Oczekiwanie na Marię

Pochodzące z 1681 r. dzieło nazywane jest też „Trójca Święta ze św. Józefem”. Obraz znajdował się pierwotnie w górnej kondygnacji nastawy ołtarzowej w Lubiążu, nad obrazem „Wniebowzięcie NMP”. Tak jak inne dzieła w 1952 r. trafił do Warszawy. Przed 1965 r. znalazł się w kościele św. Mikołaja Biskupa i Męczennika w Tarczynie. Przez długi czas nic nie było wiadomo o miejscu jego przechowywania i czyniono wiele, by uznany za zaginiony obraz Willmanna odnaleźć. Niespodziewanie w lutym 2018 r. zwiedzający tarczyńską świątynię historyk sztuki dr hab. Michał Wardzyński zidentyfikował poszukiwane dzieło śląskiego artysty. Usytuowane jest wysoko na ścianie północnej w pierwszym przęśle nawy świątyni. Stanowi ikonograficzną całość wraz z obrazem „Wniebowzięcie NMP”, dlatego jego rozpatrywanie bez drugiego dzieła, znajdującego się obecnie w kościele św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Warszawie, jest niepełne.

Obraz ukazuje niebiańską wizję Trójcy Świętej i św. Józefa na tle chmur i niezliczonej liczby główek anielskich. Bóg Ojciec, w mocno rozwianych biało-niebieskich szatach, ukazany w postaci starca, spogląda w dół, trzymając w jednej dłoni opartej na kuli ziemskiej berło, a w drugiej upleciony z kwiatów lilii wieniec. Poniżej z lewej strony obrazu widnieje Chrystus spowity czerwoną szatą, który także spogląda w dół, wyciągając prawą dłoń w kierunku unoszącej się Maryi, widocznej na obrazie „Wniebowzięcie NMP”.

Jezus w lewej dłoni trzyma wieniec upleciony z białych róż. Nad wieńcem znajduje się Gołębica Ducha Świętego, unosząca złotą koronę z wieńcem z gwiazd i zapowiadająca moment ukoronowania Maryi na Królową nieba i ziemi.

Po prawej stronie widnieje św. Józef, oblubieniec NMP, który także wychyla się ku dołowi, z wyciągniętą prawą dłonią, a w lewej przytrzymuje gałązkę białej lilii.

Poniżej, wśród anielskich postaci, także dostrzec można trzymane białe kwiaty, którymi całe niebiosa obdarowują Maryję, realizując jakby prośbę Oblubienicy z „Pieśni nad Pieśniami”: „Obłóżcie mnie kwiatami, obsypcie jabłkami, bo chora jestem z miłości” (Pnp 2, 5). W ten sposób obraz ukazuje oczekiwanie na spełnienie pragnienia miłości między Oblubienicą a Oblubieńcem, które zrealizują się w mistycznych zaślubinach Marii Oblubienicy z Chrystusem Oblubieńcem. W głębszym, teologicznym przekazie Maryja Oblubienica jest obrazem Kościoła, Ecclesii trwającej w oblubieńczej relacji ze swym małżonkiem, Chrystusem, którego oczekuje, trwając w stanie pielgrzymowania, i do którego zdąża na wieczne, niebiańskie gody zapowiadane w niniejszym obrazie.

Centralnym elementem obrazu jest korona trzymana przez Gołębicę Ducha Świętego, to ona wskazuje na główny temat ikonograficzny omawianego dzieła. Trójca Święta wraz z Józefem i całymi niebiosami oczekuje przybycia Maryi, unosi Ją do nieba, by ukoronować na Królową nieba i ziemi. Trzymane przez Boga Ojca, Jezusa, Józefa i aniołów białe kwiaty róż i lilii przypominają o oblubieńczym charakterze spotkania. Maryja jest nie tylko Oblubienicą Ducha Świętego. Wskazuje też nie tylko na oblubieńczą relację duszy z Chrystusem, ale także na oblubieńczy charakter relacji wiary z Bogiem w Trójcy Jedynym. Dodatkowo ten miłosny charakter i mistyczny sens spotkania podkreśla osoba św. Józefa, oblubieńca NMP.