Muzeum Zimnej Wojny

Muzeum powstaje z przekształcenia Izby Pamięci Pułkownika Kuklińskiego, działającej w Warszawie od siedemnastu lat jako niepubliczne muzeum biograficzne. Ryszard Kukliński (1930–2004) był pułkownikiem Ludowego Wojska Polskiego, pełniącym obowiązki zastępcy szefa Zarządu Operacyjnego Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Od lat 70. jako tajny agent CIA przekazał Amerykanom ponad 40 tys. stron dokumentacji wojskowej dotyczącej państw bloku wschodniego. Wśród dokumentów znalazły się także plany wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.

Inicjatorem utworzenia Izby był prof. Józef Szaniawski. Po jego tragicznej śmierci w 2012 r. prowadzenie placówki przejęła Fundacja Józefa Szaniawskiego, kierowana przez jego syna Filipa Frąckowiaka. Przekształcenie Izby Pamięci w Muzeum Zimnej Wojny im. gen. Kuklińskiego wiąże się ze zmianą i poszerzeniem charakteru działania nowej instytucji.

– Po śmierci mojego ojca, który samodzielnie prowadził Izbę Pamięci, postawiłem sobie pytanie: co dalej? Intencją było stworzenie takiego muzeum, w którym pokazuje się walkę Polaków w konspiracji o niepodległość, przez pryzmat postaci Ryszarda Kuklińskiego – wyjaśnia Filip Frąckowiak, dyrektor Muzeum Zimnej Wojny.

Zmiany oznaczają również poszerzenie ekspozycji. Placówka będzie wykorzystywać tradycyjne i współczesne narzędzia muzealnicze. Poza standardowymi prezentacjami można będzie znaleźć ponad 50 multimedialnych wystaw wykorzystujących technologię ekranów dotykowych, gogli wirtualnej rzeczywistości, hologramów i kina. Ekspozycje multimedialne są o tyle ciekawe, że będzie można wcielić się w postacie Ryszarda Kuklińskiego i Olega Pieńkowskiego lub obejrzeć wybrzeże amerykańskie z peryskopu sowieckiej łodzi podwodnej.

Przekształcenie Izby Pamięci w Muzeum wiąże się też ze zmianą lokalizacji – z ul. Kanonia 20/22 na ul. Jezuicką 1/3. Pod tym drugim adresem w okresie PRL mieścił się komisariat Milicji Obywatelskiej, w którym pobito śmiertelnie Grzegorza Przemyka.

– Na zasoby Muzeum składają się oryginalne eksponaty, kopie oraz materiały multimedialne. Najcenniejszym eksponatem jest odznaczenie Distinguished Intelligence Medal, otrzymane w 1982 r. przez Ryszarda Kuklińskiego. Są tu także jego mundury oraz pamiątki, które przekazał jeszcze mojemu ojcu. Wśród nich zegarek z grawerowaną dedykacją, który płk Kukliński otrzymał na czterdzieste urodziny od szefa Sztabu Generalnego gen. Floriana Siwickiego – mówi Filip Frąckowiak.

Z oryginalnych rzeczy znajdziemy na wystawie flagę powstania węgierskiego z 1956 r. z wyciętym godłem komunistycznym, przekazaną przez Węgrów, a także typowe dla epoki przedmioty: kurtkę amerykańską z okresu wojny w Wietnamie czy karabin maszynowy Kałasznikow AK 47 itp. Ponadto jest tu duża liczba eksponatów kartograficznych, w tym podpisana przez Wojciecha Jaruzelskiego mapa „Plan Operacji Zaczepnej Frontu Nadmorskiego”.

Ideą Muzeum jest pokazanie konfliktu, jakim była zimna wojna, z perspektywy Polski. Program muzealniczy obejmuje cały ten okres i obejmuje wszystkie kraje biorące udział w walce z imperium zła. Opowiada też historię z uwzględnieniem ważnych dla tego czasu postaci historycznych: św. Jana Pawła II, Ronalda Reagana, Margaret Thatcher, Jimmy’ego Cartera, a także Wojciecha Jaruzelskiego, Leonida Breżniewa czy Michaiła Gorbaczowa.

Muzeum Zimnej Wojny kontynuuje podjętą przez Izbę Pamięci Pułkownika Kuklińskiego wieloletnią współpracę z licznymi placówkami edukacyjnymi oraz instytucjami państwowymi. Stałymi współpracownikami są: Archiwum Akt Nowych, Instytut Pamięci Narodowej i Ronald Reagan Presidential Library. Z inicjatywy instytucji powstało wiele wystaw poświęconych Ryszardowi Kuklińskiemu, które eksponowane były w budynkach Parlamentu Europejskiego, akademii West Point czy w siedzibie brytyjskiej Izby Gmin.

Muzeum zaprasza gości od stycznia 2024 r.