Kościół pozostaje dla Polaków dużym autorytetem społecznym

Najczęściej wyrażane pod adresem Kościoła oczekiwania, które miałyby wzmocnić jego społeczny autorytet, dotyczą unikania polityki i nieangażowania się po stronie żadnej partii politycznej, wyjaśnienia przypadków pedofili oraz nienadużywania pieniędzy i dóbr materialnych.

Wśród osób ważnych dla osobistej wiary i moralności Polacy wymieniali m.in. postaci kard. Stefan Wyszyńskiego, ks. Jerzego Popiełuszki, ks. prof. Józefa Tischnera, ks. Piotra Pawlukiewicza, o. Adama Szustaka oraz ks. Adama Bonieckiego. Często przywoływali też autorytet lokalnych duszpasterzy: proboszczów i wikariuszy.

Osobą cieszącą się wśród Polaków największym autorytetem (nie tylko w Kościele) przez ostatnie dziesięciolecia pozostawał papież Jan Paweł II. Jego szczególną rolę w polskim społeczeństwie potwierdzały wyniki badań opinii społecznej. Sondaż CBOS z września 2009 roku pokazywał, że był on postrzegany zarówno jako wzór osobisty, który znacząco wpłynął na życie respondentów, jak i w kategoriach ikony – wielkiego Polaka zasługującego na miano autorytetu w życiu publicznym.

W badaniu z września 2018 r., a więc realizowanym jeszcze przed wyraźnym pogorszeniem ocen Kościoła, ogółem 92 respondentów, w tym 56% – w sposób zdecydowany. „A zatem, mimo znaczącego spadku autorytetu polskiego papieża, dla ogromnej większości dorosłych pozostaje on osobą wyznaczającą normy moralne” – zauważa CBOS.

Żaden z następców Jana Pawła II – ani Benedykt XVI, ani Franciszek nie dorównuje mu pod względem społecznego uznania. Najbardziej dramatyczne zmiany zaszły w postrzeganiu papieża Franciszka, który wprawdzie cieszył się mniejszym autorytetem niż Jan Paweł II, jednak dość powszechnie wywoływał pozytywne reakcje.

W badaniach realizowanych w 2014 i 2015 roku ponad cztery piąte respondentów darzyło go uznaniem w kwestiach moralności (odpowiednio 83). Obecnie pozostaje on autorytetem dla 57% dorosłych Polaków. Bez wątpienia – analizuje CBOS - pogorszenie wizerunku papieża Franciszka jest w dużej mierze efektem jego rozmijających się z odczuciami społecznymi reakcji na wojnę w Ukrainie.

Przywódcy Kościoła i ich nauczanie cieszą się największym uznaniem wśród wyborców Prawa i Sprawiedliwości. Wszyscy trzej papieże spotykają się także z pozytywną oceną większości zwolenników Polski 2050 Szymona Hołowni. Sympatycy Koalicji Obywatelskiej i Konfederacji uznają w większości autorytet Jan Pawła II.

O ile spora część zwolenników Konfederacji wyraża aprobatę także dla Benedykta XVI i jego nauczania, o tyle oba elektoraty kwestionują autorytet papieża Franciszka. Zdeklarowani wyborcy Lewicy odrzucają nauczanie wszystkich trzech papieży.