ale płacą za nie wszyscy: i dorośli, i dzieci, i dorosłe dzieci alkoholików (tzw. DDA), których coraz więcej pojawia się w gabinetach psychoterapeutów.
Specjaliści alarmują, że alkohol nie rozwiązuje żadnych problemów, ale potęguje jeszcze bardziej te, które już mamy. Może obecny czas przygotowania do beatyfikacji Prymasa Tysiąclecia to też okazja do przypomnienia sobie jego nauczania w kwestii trzeźwości i do dawania osobistego świadectwa, że bez alkoholu można żyć. I to jak! Ale z (nad)używaniem alkoholu niekiedy nie daje się żyć.
Co? Gdzie? Kiedy?
