Bohater z krwi i kości

Jaki cel przyświecał Państwu przy produkcji filmu?

Naszym głównym celem było ożywienie bohatera, który nieraz jest postrzegany jako „marmurowa postać”, i przypomnienie nieznanych faktów z jego biografii. Chcieliśmy pokazać w entourage’u wojennym człowieka, który musi stawać przed trudnymi wyborami i w ten sposób wykuwa się jego charakter. Młody porucznik Armii Krajowej ks. Stefan Wyszyński dojrzewa do roli późniejszego biskupa i prymasa. Ale jest to przede wszystkim film o człowieku skierowany do wszystkich widzów, a nie wyłącznie do wierzących.

Kolejnym celem było dotarcie do młodego pokolenia, pokazanie im bohatera z krwi i kości. Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży na potrzeby filmu odtworzyło swój mundur z lat 30. Dzięki temu stworzyliśmy autentyczną postać Zosi – łączniczki z KSM Żeńskiej, w którą wciela się Agnieszka Kawiorska.

Czy dylematy, które przeżywa ks. porucznik Wyszyński przemówią do młodego pokolenia, które żyje w innej rzeczywistości i nie doświadczyło okupacji?

Obecnie nie ma w Polsce wojny w znaczeniu militarnym, ale trwa walka duchowa, znacznie poważniejsza niż kiedykolwiek. I tak samo wtedy, jak i teraz ważne jest jedno: przebaczenie, zaczynając od środowiska rodzinnego, na większych społecznościach – jak państwo – kończąc. Zmaganie dotyczy teraz tego, czy przebaczyć np. szefowi w pracy, chłopakowi, rodzicom, bratu, siostrze itd.

Film pokazuje, w jaki sposób Prymas dojrzewa do tego, by powiedzieć: „Przebaczam”. Przebaczam biskupom niemieckim, czyli całemu narodowi niemieckiemu. Dlatego film jest bardzo aktualny; każdy znajdzie w nim punkt odniesienia do swojego życia, gdyż codziennie stajemy przed wyborami, które kształtują naszą osobowość.

W jaki sposób Prymas realizował przykazanie „Będziesz miłował” w okresie wojny?

W czasie kręcenia filmu zadawałem sobie pytanie: Jak mamy miłować i wyciągać rękę do tych, którzy nas mordują kolbą karabinu albo do nas strzelają? To także dzisiaj jest aktualne, gdy wielu ludzi pluje czy narzeka na Kościół. Jednak trzeba robić swoje i pokazywać piękno naszej wiary, gdyż chrześcijaństwo ma wiele do zaoferowania, również w obszarze kultury. Dlatego też powstał ten film.

Jest to oficjalny film beatyfikacji prymasa Wyszyńskiego, ale ważną postacią jest w nim Róża Czacka, czyli matka Elżbieta. Czy to był Państwa zamysł, by pokazać dwóch błogosławionych?

My już to założyliśmy w scenariuszu wcześniej. A tak się złożyło, że beatyfikacja Prymasa przesunęła się o rok i „dołączyła” matka Czacka. W filmie pokazujemy piękną relację i dialog ks. Wyszyńskiego z matką Czacką, którzy wspierają się w trakcie Powstania Warszawskiego. Nie zapominajmy, że matka Czacka była w tym czasie starsza od Wyszyńskiego, była bardzo „tęgim umysłem”, mądrą kobietą, obytą w świecie, z rodziny arystokratycznej. Ona także kształtowała ks. Wyszyńskiego, a potem Wyszyński – Wojtyłę. Powstaje nam piękny łańcuch kreacji świętych.

Czy film jest w całości oparty na faktach? Z jakich źródeł korzystali Państwo przy tworzeniu scenariusza?

Jest to film fabularny. Bardzo dbaliśmy o zachowanie autentyczności, dlatego też niemal w całości sceny są kręcone w prawdziwych lokalizacjach; korzystamy z autentycznych rekwizytów po matce Czackiej i prymasie Wyszyńskim. Mamy całe grono konsultantów: historyków, jak np. prof. Jan Żaryn czy prof. Paweł Skibiński; powstańców, np. p. Jadwiga Skolimowska; instytucji, takich jak Instytut Prymasowski i muzea; znawców tematu – siostry z Lasek oraz ich archiwum. Ponadto dysponujemy maszynopisami i wspomnieniami, które będziemy chcieli wydać w formie książki.

Kto sfinansował film?

Film powstał w dużej mierze ze środków prywatnych, w tym własnych. Dziękujemy spółce Argenta, Fundacji Rodziny Witaszków czy Fundacji Tylko Orły. Ponadto wsparły nas spółki skarbu państwa: Grupa Azoty oraz KGHM, PGNiG i Totalizator Sportowy. Wszystkim bardzo za to dziękujemy. Ponadto pomocy udzieliło nam Wojsko Polskie w czasie pandemii, zapewniając zabezpieczenie medyczne i ochronę planu. Wojsko zaangażowało się w wyjątkowy sposób, rozumiejąc, że Wyszyński jest im bliski, bo jest weteranem, kombatantem, brał czynny udział w Powstaniu Warszawskim, otrzymał nawet medale. Koproducentem filmu jest biuro programu „Niepodległa”. Tutaj szczególne podziękowania dla Jana Kowalskiego – dyrektora biura.

Przede wszystkim chcieliśmy wyprodukować film wysokiej jakości, a tego nie da się zrobić „za Bóg zapłać”. Jedynie dobre filmy przyciągną nie tylko wierzących, lecz także nowe środowiska ludzi poszukujących.

Od 17 września zapraszamy do kin w całej Polsce. Zachęcamy do zamawiania pokazów, wybierania się całymi rodzinami, a także w ramach zajęć szkolnych.

„Wyszyński – zemsta czy przebaczenie”, premiera 17 września 2021 r., reżyseria: Tadeusz Syka, obsada: Ksawery Szlenkier jako prymas Wyszyński, Małgorzata Kożuchowska jako matka Czacka, Ida Nowakowska, Marcin Kwaśny, Adam Fidusiewicz, Agnieszka Kawiorska i inni.