"Raport o biedzie" Szlachetnej Paczki

Zgodnie z prezentowanymi danymi zasięg skrajnego ubóstwa zwiększył się w Polsce rok do roku o kolejne 800 tys. osób.

Wśród osób zmagających się z tak drastyczną życiową sytuacją znalazło się ponad pół miliona dzieci i 400 tys. seniorów, którzy na przeżycie dnia mają ok. 29 zł. Skrajne ubóstwo dzieci wzrosło o 32 proc. To 125 tys. więcej dzieci żyjących w drastycznych warunkach niż rok wcześniej. Tak źle nie było w Polsce od 2015 r. Zasięg ubóstwa skrajnego wyraźnie wzrósł z 4,6 proc. do 6,6 proc.

Aby zobrazować wagę problemu, w dokumencie stworzyliśmy fikcyjne miasto - Biedańsk. Żyje w nim 2,5 mln osób, którym brakuje wszystkiego, w tym nawet codziennego posiłku. Biedańsk w rzeczywistości nie istnieje, ale historie osób, które go tworzą, są druzgocąco realne. I tylko my możemy pomóc im naszą wrażliwością wyrwać się z nieraz dramatycznej życiowej sytuacji. Każda jedna odmieniona historia osoby potrzebującej to stopniowy demontaż miasta biedy

– wskazuje Joanna Sadzik, prezes Stowarzyszenia WIOSNA, organizatora Szlachetnej Paczki. W przestrzeni Biedańska autorzy raportu zamieścili wymowne punkty, takie jak Aleja Inflacyjna, Muzeum Niezrealizowanych Recept czy Market Krótki Termin.

Według opublikowanego dokumentu do najbardziej zagrożonych ubóstwem skrajnym należały osoby w gospodarstwach utrzymujących się ze świadczeń społecznych – poza emeryturami i rentami – oraz z rolnictwa. Wyraźnie częściej na ryzyko ubóstwa skrajnego narażeni byli też mieszkańcy wsi, zwłaszcza z pozaaglomeracyjnych terenów wiejskich.

Średnio dochód członka rodziny włączonej do Szlachetnej Paczki w 2023 r., po odliczeniu kosztów utrzymania mieszkania i wykupienia leków, wyniósł około 533 zł miesięcznie.

Serce się kroi, jak przechodzę obok śmietnika. Ludzie nie szanują jedzenia. A ja jedną kawę parzę po trzy razy. Wystarczy wysuszyć fusy i zmielić je ponownie

– opisuje swoją trudną sytuacją pani Ewa, której dzienny budżet domowy na przeżycie to 17 zł.

32 proc. beneficjentów ubiegłorocznej Szlachetnej Paczki stanowiły osoby samotne. Większość z nich to osoby starsze. Łazienki nie posiadało 13 proc. rodzin, kuchni 6 proc., a bieżącej wody 4 proc. Wśród ponad 17 tys. rodzin włączonych do Szlachetnej Paczki w 2023 r. aż 84 proc. mierzyło się z chorobą lub niepełnosprawnością.

Tegoroczny „Raport o biedzie”, oprócz historii osób żyjących w trudnej sytuacji życiowej, zawiera także wnioski z badania „Jak zdefiniować godne życie”. Wynika z niego, że Polacy za godne życie uznają przede wszystkim realizację potrzeb, takich jak: podstawowe zakupy spożywcze (83 proc.), wykupienie niezbędnych lekarstw (82 proc.) oraz zdolność opłacania wydatków związanych z domem (81 proc.).

Najbardziej boimy się zatem głodu, choroby i utraty bezpieczeństwa mieszkaniowego, czyli tego, co odbiera nam samodzielność i zdolność podejmowania życiowych wyzwań

– zaznaczono we wnioskach.

Osoby ubogie potrzebują skutecznej pomocy, czyli takiej, która odpowiada bezpośrednio na indywidualne potrzeby. Szlachetna Paczka działa według tego modelu już od prawie 25 lat. Na stronie www.szlachetnapaczka.pl od kilkunastu dni można wybrać rodzinę, która liczy na takie wsparcie. Tam też dostępny jest szczegółowy „Raport o biedzie”.