4 maja
sobota
Moniki, Floriana, Wladyslawa
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Kolejne ustalenia Rady Języka Polskiego

Ocena: 0
2498
Orzeczenia Rady Języka Polskiego, o których ostatnio pisałem, dotyczą przede wszystkim zasad ortograficznych i interpunkcyjnych. Z ważniejszych i dotyczących zjawisk powtarzalnych warto wymienić jeszcze pięć.
Najistotniejsza zmiana to wprowadzenie łącznej pisowni partykuły nie ze wszystkimi imiesłowami przymiotnikowymi. Przypomnę, że dawniej zalecano taką pisownię wówczas, gdy mowa była o stałej cesze czegoś, a pisownię rozdzielną, gdy połączenie odnosiło się do cechy chwilowej. Wszyscy zapewne pamiętają szkolne kłopoty ze zrozumieniem tej zasady i nauczeniem się, kiedy należy pisać „niepalący”, a kiedy – „nie palący”. Właśnie przede wszystkim problemy z rozróżnieniem niekiedy subtelnych zmian znaczeniowych sprawiły, że obecnie zaleca się pisownię łączną tych imiesłowów niezależnie od tego, czy używane są w znaczeniu przymiotnikowym czy też czasownikowym. Należy pisać więc nie tylko np. Niepalący Piotr w wagonie dla niepalących trzymał w rękach niedojedzone jabłko i niedoczytaną książkę, lecz także: Niemający odpowiedniego obuwia i niebiegnący, niebiorący udziału w dzisiejszym maratonie Piotr stał z boku. W związku z tym, że nowa zasada łamie wieloletnie przyzwyczajenia, Rada Języka Polskiego dopuszcza wariantywną pisownię rozdzielną właśnie w przypadku oczywistych użyć czasownikowych typu nie mający czy nie biegnący. Wydaje się jednak, że pisownia łączna z czasem zyska powszechną aprobatę jako regularna i eliminująca wszelkie wątpliwości.

Kolejna ważna zmiana związana jest z nazwami geograficznymi. Rozszerzono mianowicie zakres stosowania łącznika w wieloczłonowych nazwach rzeczownikowych. Dziś z dywizem należy zapisywać wszystkie takie nazwy, np. Warszawa-Białołęka, Konstancin-Jeziorna, Busko-Zdrój, Katowice-Bogucice itp. Rzecz jasna, dotyczy to wyłącznie nazw złożonych z samych rzeczowników. W innych przypadkach nadal obowiązuje pisownia rozdzielna, np. Jelenia Góra, Mińsk Mazowiecki, Małe Ciche.

Inna zasada ortograficzna dotyczy specyficznego użycia wielkiej litery. Chodzi mianowicie o potoczne jednowyrazowe nazwy przedszkoli, szkół, uczelni, bibliotek i podobnych instytucji. Przyjęto rozstrzygnięcie, że nazwy takie zapisuje się wielką literą, np. Jagiellonka (Biblioteka Jagiellońska), Filmówka (Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna), Poniatówka (Liceum Ogólnokształcące im. Księcia Józefa Poniatowskiego), Królówka (Liceum Ogólnokształcące im. Królowej Jadwigi) itp.

Nazw własnych dotyczy również następne orzeczenie. Otóż w nazwach typu Dumas ojciec, Dumas syn, Strauss starszy, Strauss młodszy, Paweł junior, Paweł senior itp. człony podrzędne powinny być zapisywane bez łącznika i małą literą. Wyjątkiem są połączenia odnoszące się do postaci starożytnych, utrwalone tradycją w innej formie, np. Pliniusz Starszy.

Rada Języka Polskiego dopuściła wariantywną pisownię bardzo często używanego skrótu od nazwy Dziennik Ustaw / Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej: można go zatem zapisywać albo bez kropek, albo z dwiema kropkami: DzU albo Dz.U.

dr Tomasz Korpysz
Idziemy nr 12 (444), 23 marca 2014 r.



PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 4 maja

Sobota, V Tydzień wielkanocny - wspomnienie św. Floriana, męczennika
Jezus powiedział do ucznia: «Oto Matka twoja».
I od tej godziny uczeń wziął Ją do siebie.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 19, 25-27
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)
+ Nowenna do MB Fatimskiej 4-12 maja

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter