Siedem prostych reguł zmniejszających ryzyko czerniaka

Czerniak coraz częściej atakuje młodych ludzi. Może wystąpić na skórze, ale także w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej. Przerzuty do węzłów chłonnych, płuc czy mózgu bardzo trudno leczyć farmakologicznie.

Tydzień Świadomości Czerniaka już od sześciu lat realizowany jest w ramach kampanii „Znamię! Znam je?”, której organizatorem jest Akademia Czerniaka, działająca pod patronatem Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej i Polskiego Towarzystwa Patologów.

W tym roku przebiega pod hasłem „#7W przeciwko czerniakowi”. W jego ramach eksperci wspólnie z ambasadorami kampanii zachęcają do przestrzegania siedmiu prostych i łatwych do zapamiętania reguł:

1. wrzuć na siebie koszulę;
2. wetrzyj krem z filtrem UV;
3. włóż kapelusz na głowę;
4. wsuń na nos okulary z filtrem UV;
5. wypoczywaj w cieniu od godz. 10 do 14;
6. wystrzegaj się solarium;
7. w te pędy do lekarza, jeśli pojawił się nowy pieprzyk lub dotychczasowy uległ zmianie, pamiętaj również o comiesięcznej samokontroli skóry.

Jak mówiono na wtorkowej konferencji prasowej w Warszawie, by idea #7W dotarła do społeczeństwa, zwłaszcza do młodych osób, powstało siedem materiałów wideo, w których wystąpili: Agnieszka Włodarczyk, Katarzyna Warnke, Zofia Zborowska, Grzegorz Małecki, Filip Bobek, Bartłomiej Firlet oraz Leszek Stanek. Wsparcia kampanii udzieliły także fundacje „Gwiazda Nadziei” i „Rak’n’Roll – Wygraj życie!”, Polskie Amazonki Ruch Społeczny, Stowarzyszenie Pomocy Chorym na Mięsaki Sarcoma, Polska Koalicji Pacjentów Onkologicznych oraz dr Grażyna Kamińska-Winciorek, dr Monika Słowińska, prof. Piotr Rutkowski i prof. Witold Owczarek.

Nagrania prezentujące kolejne hasła 7W będą pojawiać się do 21 maja na stronie internetowej Akademii Czerniaka (www.akademiaczerniaka.pl) oraz na Facebooku kampanii „Znamię! Znam je?” (www.facebook.com/znamieznamje).

– Namawiam korzystających z kąpieli słonecznych do stosowania się do reguł #7W. Przede wszystkim polecam je osobom, które mają blond lub rude włosy, jasną skórę czy piegi oraz u których w rodzinie pojawiły się przypadki czerniaka lub innego nowotworu skóry – tłumaczy dr n. med. Grażyna Kamińska-Winciorek z Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii Centrum Onkologii-Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach.

Według Krajowego Rejestru Nowotworów, w ciągu ostatnich 20 lat w Polsce drastycznie wzrosła zapadalność na czerniaka. Wśród kobiet w wieku 22-44 lata wzrosła niemal trzykrotnie, u mężczyzn zanotowano dwukrotny wzrost. Umieralność młodych osób oscyluje w okolicach 15 proc. Tymczasem wczesne stadium choroby daje szansę na wyleczenie 97 proc. pacjentów.

– W tym roku chcemy zachęcić młodych ludzi, a szczególnie młode kobiety do zapoznania się z podstawowymi zasadami profilaktyki czerniaka i do wprowadzenia tych zasad w życie, ponieważ to właśnie oni z racji swojego stylu życia są teraz w grupie szczególnego ryzyka – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. – Dlatego do udziału w Tygodniu Świadomości Czerniaka zaprosiliśmy znanych i lubianych przez młode pokolenie artystów.

Mimo iż w Polsce dostępne są wszystkie nowoczesne leki, a chorzy leczeni są według najlepszych światowych standardów, możliwości walki z czerniakiem są ograniczone, bo pacjenci zgłaszają się do lekarza w zaawansowanym stadium.

Wczesne rozpoznanie czerniaka w wielu przypadkach oznacza samodzielne wykrycie zmian. Wystarczy regularnie obserwować swoje ciało i zwracać uwagę, czy już istniejące bądź nowe znamię posiada charakterystyczne dla czerniaka cechy, określone za pomocą kryteriów ABCDE. Jeśli tak, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Cechy te to:

• A – asymetria np. znamię „wylewające się” na jedną stronę,
• B – brzegi poszarpane, nierównomierne, posiadające zgrubienia,
• C – czerwony lub czarny i niejednolity kolor
• D – duży rozmiar, wielkość zmiany: powyżej 0,5 cm,
• E – ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu.

Umiejętności w rozpoznawaniu czerniaka pozwala sprawdzić interaktywna gra dostępna na stronie Akademii Czerniaka: http://www.akademiaczerniaka.pl/akademia-czerniaka/kampania-znamie-znam-je/gra-interaktywna/.

– Stan swojej skóry powinny bardzo dokładnie kontrolować osoby korzystające z solariów, szczególnie te poniżej 30. roku życia. Ryzyko czerniaka u młodych osób, które korzystają z solarium częściej niż raz w miesiącu, wzrasta aż o 75 proc.! Promieniowanie solarium jest 10-15 razy silniejsze niż promieniowanie słoneczne w najbardziej gorący dzień. Pamiętajmy, że oparzenia skóry w dzieciństwie, spowodowane promieniowaniem UV, przekładają się bezpośrednio na ryzyko wystąpienia nowotworu w przyszłości – podkreśla prof. Rutkowski. Zwraca uwagę, że nawet w Brazylii, której mieszkańcy mają ciemniejszą i odporniejszą od naszej skórę i bardzo dbają o wygląd, solaria zostały całkowicie zakazane. (PAP)