Dzieci i tabletki

Leki przeznaczone dla małych dzieci w większości są dostępne w formie syropów. Podawanie tabletek najmłodszym, poniżej 3. roku życia, niesie ryzyko zakrztuszenia się ciałem stałym. Podejmowane próby leczenia dzieci tabletkami są związane z wrażliwością małych pacjentów na smaki. Maluchy do 3. roku życia mają na tyle rozwinięty zmysł smaku, że niesmaczne lekarstwo, nawet w bezpiecznym syropie, uniemożliwia nam leczenie. Amerykańska Akademia Pediatrii uważa, że problem z połykaniem leków w tabletce zdarza się u 50 proc. dzieci. Zaskakujące i problematyczne dla lekarza jest dziecko, które nawet w 12. roku życia odmawia połykania tabletek, bo się boi i twierdzi, że nie potrafi. Na ogół wiąże się to z nadmiernym lękiem rodziców, którzy nie podawali dziecku nawet po 6. roku życia żadnych tabletek. W ten sposób pozbawia się je szans na nauczenie się połykania leków.

Wiadomo z fizjologii, że trudność w połykaniu wynika z etapu rozwoju dziecka lub z braku doświadczenia. Dzieci 3-4-letnie bez zaburzeń napięcia mięśniowego jedzą bez problemu produkty stałe i potrafią je swobodnie przełknąć. Powinny poradzić sobie z tabletkami do żucia lub małymi do połknięcia. Tabletki do żucia są – po licznych badaniach bezpieczeństwa – przeznaczone dla dzieci od 3. roku życia.

Większość dzieci sześcioletnich potrafi połknąć tabletkę bez problemu, jeżeli były tego uczone. Są pewne sposoby, które mogą pomóc dzieciom w tej nauce. Aromatyczny spray do gardła, zachęcający do przełykania, popijanie gęstym kisielem, umieszczanie tabletki w miękkim pokarmie, jak budyń czy ser – to wszystko ułatwia połykanie leku. Prosta wskazówka słowna jako regularne szkolenie dziecka może skutecznie nauczyć bezpiecznego połykania tabletek. Uczenie połykania tabletek już w wieku 2 lat zwiększa prawdopodobieństwo sprawnego połykania.

Większości tabletek nie wolno dzielić! Naruszenie otoczki powoduje utratę właściwości leczniczych i podrażnienie żołądka. Wyjątek stanowią tabletki z wyraźną kreską wskazującą miejsce cięcia.

Nie dzielmy więc tabletek, nie wysypujmy zawartości z kapsułek (jest gorzka i może słabiej działać), ale poprośmy o przepisanie syropu. Bierne czekanie, że dziecko „z wiekiem” nauczy się samo, nie przynosi rezultatów.

Warto pamiętać, że tabletkę należy popić dużą ilością wody, aby nie wywołała bólu brzucha. Tabletki mogą zawierać laktozę – wówczas nie wolno podawać ich dzieciom z nietolerancją cukru. Tabletki musujące, przeznaczone dla dzieci starszych, zawierają dwutlenek węgla, którego nadmiar może wywoływać wzdęcia. Tabletek o przedłużonym działaniu, stosowanych raz na dobę, tym bardziej nie wolno dzielić, gdyż zawierają otoczkę, która stopniowo uwalnia substancję leczniczą.

No i wreszcie: trzeba zawsze być przy dziecku łykającym lek i znać sposób pomocy w razie zakrztuszenia.

Grażyna Rybak Pediatra Idziemy nr 19 (502), 6-10 maja 2015 r.