Radykalnie za Chrystusem

Przed nami Dzień Życia Konsekrowanego. Kim są osoby konsekrowane?

Jeśli chodzi o życie konsekrowane, mówimy o stanie życia, sposobie jego przeżywania, który opiera się na trzech radach ewangelicznych: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa. Osoby konsekrowane realizują je w różny sposób. Jeśli chodzi o panoramę wspólnot, jest ona szeroka, ale wspólnym mianownikiem są właśnie rady ewangeliczne. Mówiąc o życiu konsekrowanym zakonnym, mamy na uwadze zgromadzenia zakonne. Natomiast instytuty świeckie mają charakter indywidualny – osoby, które przynależą do takich wspólnot, mają własne mieszkania czy domy, gdzie zazwyczaj żyją w pojedynkę, wykonują konkretną pracę czy posługę i w pewien sposób są „anonimowe” dla świata. Takie osoby, będąc w świecie, żyją radami ewangelicznymi, ale na zewnątrz niczym nie różnią się od innych. Prócz wspólnot zakonnych i instytutów świeckich są też inne indywidualne formy życia konsekrowanego. Pierwszą z nich jest dziewictwo konsekrowane, gdzie w centrum znajduje się złożony publicznie ślub czystości, chociaż zgodnie z powszechnym powołaniem do świętości realizowane są też rady posłuszeństwa i ubóstwa w określonym zakresie. Następnie mamy życie pustelnicze, gdzie osoby poświęcają się życiu kontemplacyjnemu. Ostatnią formą jest wdowieństwo, ale w tym przypadku mówimy o błogosławieństwie, a nie konsekracji.

Każdy ksiądz, przyjmując sakrament święceń, także uczestniczy w obrzędzie konsekracji, a jednak nie nazywamy go osobą konsekrowaną. Dlaczego?

Idąc tym tokiem myślenia, każdy z nas mocą sakramentu chrztu świętego jest konsekrowany, powołany do świętości, na co wskazuje etymologia tego słowa. Łacińskie consecrare znaczy „czynić coś świętym, być przeznaczonym do świętości”. Tak więc, w takim rozumieniu, nie tylko księża są konsekrowani, lecz także małżonkowie, ponieważ są przeznaczeni do świętości w życiu małżeńskim. Natomiast mówiąc o „osobie konsekrowanej”, podkreślamy konkretny styl życia, w którym człowiek poświęca się Chrystusowi, żyjąc radami ewangelicznymi o charakterze ślubu publicznego. Jak mówi papież Franciszek, to najbardziej radykalna forma naśladowania życia Jezusa Chrystusa tu na ziemi.

Jaka jest rola osób konsekrowanych w Kościele i społeczeństwie?

Wiemy, że życie zakonne pojawiło się w zasadzie po edykcie mediolańskim w 313 r., choć już wcześniej pojawiali się pierwsi pustelnicy, Paweł Tebański czy św. Antoni Pustelnik. Jak pokazuje historia Kościoła, Duch Święty daje odpowiedź na konkretne znaki czasu – np. powszechne doświadczenie materializmu czy brak świadectwa – wzbudzając powołania, które będą odwoływały się do radykalnego naśladowania Jezusa Chrystusa.

Od samego początku osoby konsekrowane są swego rodzaju znakiem obecności Boga na ziemi. W ruchu drogowym znak, by właściwie pełnił swoją funkcję, musi być widoczny, czytelny i powinien być we właściwym miejscu. Prowokuje kierowców do myślenia i podejmowania konkretnych decyzji. Podobnie jest w przypadku osób konsekrowanych. Istotą ich życia jest pokazywanie, poprzez obrany styl i radykalizm, rzeczywistości królestwa niebieskiego już tu na ziemi. Na wzór pierwszych chrześcijan, o których mówiono, że żyją na ziemi, ale ich ojczyzną jest niebo. Prowokują każdego z nas do zastanowienia nad sensem i celem własnego życia i powołania.

Dlaczego maleje liczba powołań do tej formy życia?

Życie zakonne to dar Ducha Świętego. To On udziela powołania, ale rodzi się pytanie: na ile współczesny człowiek odpowiada na Boże wezwanie? Rzeczywiście doświadczamy obecnie kryzysu, a samo to słowo odmieniane jest przez wszystkie przypadki, jednak problem leży znacznie głębiej. Współczesny człowiek ma trudność z odpowiedzią na zaproszenie, które Bóg do niego kieruje, niezależnie od tego, czy mówimy o powołaniu do kapłaństwa, życia zakonnego czy małżeństwa. Widzimy przecież, że w skali globalnej maleje nie tylko liczba powołań zakonnych czy kapłańskich, ale jest też realny problem z powołaniem do małżeństwa. Coraz mniej młodych decyduje się na zawarcie sakramentalnego małżeństwa, a przybywa tzw. „związków na próbę”, „związków czasowych” itd. Zatem dzisiaj mamy do czynienia nie tyle z kryzysem powołań czy powołanych, ile z kryzysem decyzyjności. Oczywiście, jeśli chodzi o liczbę powołań do życia konsekrowanego, z punktu widzenia socjologicznego jesteśmy świadkami nie tylko kryzysu, ale wręcz dramatu powołaniowego. Jednak wpisuje się to w szerszy kontekst obecnej sytuacji, czyli właśnie kryzysu odpowiedzi na Boże wezwanie, niezależnie od jego rodzaju.

Jak dziś młodym ludziom mówić o życiu konsekrowanym?

Najlepszym sposobem jest osobiste świadectwo życia. Pamiętamy scenę z Ewangelii, gdy Andrzej przyszedł do Piotra i powiedział: „Znaleźliśmy Mesjasza”, a Piotr po prostu za Nim poszedł. Dlatego warto przedstawicieli życia konsekrowanego zapraszać do parafii czy na spotkania wspólnot, które są w Kościele. Nieraz zdarza się, że ktoś zafascynował się spotkaną osobą czy przykładem jej życia i od tego momentu otworzył się na łaskę i rozeznawanie własnego powołania. W rozeznawaniu z kolei pomocne będą rekolekcje, szczególnie prowadzone w ciszy, której tak brakuje w dzisiejszym rozpędzonym świecie.