Patriarcha Bartłomiej wręczył metropolicie kijowskiemu tomos o autokefalii

Ceremonia wręczenia tomosu, która odbyła się w katedrze św. Jerzego w dzielnicy Fanar w Stambule, była ostatnim etapem procesu ogłaszania niezależności ukraińskiej Cerkwi. Akt, którym nadano jej autokefalię, od poniedziałku będzie wystawiony na widok publiczny w Soborze Mądrości Bożej w Kijowie. 

W niedzielnych uroczystościach uczestniczyła delegacja władz Ukrainy, m.in.: prezydent Petro Poroszenko z małżonką, przewodniczący Rady Najwyższej (parlamentu) Andrij Parubij oraz szef MSZ Pawło Klimkin i minister obrony Stepan Połtorak.

– Tomos dla Ukrainy jest faktycznie jeszcze jednym aktem ogłoszenia niepodległości. Zatwierdza on niezawisłość państwa ukraińskiego, wzmacnia wolność religijną i pokój między konfesjami – oświadczył po uroczystościach Poroszenko. 

– Jako prezydent gwarantuję w imieniu państwa, że Ukraina będzie szanowała wybór religijny i wolność wyznania każdego obywatela – powtórzył swoje wcześniejsze deklaracje. 

Ukraińscy komentatorzy podkreślają, że tomos został przekazany metropolicie Epifaniuszowi w dniu wigilii Bożego Narodzenia, którą prawosławni na Ukrainie obchodzą 6 stycznia według kalendarza juliańskiego.

Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopolitański wszczął procedurę uznania autokefalii Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego jesienią. Zwołany na 15 grudnia do Kijowa Sobór Zjednoczeniowy wyłonił 39-letniego Epifaniusza (Dumenkę) na zwierzchnika niezależnej od Rosji autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej Ukrainy. Dotychczas jedyną uznawaną za kanoniczną Cerkwią na Ukrainie była Ukraińska Cerkiew Prawosławna Patriarchatu Moskiewskiego.

Wraz z Rosyjską Cerkwią Prawosławną sprzeciwiła się ona autokefalii dla ukraińskiej Cerkwi, którą Rosyjska Cerkiew uznaje za własne terytorium kanoniczne. 
Dane ukraińskiego portalu religijnego RISU świadczą, że Cerkiew Prawosławna Patriarchatu Moskiewskiego na Ukrainie posiada ponad 11,9 tys. zarejestrowanych oficjalnie parafii. Dwie inne, nieuznawane za kanoniczne Cerkwie – Patriarchatu Kijowskiego i wywodząca się z diaspory Ukraińska Autokefaliczna Cerkiew Prawosławna, które przystąpiły do Cerkwi Prawosławnej Ukrainy, posiadały łącznie ponad 5,5 tys. parafii.

Po powołaniu Cerkwi Prawosławnej Ukrainy, jeszcze przed oficjalnym ogłoszeniem tomosu, zaczęły się do niej jednak powoli przyłączać parafie, należące dotychczas do Cerkwi Patriarchatu Moskiewskiego. Przewodniczący parlamentu Parubij oświadczył w sobotę, że do nowej Cerkwi przystąpiło około 40 parafii.