Synodalność w praktyce

Za chwilę rozpocznie się drugie rzymskie zgromadzenie synodu o synodalności. Poprzedzi je dwudniowe skupienie dla uczestników w Sacrofano, a 2 października Mszą Świętą na placu św. Piotra zostanie zainaugurowane zgromadzenie synodalne. Tym razem w synodzie weźmie udział 368 uczestników z prawem głosu. Delegatami Konferencji Episkopatu Polski są abp Józef Górzyński, bp Sławomir Oder i bp Jacek Grzybowski. Ponadto w obradach będą uczestniczyć, jak poprzednim razem, kard. Grzegorz Ryś, kard. Konrad Krajewski i prof. Aleksander Bańka.

O ile w ubiegłym roku temat synodu wzbudzał zainteresowanie, nawet wywoływał emocje, przede wszystkim u osób czy grup postulujących reformy w Kościele, o tyle wydaje się, że teraz temat rozszedł się po kościach, zwłaszcza jeśli chodzi o katolików żyjących nad Wisłą. Być może wynika to ze złożonej sytuacji polityczno-społecznej, w jakiej po jesiennych wyborach parlamentarnych znalazł się nasz kraj. Przeprowadzane od kilku miesięcy reformy postawiły przed Kościołem w Polsce nie lada wyzwania, którym musi stawić czoła, jeśli zależy mu na podtrzymaniu wiary w narodzie i chrześcijańskiego systemu wartości w życiu społecznym. Wobec takich kwestii jak: obecność lekcji religii w szkole, liberalizacja aborcji, likwidacja Funduszu Kościelnego czy zapowiedzi wprowadzenia związków partnerskich temat synodalności jawi się jako mniej pilny niż jeszcze przed rokiem. Jakby tego było mało, południowo-zachodnia Polska została dotknięta powodzią porównywalną do tej z 1997 r., nazwanej powodzią tysiąclecia. Ogrom strat i liczba poszkodowanych, a także fala pomocy, jaka natychmiast ruszyła na tereny powodziowe, przyćmiły inne tematy. Bo jakże rozmawiać o synodalności, kiedy trzeba wypompowywać wodę z domów, kościołów, budynków użyteczności publicznej i usuwać wszechobecny muł z miast, które wyglądają jak po przejściu frontu?

Jednak można by tu znaleźć wspólny mianownik. Synodalność to nic innego jak zaangażowanie całego Ludu Bożego, duchownych i świeckich, w życie i misję Kościoła. To wspólne kroczenie drogą wiary, wspomaganie się i dzielenie z innymi Dobrą Nowiną, to branie odpowiedzialności za wspólnotę Kościoła przez wszystkie należące do niej stany. Taka synodalność pięknie wyraziła się chociażby we wzajemnej pomocy, jakiej udzielają sobie świeccy i duchowni poszkodowani w wyniku powodzi. Biskupi odwiedzający z konkretną pomocą osoby, które straciły w powodzi dobytek życia, oraz świeccy pomagający w osuszaniu kościołów i klasztorów. Trudne doświadczenia zbliżają ludzi do siebie i otwierają serca na pomoc tym w potrzebie. Wówczas inni widzą caritas, czyli to, „jak oni się miłują”, a to już jest udział w misji Kościoła poprzez dawanie świadectwa.

Niestety progresywne grupy z Niemiec czy Szwajcarii rozumieją synodalność w zupełnie inny sposób, mianowicie poprzez zmianę nauczania Kościoła m.in. w kwestiach zniesienia celibatu kapłańskiego czy dostępu kobiet do kościelnych urzędów. Niemieccy świeccy zrzeszeni w organizacji Wir Sind Kirche (Jesteśmy Kościołem) domagają się od swoich biskupów udających się na synod, by przeprowadzili „rewolucję październikową w rozumieniu katolickim”. Tymczasem były prefekt Dykasterii ds. Biskupów kard. Marc Ouellet wydał książkę o „ryzykach i szansach Kościoła synodalnego”. „Co przyniesie przyszłość Kościołowi synodalnemu? Nawrócenie misyjne czy zamieszanie?” – czytamy w nocie wydawcy. Jeśli synodalność będzie rozumiana we właściwy sposób, to jej wdrażanie w Kościele ma szansę przyczynić się do tego, by Kościół był bardziej misyjny. I wówczas nie ma zagrożenia, wręcz otwiera się szerokie pole do działania. Pod warunkiem, że nie pozwoli się na wypaczanie pojęcia synodalności i manipulowanie nim w imię partykularnych interesów.