Komentarze do czytań - 11 listopada

  Komentarze Bractwa Słowa Bożego, x. B. Węgrzyn

Pierwsze czytanie: Mdr 1, 1-7

Przed nami sześć dni spotkań z biblijną Księgą Mądrości. Gdybyś tak na szybko miał udzielić wywiadu, co byś o niej powiedział? Kojarzysz, czytałeś, znasz datę powstania i adresatów? Może chociaż pokrótce przybliżysz sam biblijny pogląd na mądrość? Nie? Co tak się czerwienisz? Że niby nie jesteś księdzem ani członkiem jakiejś wspólnoty? W takim razie świetnie się nadajesz na odbiorcę bieżących czytań! Rozsiądź się wygodnie i słuchaj. Księga Mądrości, bowiem to praktycznie ostatnie „podrygi” Starego Testamentu, literacki zwiastun Jezusa: napisana zaledwie kilkadziesiąt lat przed Jego urodzeniem przez wybitnego znawcę ówczesnej Biblii, ma podnieść na duchu greckojęzycznych Żydów, zamieszkujących północny Egipt. Daleko od domu, pogubieni wśród obcej kultury i zniechęceni złym przykładem swoich rodaków apostatów (formalnych lub życiowych) otrzymują szansę powrotu do wiary. Ich porządnie wykształcony i szczerze oddany Bogu brat łączy właściwe dla myśli greckiej filozofowanie z nawiązywaniem do opowiadań Pięcioksięgu, by pobudzić ich przygaszone życie wewnętrzne. Jego przesłanie jest preludium Dobrej Nowiny Jezusa: Duch Boży, czyli Mądrość, chce się udzielać! Potrzebuje jednak udostępnienia mu odpowiednio nastrojonego serca, by mógł na nim zagrać: prostoty, która odsuwa wystawianie Boga na próbę, przewrotność, obłudę, nieprawość… Bo inaczej, Duch ucieknie!

Psalm responsoryjny: Ps 139 (138),1b-3,4-5.7-8.9-10

Klasyczna koncepcja prawdy podpowiada, że jest nią zgodność myśli z rzeczywistością (adekwatność poznania). Bywa, że czymś innym jest rzeczywistość, a czymś innym jej odbiór – jak w cytowanym fragmencie Psalmu: w pierwszej połowie daje o sobie znać głębokie poczucie Bożej obecności, a w drugiej chwile i okresy jego braku. Nie zmienia to faktu, że Bóg jest przy człowieku stale, Jego przyjaźń – „jaźń-przy-jaźni” – jest zawsze aktualna, niezależnie od tarapatów, w jakie człowiek by nie popadł. Dokładnie tę świadomość usiłuje wśród braci wyrobić autor Księgi Mądrości, podprowadzając ich zarazem pod doświadczenie wiary z wyboru, pozbawionej zmysłowych i uczuciowych potwierdzeń.

Ewangelia: Łk 17, 1-6

Żadna księga Pisma Świętego nie powstała w próżni, jako tekst o samodzielnej wartości; ich środowiskiem były lub stawały się zawsze konkretne wspólnoty, dla których zostały przeznaczone i przez które zostały rozeznane jako natchnione. Najważniejszym tego przykładem są Ewangelie, w których, nieraz bardzo dyskretnie, odbija się kondycja danego Kościoła. I tak, dzisiejszy urywek wskazuje na dwa wątki. Po pierwsze, gdy w życiu Kościoła pojawia się grzech, należy ustalić jego rodzaj: czy rozsadza on wspólnotę od środka poprzez zgorszenie (czyli „uczynienie gorszym”, pociągnięcie za sobą w złu innych, gaszenie wiary), bo wtedy należy odciąć się od gorszyciela i potwierdzić jego ekskomunikę (por. Mt 18, 8-9); czy jest on przejawem słabości ucznia, bo wtedy może stać się dobrą okazją do poprowadzenia otwartej lekcji o miłosierdziu i przebaczeniu. Po drugie, czasami problemem członków wspólnoty jest nie tyle brak samej wiary, ile „wiary w wiarę” – święty Łukasz przypomina, że Jezus nie zniewala cię darem wiary, ale pozwala, być go „rozpakował” wolnym wyborem. Być może, podobnie było z egipskimi Żydami z pierwszego czytania.