Czym jest narodowy consensus? Dosłownie biorąc – to wspólny sens, wspólny zmysł. Mówiąc prościej więc: poczucie wspólnoty, to, co naród łączy. To consensus sprawia, że w demokracji zachowujemy poczucie państwa, mimo różnic politycznych, które nas dzielą. Consensus to – oprócz prawa, szczególnie konstytucyjnego – czynnik stały, zapewniający pluralistycznemu państwu kierunek, mimo zmieniającej się władzy. W tym sensie również consensus określa własny narodowy charakter każdego demokratycznego państwa, mimo podobieństw, które demokracje łączą.
Polityka w demokratycznym państwie, polityka we właściwym sensie, który dotyczy historii narodu, który sprawia, że (mimo jej socjologicznego kształtu) prawi ludzie angażują się w życie polityczne, w tym sensie, dla którego do polityki przywiązujemy znaczenie, tak rozumiana polityka – musi zmierzać do tworzenia rzeczy trwałych, a więc consensusu i właśnie trwałego, najlepiej konstytucyjnego, prawa. Jak wygląda sam consensus? I czy to w ogóle istnieje? To drugie pytanie w pewnym sensie wskazuje na jego istotę. Consensus – im głębszy, tym mniej zauważalny, jak powietrze.
Czytaj dalej w e-wydaniu lub wydaniu papierowym
Idziemy nr 43 (681), 28 października 2018 r.
Artykuł w całości ukaże się na stronie po 18 listopada 2018 r.